Constitution of the Central European Federation as a Sign of Integrational Idealism in the Formation of a Regional Safety System as Seen in the Political Views of Polish Emigration in the 20th Century
Article Sidebar
Published:
Jul 30, 2019
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Keywords:
Constitution; European integration; Central and Eastern Europe; political idealism; realistic paradigm; safety; Polish emigration
Main Article Content
Abstract
During and after the Second World War, representatives of Central and Eastern European nations oppressed by the totalitarian regimes attempted to lobby for alternative projects of Old Continent integration that were to form the basis for discussion on the future of a global safety system after liberating the region from the Soviet domination. In the presented paper, the author describes one of these projects, the Constitution of Central European Federation, in the political and legal context, verifies, on its basis, the hypotheses and the theory of international politics, and tries to answer a question concerning the causes for failure of this proposal for system changes, as well as other options. Considerations follow the definition of the notion of national interest, understood in the categories of power, which helps to read reasons behind actions pursued by various entities. In conclusion, it is emphasised that the idealistic paradigm evoking natural laws and reflected in the expression of “peace through law” was replaced by force used effectively to achieve the set goals, and the Polish emigration milieus were too optimistic about the methods of solving conflicts of that time, without noticing its full meaning and without noticing that law, justice, and morality started to lose their importance in international relations when juxtaposed with political realism whose paradigm had its moment of a great triumph.
Article Details
Issue
Section
Articles
References
Akcja niepodległościowa na terenie międzynarodowym 1945-1990, red. T. Piesakowski, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe ma Obczyźnie 1999.
Barabasz A., Polacy i Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1915-1957, Toruń: Adam Marszałek 2008.
Borzym A., Sadowski J., Polscy Ojcowie Europy, Warszawa: Trio 2007.
Brzeziński A.M., Kwestia powojennej organizacji bezpieczeństwa w polityce zagranicznej Rządu RP na Uchodźstwie 1939-1945, Łódź: Wydawnictwo UŁ 1999.
Churchill W., Krew, znój, łzy i pot, Poznań: Zysk i S-ka 1989.
Europa Środkowo-Wschodnia w polskiej myśli politycznej, red. M. Dymarski i J. Juchnowski, Wrocław: Wydawnictwo UWr 2004.
Federalizm. Teorie i koncepcje, red. W. Bokajło, Wrocław: Wydawnictwo UWr 1998.
Gardner C., Strefy wpływów. Wielkie mocarstwa i podział Europy. Od Monachium do Jałty, Warszawa: Książka i Wiedza 1999.
Gross F., Crossroads of Two Continents. A Democratic Federation of East-central Europe, New York: Columbia University Press 1945.
Gross F., Federacje i konfederacje europejskie. Rodowód i wizje, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN 1994.
Grygajtis K., Polskie idee federacyjne i ich realizacja w XIX i XX wieku, Częstochowa: Wydawnictwo WSP 2001.
Huxley J., Democracy Marches, London: Chatto and Windus 1941.
Kisielewski T., Federacja Środkowo-Europejska. Pertraktacje polsko-czechosłowackie 1939-1943, Warszawa: LSW 1991.
Kośmider T., Ślipiec J., Zuziak J., Europejska integracja militarna. Sojusze wojskowe XX wieku, Warszawa: AON 2011.
Kukułka J., Teoria stosunków międzynarodowych, Warszawa 2000.
Kuncewicz J., Zadania i pozycja Polski w układzie powojennym, Paryż–Londyn 1940.
Łaptos J., Europa marzycieli. Wizje i projekty integracyjne środkowoeuropejskiej emigracji politycznej 1940-1956, Kraków: Wydawnictwo Naukowe USz 2012.
Łastawski K., Od idei do integracji europejskiej, Warszawa: WSP im. J. Korczaka 2003.
Łoś-Nowak T., Stosunki międzynarodowe. Teorie – systemy – uczestnicy, Wrocław: Wydawnictwo UWr 2000.
Morgenthau H.J., Polityka między narodami. Walka o potęgę i pokój, Warszawa: Difin 2010.
Muhltstein A., The United States the Central Europe, New York: New Europe 1942.
O nowy kształt Europy. XX-wieczne koncepcje federalistyczne w Europie Środkowo-Wschodniej i ich implikacje dla dyskusji o przyszłości Europy, red. J. Kłoczowski, S. Łukasiewicz, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej 2003.
