Religious Education Among the Polish Community in France from the Perspective of a Pilot Study
Article Sidebar
Published:
Dec 7, 2022
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Keywords:
Polish diaspora, religious education, religious pluralism, Catholic Pole, pilot studies
Main Article Content
Abstract
The subject of this article are ways of deepening faith by the Polish community in France, which is associated with Polish parishes. In the study, the indicators of the development of faith were private prayer, prayer with family, conversations on religious topics, participation in catechesis, listening to sermons, reading the Holy Bible, participation in religious pilgrimages, reading religious websites, reading religious books, watching religious programs on TV, listening to religious radio broadcasts, reading religious press, conversations with priests on religious topics. This issue is located in the sociology of education. The source of information are pilot studies that were carried out in 2019 in three Polish parishes in France. They were to verify the survey, which is a necessary procedure in the preparation of basic research. These are not representative studies, but in this article they show the condition of religious education in the studied population. According to them, more than half of the respondents are interested in deepening their faith and take various actions to develop it. They represent orthodox religiosity. An argument for undertaking the subject of religious education among French Polonia is the religious pluralism of French society and the idea of a Catholic Pole. These are the main contexts of religious education for this group of emigrants.
Article Details
Issue
Section
Articles
References
Babbie E., Badania społeczne w praktyce, tłum. W. Betkiewicz, M. Bucholc, P. Gadomski i in., Warszawa: PWN 2007.
Babiński G., Ukraińcy w Polsce współczesnej i ich wizja własnej kultury oraz polskiej kultury dominującej, [w:] Kultura dominująca jako kultura obca. Mniejszości kulturowe a grupa dominująca w Polsce, red. J. Mucha, Warszawa: Oficyna Naukowa 1999, s. 92-116.
Bieńkuńska A., Ciecielong P., Góralczyk A., Gudaszewski G., Piasecki T., Sadłoń W., Wyznania religijne w Polsce w latach 2015-2018, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny 2019.
Bilicka B., Katechizacja, [w:] Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański, Warszawa: Verbinum, 2004, s. 176-178.
Boguszewski R., Od zinstytucjonalizowanej do zindywidualizowanej: religijność Polaków w procesie przemian, [w:] Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim, red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2016, s. 135-147.
Borowik I., Procesy instytucjonalizacji i prywatyzacji religii w powojennej Polsce, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 1997.
Borowik I., Przemiany religijności w Polsce na tle transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej i globalizacji, [w:] Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim, red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2016, s. 7-16.
Brudzisz M., Stan badań nad dziejami Polskiej Misji Katolickiej we Francji, [w:] W kręgu badań nad Polonią i duszpasterstwem polonijnym. Istota i metodologia, red. ks. S. Zych, B. Walicki, Lublin: Ośrodek Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL 2015, s. 321-355.
Czarnowski S., Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego, [w:] tenże, Dzieła, t. 1, Warszawa: PWN 1956, s. 87-107.
Dzwonkowski R., Ideowe oblicze współczesnej Polonii francuskiej, [w:] Współczesne środowiska emigracji polskiej. Sytuacja duszpasterska, red. J. Bakalarz, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1985, s. 65-88.
Dzwonkowski R., Polonijne placówki duszpasterskie i integracja (na przykładzie Francji), „Studia Polonijne” 6(1983), s. 165-179.
Dzwonkowski R., Współczesna Polonia francuska, „Collectanea Theologica” 59(1989), s. 137-146.
Dzwonkowski R., Życie religijne Polonii Francuskiej w latach 1920-1986 jako wyraz więzi z krajem pochodzenia, „Studia Polonijne” 15(1993), s. 33-44.
Grabowska M., Religia, jednostka, wspólnota, „Chrześcijaństwo – Świat – Polityka” 2008, nr 2, s. 5-22.
Gruszczyński L.A., Badania pilotażowe, [w:] Badania empiryczne w socjologii, t. 1, oprac. M. Malikowski, M. Niezgoda, Tyczyn: Wyższa Szkoła Gospodarcza w Tyczynie 1997, s. 331-343.
Grzeszkiewicz-Radulska K., Metody badań pilotażowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 42(2012), s. 113-141.
https://eglise.catholique.fr/guide-eglise-catholique-france/statistiques-de-leglise-catholique-france-mo nde/statistiques-de-leglise-catholique-france/les-sacrements-en-france/ [dostęp: 10.01.2021].
https://mission-catholique-polonaise.pl/pmk [dostęp: 10.01.2021].