Paruch W., Trembicka K., Typologia systemów bezpieczeństwa w XIX i XX wieku, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1996.
Piszczkowski T., Polska a Nowa Europa, Londyn 1942.
Pomian J., Józef Retinger. Życie i pamiętniki pioniera Jedności Europejskiej, Warszawa: Pavo 1994.
Pomian J., Józef Retinger – życie i pamiętniki „szarej eminencji”, Warszawa: Pelikan 1990.
Rybarski R., Siła i prawo, Warszawa 1936.
Skodlarski J., Epilog układu Sikorski–Beneš. Z dziejów polsko-czechosłowackich w latach 1939-1949, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1988.
Skuza C., Bezpieczeństwo zewnętrzne państwa w programach i działaniach polskich polityków (1939-1955), Szczecin: Wydawnictwo USz 2012.
Szerer M., Federacje a przyszłość Polski, London: P.S. King and Staples 1942.
Wandycz P., Frendl L., Zjednoczona Europa, teoria i praktyka, London: Polonia Book Fund 1965.
Warszawa nad Tamizą. Z dziejów polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej, red. A. Friszke, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych 1994.
Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Kraków: Znak 1998.
Więcławski J., Teoria realizmu Hansa J. Morgenthaua, koncepcje, krytyka i znaczenie dla współczesnych stosunków międzynarodowych, Olsztyn: UWM 2014.
Witkowski G., Józef Retinger, polski inicjator integracji europejskiej, Warszawa: Stowarzyszenie Współpracy Narodów Europy Wschodniej ZBLIŻENIE 2000.
Wojciuk A., Dylemat potęgi. Praktyczna teoria stosunków międzynarodowych, Warszawa: Wydawnictwo UW 2010.
Wolański M.S., Europa Środkowo-Wschodnia w myśli politycznej emigracji polskiej w latach 1945-1975, Wrocław: Wydawnictwo UWr 1996.
Artykuły
Cat-Mackiewicz S., Lady Mackbeth umywa ręce, w: Realizm polityczny. Przypadek polski. Wybór tekstów, oprac. J. Kłoczowski, Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej 2008.
Habermas J., Dlaczego Europa potrzebuje Konstytucji, „Studia Philosophica Wratislaviensia” 2 (2007), fasc. 1.
Kolendo A.T., O idei federacji polsko-czechosłowackiej – polemicznie, „Dzieje Najnowsze” 1989, nr 2.
Korespondencja w sprawie konfederacji polsko-czechosłowackiej w latach 1940-1943, wyd. S. Stanisławska, „Studia z Najnowszych Dziejów Powszechnych” 4 (1963).
Lewkowicz Ł., Idea polsko-czechosłowackiego związku państwowego w działalności politycznej obozu emigracyjnego (1939-1945). Zarys problematyki, w: Europejskie inspiracje myśli politycznej w Polsce od XIX do XXI wieku. Recepcja – kontynuacja – interpretacja, red. E. Maj, A. Dawidowicz, Ł. Lewkowicz, A. Szwed, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2013.
Matusak P., Polskie koncepcje integracyjne Europy Podziemnej 1939-1945, w: Państwo – ludowcy – myśl polityczna. Księga pamiątkowa ku czci prof. J. Jachymka, red. Z.J. Pietras, A. Wójcik, W. Paruch, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1999.
Mochliński K., Polskie inicjatywy Federacji Europy Środkowo-Wschodniej, w: Akcja niepodległościowa na terenie międzynarodowym 1945-1990, red. T. Piesakowski, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1999.
Orzechowska M., Czechosłowacja w polskiej myśli politycznej w okresie II wojny światowej, w: Polska myśl polityczna XIX i XX wieku, t. I: Polska i jej sąsiedzi, Wrocław: Ossolineum 1975.
Sielezin J.R., Idea federacji polski-czechosłowackiej jako element gry politycznej w latach 1939-1943, w: Europa Środkowo-Wschodnia w polskiej myśli politycznej, red. M. Dymarski, J. Juchnowski, Wrocław: Wydawnictwo UWr 2004.
Śpiewak P., Realiści i świat. Realizm polityczny według Hansa Morgenthaua, „Przegląd Polityczny” 2010, nr 103/104.