Klimski W., Eschatologia na ambonie. Kazania i wiara Polaków w rzeczy ostateczne. Studium socjologiczne, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2018.
Klimski W., Religijność i patriotyzm – aktualność relacji, [w:] Cooltura nocą. Europejska Noc Muzeów w Warszawie 2018, red. M. Kawińska, S.H. Zaręba, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, s. 125-142.
Koseła K., Polak i katolik. Splątana tożsamość, Warszawa: IFiS PAN 2003.
Kostrzewa Z., Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004-2018, „GUS. Informacje Sygnalne”, file:///C:/Users/ADALBE~1/AppData/Local/Temp/infor macja_o_rozmiarach_i_kierunkach_czasowej_emigracji_z_polski_w_latach_2004-2018.pdf [dostęp: 10.01.2021].
Krotofil J., Religia w procesie kształtowania tożsamości wśród polskich migrantów w Wielkiej Brytanii, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2013.
Łakomy H., Państwo a Kościół we Francji. Historia i współczesność, Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP 1999.
Madej M., Pasek Z., Kulturowe i prawne aspekty kontrowersji wokół chusty muzułmańskiej we Francji, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 15(2012), s. 185-216.
Majka J., Historyczno-kulturowe uwarunkowania katolicyzmu polskiego, [w:] Socjologia religii. Wybór tekstów, red. F. Adamski, Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy 1984, s. 245-257.
Mariański J., Praktyki religijne w Polsce w procesie przemian, [w:] Postawy społeczno-religijne Polaków 1991-2012, red. L. Adamczuk, E. Firlit, W. Zdaniewicz, Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego 2013, s. 59-102.
Michalska M., Polacy w Pradze i ich związki z ojczyzną – stara i nowa emigracja, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski, t. 52, 2011, s. 107-120.
Narecki Z., Modlitwa, [w:] Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański, Warszawa: Verbinum 2004, s. 247-248.
Necel W., Katolickie duszpasterstwo na emigracji, [w:] Kościół katolicki w Polsce 1991-2011. Rocznik statystyczny, red. P. Ciecląg, P. Łysoń, W. Sadłoń, W. Zdaniewicz, Warszawa: ISKK SAC GUS 2014, s. 155-161.
Nowak-Dankowska A., Nowak K.., Między Wschodem a Zachodem. Wokół postaw i dylematów Polaków mołdawskich, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski 2011, s. 221-232.
Piwowarski W., Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym, Warszawa: Biblioteka Więzi 1977.
Piwowarski W., Religijność wiejska w warunkach urbanizacji. Studium socjologiczne, Warszawa: Biblioteka Więzi 1971.
Portier P., Les mutations du religieux dans la France contemporaine, „Social Compass”, 59(2012), nr 2, s. 193-207.
Potocki A., Wychowanie religijne w polskich przemianach, Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2007.
Skłodowski B., Kształt edukacji religijnej we Francji „Studia Katechetyczne” 12(2016), s. 79-96.
Strzelec M., Nauczanie religii w wybranych krajach Europy na przełomie tysiącleci, [w:] Edukacja w cywilizacji XXI wieku, red. A. Buchner-Jeziorska, M. Sroczyńska, Kielce: Wyższa Szkoła Umiejętności 2005, s. 167-178.
Sztabiński P.B., Jak połączyć pilotaż z badaniem próbnym? Przykład Europejskiego Sondażu Społecznego 2004, „ASK: społeczeństwo, badania, metody” 14(2005), s. 55-75.
Uklańska K., Życie po życiu. Studium socjologiczne pośmiertnych ról Jana Pawła II, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2018.
Winnicki, Z.J, Stan obecny i perspektywy polskiej mniejszości narodowej na Białorusi, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, t. 52, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski 2011, s. 155-168.
Wysocki A., Dynamika zmian w parafii a jej elementy istotne. Śladami pioniera socjologii parafii ks. Franciszka Mika, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW 2018.
Wysocki A., Parafie rzymskokatolickie na przedmieściach Paryża wobec integracji imigrantów, [w:] Religia wobec wyzwań współczesności z perspektywy nauk społecznych, red. I. Borowik, S. Grotowska, P. Stawiński, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2018, s. 295-316.
Zamora D.K., Kościół domowy w rodzinie w ujęciu Katechizmu Kościoła katolickiego, „Studia Warmińskie” 2001, nr 30, s. 319- 338.