Wandycz P., Próby stworzenia konfederacji polsko-czechosłowackiej podczas drugiej wojny światowej, w: Władze RP na obczyźnie podczas II wojny światowej 1939-1945, red. Z. Bażyński, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1993.
Wolański M.S., Federalizm w myśli politycznej polskich ugrupowań emigracyjnych po II wojnie światowej, w: Federalizm. Teorie i koncepcje, red. W. Bokajło, Wrocław: Wydawnictwo UWr 1998.
Zapart R., Władze RP na Uchodźstwie o projekcie polsko-czechosłowackiej współpracy w latach osiemdziesiątych XX wieku, „Studia Polonijne” 35 (2014).
Barabasz A., Polacy i Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1915-1957, Toruń: Adam Marszałek 2008.
Borzym A., Sadowski J., Polscy Ojcowie Europy, Warszawa: Trio 2007.
Brzeziński A.M., Kwestia powojennej organizacji bezpieczeństwa w polityce zagranicznej Rządu RP na Uchodźstwie 1939-1945, Łódź: Wydawnictwo UŁ 1999.
Churchill W., Krew, znój, łzy i pot, Poznań: Zysk i S-ka 1989.
Europa Środkowo-Wschodnia w polskiej myśli politycznej, red. M. Dymarski i J. Juchnowski, Wrocław: Wydawnictwo UWr 2004.
Federalizm. Teorie i koncepcje, red. W. Bokajło, Wrocław: Wydawnictwo UWr 1998.
Gardner C., Strefy wpływów. Wielkie mocarstwa i podział Europy. Od Monachium do Jałty, Warszawa: Książka i Wiedza 1999.
Gross F., Crossroads of Two Continents. A Democratic Federation of East-central Europe, New York: Columbia University Press 1945.
Gross F., Federacje i konfederacje europejskie. Rodowód i wizje, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN 1994.
Grygajtis K., Polskie idee federacyjne i ich realizacja w XIX i XX wieku, Częstochowa: Wydawnictwo WSP 2001.
Huxley J., Democracy Marches, London: Chatto and Windus 1941.
Kisielewski T., Federacja Środkowo-Europejska. Pertraktacje polsko-czechosłowackie 1939-1943, Warszawa: LSW 1991.
Kośmider T., Ślipiec J., Zuziak J., Europejska integracja militarna. Sojusze wojskowe XX wieku, Warszawa: AON 2011.
Kukułka J., Teoria stosunków międzynarodowych, Warszawa 2000.
Kuncewicz J., Zadania i pozycja Polski w układzie powojennym, Paryż–Londyn 1940.
Łaptos J., Europa marzycieli. Wizje i projekty integracyjne środkowoeuropejskiej emigracji politycznej 1940-1956, Kraków: Wydawnictwo Naukowe USz 2012.
Łastawski K., Od idei do integracji europejskiej, Warszawa: WSP im. J. Korczaka 2003.
Łoś-Nowak T., Stosunki międzynarodowe. Teorie – systemy – uczestnicy, Wrocław: Wydawnictwo UWr 2000.
Morgenthau H.J., Polityka między narodami. Walka o potęgę i pokój, Warszawa: Difin 2010.
Muhltstein A., The United States the Central Europe, New York: New Europe 1942.
O nowy kształt Europy. XX-wieczne koncepcje federalistyczne w Europie Środkowo-Wschodniej i ich implikacje dla dyskusji o przyszłości Europy, red. J. Kłoczowski, S. Łukasiewicz, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej 2003.
Paruch W., Trembicka K., Typologia systemów bezpieczeństwa w XIX i XX wieku, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1996.
Piszczkowski T., Polska a Nowa Europa, Londyn 1942.
Pomian J., Józef Retinger. Życie i pamiętniki pioniera Jedności Europejskiej, Warszawa: Pavo 1994.
Pomian J., Józef Retinger – życie i pamiętniki „szarej eminencji”, Warszawa: Pelikan 1990.
Rybarski R., Siła i prawo, Warszawa 1936.
Skodlarski J., Epilog układu Sikorski–Beneš. Z dziejów polsko-czechosłowackich w latach 1939-1949, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1988.