Zaręba S.H., Zarzecki M., Homo consumens, homo eligens, homo creator – procesy fragmentyzacji życia religijnego w zbiorowości młodzieży akademickiej, [w:] Między konstrukcją a dekonstrukcją uniwersum znaczeń. Badania religijności młodzieży akademickiej w latach 1988-1998-2005-2017, red. S.H. Zaręba, M. Zarzecki, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne 2018, s. 9-26.
Zellma A., Jan Paweł II nauczycielem modlitwy, „Studia Elbląskie” 2012, nr 13, s. 167-184.
Babiński G., Ukraińcy w Polsce współczesnej i ich wizja własnej kultury oraz polskiej kultury dominującej, [w:] Kultura dominująca jako kultura obca. Mniejszości kulturowe a grupa dominująca w Polsce, red. J. Mucha, Warszawa: Oficyna Naukowa 1999, s. 92-116.
Bieńkuńska A., Ciecielong P., Góralczyk A., Gudaszewski G., Piasecki T., Sadłoń W., Wyznania religijne w Polsce w latach 2015-2018, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny 2019.
Bilicka B., Katechizacja, [w:] Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański, Warszawa: Verbinum, 2004, s. 176-178.
Boguszewski R., Od zinstytucjonalizowanej do zindywidualizowanej: religijność Polaków w procesie przemian, [w:] Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim, red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2016, s. 135-147.
Borowik I., Procesy instytucjonalizacji i prywatyzacji religii w powojennej Polsce, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 1997.
Borowik I., Przemiany religijności w Polsce na tle transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej i globalizacji, [w:] Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim, red. I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2016, s. 7-16.
Brudzisz M., Stan badań nad dziejami Polskiej Misji Katolickiej we Francji, [w:] W kręgu badań nad Polonią i duszpasterstwem polonijnym. Istota i metodologia, red. ks. S. Zych, B. Walicki, Lublin: Ośrodek Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL 2015, s. 321-355.
Czarnowski S., Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego, [w:] tenże, Dzieła, t. 1, Warszawa: PWN 1956, s. 87-107.
Dzwonkowski R., Ideowe oblicze współczesnej Polonii francuskiej, [w:] Współczesne środowiska emigracji polskiej. Sytuacja duszpasterska, red. J. Bakalarz, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1985, s. 65-88.
Dzwonkowski R., Polonijne placówki duszpasterskie i integracja (na przykładzie Francji), „Studia Polonijne” 6(1983), s. 165-179.
Dzwonkowski R., Współczesna Polonia francuska, „Collectanea Theologica” 59(1989), s. 137-146.
Dzwonkowski R., Życie religijne Polonii Francuskiej w latach 1920-1986 jako wyraz więzi z krajem pochodzenia, „Studia Polonijne” 15(1993), s. 33-44.
Grabowska M., Religia, jednostka, wspólnota, „Chrześcijaństwo – Świat – Polityka” 2008, nr 2, s. 5-22.
Gruszczyński L.A., Badania pilotażowe, [w:] Badania empiryczne w socjologii, t. 1, oprac. M. Malikowski, M. Niezgoda, Tyczyn: Wyższa Szkoła Gospodarcza w Tyczynie 1997, s. 331-343.
Grzeszkiewicz-Radulska K., Metody badań pilotażowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 42(2012), s. 113-141.
https://eglise.catholique.fr/guide-eglise-catholique-france/statistiques-de-leglise-catholique-france-mo nde/statistiques-de-leglise-catholique-france/les-sacrements-en-france/ [dostęp: 10.01.2021].
https://mission-catholique-polonaise.pl/pmk [dostęp: 10.01.2021].
Klimski W., Eschatologia na ambonie. Kazania i wiara Polaków w rzeczy ostateczne. Studium socjologiczne, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2018.
Klimski W., Religijność i patriotyzm – aktualność relacji, [w:] Cooltura nocą. Europejska Noc Muzeów w Warszawie 2018, red. M. Kawińska, S.H. Zaręba, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne, s. 125-142.
Koseła K., Polak i katolik. Splątana tożsamość, Warszawa: IFiS PAN 2003.
Kostrzewa Z., Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004-2018, „GUS. Informacje Sygnalne”, file:///C:/Users/ADALBE~1/AppData/Local/Temp/infor macja_o_rozmiarach_i_kierunkach_czasowej_emigracji_z_polski_w_latach_2004-2018.pdf [dostęp: 10.01.2021].
Krotofil J., Religia w procesie kształtowania tożsamości wśród polskich migrantów w Wielkiej Brytanii, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2013.
Łakomy H., Państwo a Kościół we Francji. Historia i współczesność, Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP 1999.
Madej M., Pasek Z., Kulturowe i prawne aspekty kontrowersji wokół chusty muzułmańskiej we Francji, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 15(2012), s. 185-216.
Majka J., Historyczno-kulturowe uwarunkowania katolicyzmu polskiego, [w:] Socjologia religii. Wybór tekstów, red. F. Adamski, Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy 1984, s. 245-257.
Mariański J., Praktyki religijne w Polsce w procesie przemian, [w:] Postawy społeczno-religijne Polaków 1991-2012, red. L. Adamczuk, E. Firlit, W. Zdaniewicz, Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego 2013, s. 59-102.
Michalska M., Polacy w Pradze i ich związki z ojczyzną – stara i nowa emigracja, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski, t. 52, 2011, s. 107-120.
Narecki Z., Modlitwa, [w:] Leksykon socjologii religii. Zjawiska – badania – teorie, red. M. Libiszowska-Żółtkowska, J. Mariański, Warszawa: Verbinum 2004, s. 247-248.
Necel W., Katolickie duszpasterstwo na emigracji, [w:] Kościół katolicki w Polsce 1991-2011. Rocznik statystyczny, red. P. Ciecląg, P. Łysoń, W. Sadłoń, W. Zdaniewicz, Warszawa: ISKK SAC GUS 2014, s. 155-161.
Nowak-Dankowska A., Nowak K.., Między Wschodem a Zachodem. Wokół postaw i dylematów Polaków mołdawskich, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski 2011, s. 221-232.
Piwowarski W., Religijność miejska w rejonie uprzemysłowionym, Warszawa: Biblioteka Więzi 1977.
Piwowarski W., Religijność wiejska w warunkach urbanizacji. Studium socjologiczne, Warszawa: Biblioteka Więzi 1971.
Portier P., Les mutations du religieux dans la France contemporaine, „Social Compass”, 59(2012), nr 2, s. 193-207.
Potocki A., Wychowanie religijne w polskich przemianach, Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2007.
Skłodowski B., Kształt edukacji religijnej we Francji „Studia Katechetyczne” 12(2016), s. 79-96.
Strzelec M., Nauczanie religii w wybranych krajach Europy na przełomie tysiącleci, [w:] Edukacja w cywilizacji XXI wieku, red. A. Buchner-Jeziorska, M. Sroczyńska, Kielce: Wyższa Szkoła Umiejętności 2005, s. 167-178.
Sztabiński P.B., Jak połączyć pilotaż z badaniem próbnym? Przykład Europejskiego Sondażu Społecznego 2004, „ASK: społeczeństwo, badania, metody” 14(2005), s. 55-75.
Uklańska K., Życie po życiu. Studium socjologiczne pośmiertnych ról Jana Pawła II, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2018.
Winnicki, Z.J, Stan obecny i perspektywy polskiej mniejszości narodowej na Białorusi, [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, t. 52, red. M. Michalska, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Uniwersytet Wrocławski 2011, s. 155-168.
Wysocki A., Dynamika zmian w parafii a jej elementy istotne. Śladami pioniera socjologii parafii ks. Franciszka Mika, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW 2018.
Wysocki A., Parafie rzymskokatolickie na przedmieściach Paryża wobec integracji imigrantów, [w:] Religia wobec wyzwań współczesności z perspektywy nauk społecznych, red. I. Borowik, S. Grotowska, P. Stawiński, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2018, s. 295-316.
Zamora D.K., Kościół domowy w rodzinie w ujęciu Katechizmu Kościoła katolickiego, „Studia Warmińskie” 2001, nr 30, s. 319- 338.
Zaręba S.H., Zarzecki M., Homo consumens, homo eligens, homo creator – procesy fragmentyzacji życia religijnego w zbiorowości młodzieży akademickiej, [w:] Między konstrukcją a dekonstrukcją uniwersum znaczeń. Badania religijności młodzieży akademickiej w latach 1988-1998-2005-2017, red. S.H. Zaręba, M. Zarzecki, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Socjologiczne 2018, s. 9-26.
Zellma A., Jan Paweł II nauczycielem modlitwy, „Studia Elbląskie” 2012, nr 13, s. 167-184.