Skuza C., Bezpieczeństwo zewnętrzne państwa w programach i działaniach polskich polityków (1939-1955), Szczecin: Wydawnictwo USz 2012.
Szerer M., Federacje a przyszłość Polski, London: P.S. King and Staples 1942.
Wandycz P., Frendl L., Zjednoczona Europa, teoria i praktyka, London: Polonia Book Fund 1965.
Warszawa nad Tamizą. Z dziejów polskiej emigracji politycznej po drugiej wojnie światowej, red. A. Friszke, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych 1994.
Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Kraków: Znak 1998.
Więcławski J., Teoria realizmu Hansa J. Morgenthaua, koncepcje, krytyka i znaczenie dla współczesnych stosunków międzynarodowych, Olsztyn: UWM 2014.
Witkowski G., Józef Retinger, polski inicjator integracji europejskiej, Warszawa: Stowarzyszenie Współpracy Narodów Europy Wschodniej ZBLIŻENIE 2000.
Wojciuk A., Dylemat potęgi. Praktyczna teoria stosunków międzynarodowych, Warszawa: Wydawnictwo UW 2010.
Wolański M.S., Europa Środkowo-Wschodnia w myśli politycznej emigracji polskiej w latach 1945-1975, Wrocław: Wydawnictwo UWr 1996.
Artykuły
Cat-Mackiewicz S., Lady Mackbeth umywa ręce, w: Realizm polityczny. Przypadek polski. Wybór tekstów, oprac. J. Kłoczowski, Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej 2008.
Habermas J., Dlaczego Europa potrzebuje Konstytucji, „Studia Philosophica Wratislaviensia” 2 (2007), fasc. 1.
Kolendo A.T., O idei federacji polsko-czechosłowackiej – polemicznie, „Dzieje Najnowsze” 1989, nr 2.
Korespondencja w sprawie konfederacji polsko-czechosłowackiej w latach 1940-1943, wyd. S. Stanisławska, „Studia z Najnowszych Dziejów Powszechnych” 4 (1963).
Lewkowicz Ł., Idea polsko-czechosłowackiego związku państwowego w działalności politycznej obozu emigracyjnego (1939-1945). Zarys problematyki, w: Europejskie inspiracje myśli politycznej w Polsce od XIX do XXI wieku. Recepcja – kontynuacja – interpretacja, red. E. Maj, A. Dawidowicz, Ł. Lewkowicz, A. Szwed, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2013.
Matusak P., Polskie koncepcje integracyjne Europy Podziemnej 1939-1945, w: Państwo – ludowcy – myśl polityczna. Księga pamiątkowa ku czci prof. J. Jachymka, red. Z.J. Pietras, A. Wójcik, W. Paruch, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1999.
Mochliński K., Polskie inicjatywy Federacji Europy Środkowo-Wschodniej, w: Akcja niepodległościowa na terenie międzynarodowym 1945-1990, red. T. Piesakowski, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1999.
Orzechowska M., Czechosłowacja w polskiej myśli politycznej w okresie II wojny światowej, w: Polska myśl polityczna XIX i XX wieku, t. I: Polska i jej sąsiedzi, Wrocław: Ossolineum 1975.
Sielezin J.R., Idea federacji polski-czechosłowackiej jako element gry politycznej w latach 1939-1943, w: Europa Środkowo-Wschodnia w polskiej myśli politycznej, red. M. Dymarski, J. Juchnowski, Wrocław: Wydawnictwo UWr 2004.
Śpiewak P., Realiści i świat. Realizm polityczny według Hansa Morgenthaua, „Przegląd Polityczny” 2010, nr 103/104.
Wandycz P., Próby stworzenia konfederacji polsko-czechosłowackiej podczas drugiej wojny światowej, w: Władze RP na obczyźnie podczas II wojny światowej 1939-1945, red. Z. Bażyński, Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie 1993.
Wolański M.S., Federalizm w myśli politycznej polskich ugrupowań emigracyjnych po II wojnie światowej, w: Federalizm. Teorie i koncepcje, red. W. Bokajło, Wrocław: Wydawnictwo UWr 1998.
Zapart R., Władze RP na Uchodźstwie o projekcie polsko-czechosłowackiej współpracy w latach osiemdziesiątych XX wieku, „Studia Polonijne” 35 (2014).