The Polonia Activities of Stanisław Reszka in Rome in the Light of Letters to Marcin Kromer (1569-1582)
Article Sidebar
Published:
Apr 24, 2020
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Keywords:
Stanisław Reszka, Stanisław Hozjusz, Polonia rzymska, hospicjum polskie w Rzymie, Kolegium Polskie w Rzymie
Main Article Content
Abstract
In the years 1569-1579, Cardinal Stanisław Hozjusz, Bishop of Warmia, spent the last decade of his life in Rome. In addition to many other activities, he led a lively activity for the benefit of the Polish community in the Eternal City. Stanisław Reszka was his secretary and closest collaborator. In his letters to Marcin Kromer, he reported on the help he provided to his patron in their activities for Poles, especially in establishing and building the Polish hospice and the Church of St. Stanislaus. He described the activities of Poles in Rome. After Hozjusz’s death, Reszka continued to organize activities for the Polish diaspora by establishing the Polish College. In addition, he recommended those traveling to the Polish Commonwealth to seek Kromer, helped settle matters in the Roman Curia, lent money, and was the executor of the wills of Poles who died in the Eternal City.
Article Details
Issue
Section
Articles
References
Amendola A., La formazione dell’identità nazionale polacca nella Roma della Controriforma, [w:] Identità e rappresentazione. Le chiese nazionali a Roma 1450-1650, red. A. Koller, S. Kubersky-Piredda, Roma 2015, s. 249-270.
Barycz H., Polacy na studiach w Rzymie w epoce Odrodzenia (1440-1600), Kraków 1938.
Barycz H., Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską, Wrocław: Ossolineum 1965.
Barycz H., Stanisław Hozjusz jako historyk, „Studia Warmińskie” 20(1983), s. 47-62.
Biaudet H., Le Saint Siege et la Suéde durant la seconde moitie’s du XVIe siécle. Notes et documents, I: Origines et période des relations non officielles 1570-1576, Paris 1907.
Biliński B., Figure e momenti Polacchi a Roma, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1992.
Borucki M., Polacy w Rzymie. Od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, Warszawa: Książka i Wiedza 1995.
Chrzanowski T., Kornecki M., Polskie pomniki w świątyniach Rzymu, Warszawa: Instytut Sztuki PAN 1994.
Cynarski S., Udział Stanisława Hozjusza w staraniach dworu polskiego o odzyskanie spadku po królowej Bonie, „Studia Warmińskie” 20(1983), s. 153-162.
Eicchorn A., Der ermländische Bischof und Cardinal Stanislaus Hosius, Bd. 2. Sein Wirken als Cardinal, Mainz 1855.
Fokciński H., Udział kardynała Hozjusza w konsystorzach papieskich w latach 1569-1579, „Studia Warmińskie” 18(1981), s. 21-98.
Górny J.J., Czynności kardynała Stanisława Hozjusza na stanowisku wielkiego penitencjarza, „Studia Warmińskie” 20(1983), s. 23-27.
Henczel-Wróblewska L., Dzieje Polaków we Włoszech, Poznań–Kalisz: UAM 2006.
Hipler H., Die Biographen des Stanislaus Hosius, „Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands” 7(1879), s. 113-176.
Jurkowlaniec G., Sprawczość rycin. Rzymska twórczość graficzna Tomasza Tretera i jej europejskie oddziaływanie, Kraków: Universitas 2017.
Kalinowska J.A., Kardynał Stanisław Hozjusz w świetle spuścizny piśmienniczej księdza Stanisława Reszki, „Studia Warmińskie” 35(1998), s. 462-467.
Kalinowska J.A., Reszka Stanisław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXI, red. E. Rostworowski, Wrocław: Ossolineum 1988-1989, s. 129-133.
Kalinowska J.A., Stanisław Reszka – diariusz podróży i korespondencja z lat 1583-1589, „Studia Warmińskie” 26(1989), s. 195-220.
Kalinowska J.A., Stanisław Reszka (1544-1600) jako humanista i pisarz, „Studia Warmińskie” 27(1990), s. 235-244.
Kalinowska J.A., Wyjazd Kardynała Stanisława Hozjusza do Rzymu, „Studia Warmińskie” 26(1989), s. 181-209.
Kalinowska J.A., Stanisław Hozjusz jako humanista 1504-1579, Olsztyn: Hosianum 2004.
Kopiczko A., Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1525-1821, cz. 2. Słownik, Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego 2000.
Kowalska H., Jan Kostka, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XIV, red. E. Rostworowski, Wrocław: Ossolineum 1968-1969, s. 345-348.
Kowalski M.D., Po łaski duchowne i korzyści doczesne. Polacy w Rzymie i w Kurii papieskiej w XV wieku, [w:] Polak we Włoszech, Włoch w Polsce. Sztuka i historia, red. M. Wrześniak, A. Bender, Warszawa: UKSW 2015, s. 33-46.
Kwapis O., Do Rzymu! Sztuka i wielkie jubileusze, Warszawa: IBL PAN 2014.
Kwiatkowska M.I., Rzym, [w:] Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, t. IV, red. K. Dopierała, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski 2005, s. 314-324.
Lepacka A.M., Działalność kulturalna Stanisława Reszki z Buku, Buk 2014.
Lepacka A.M., Początki Kolegium Polskiego w Rzymie, „Studia Warmińskie” 50(2013), s. 263-270.
Loret M., Życie polskie w Rzymie w XVIII wieku, Rzym 1930.
Machejek M., 400 lat kościoła i hospicjum polskiego w Rzymie, Rzym: Hosianum 1978.
Małłek J., Hryniewicz P., Plemięcki Jan, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXVI, red. E. Rostworowski, Wrocław: Ossolineum 1981, s. 712-713.
Osiecka-Samsonowicz H., Rzymskie wizyty polskich królewiczów, [w:] Polak we Włoszech, Włoch w Polsce. Sztuka i historia, red. M. Wrześniak, A. Bender, Warszawa: UKSW 2015, s. 87-101.
Rudziński A., Działalność kardynała Stanisława Hozjusza w Rzymie w latach 1569-1579. Referat wygłoszony 9 października 2018 na konferencji „Kościół w społeczeństwie w Czechach i w Polsce w średniowieczu i we wczesnej epoce nowożytnej”, organizowanej przez Zespół Historii Czech i Stosunków Polsko-Czeskich Komitetu Nauk Historycznych przy Wydziale I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN.
Rudziński A., Elity polskiego Kościoła w listach Stanisława Reszki do Marcina Kromera (1568-1582), [w:] Viri Excellentes. Studia i szkice z dziejów elit w czasach Jagiellonów, red. E.L. Polańska, K. Osewski, współp. A. Januszek-Sieradzka, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia 2016 (Praeclara Stirps Jagiellonica, t. VII), s. 53-71.
Rudziński A., Listy z czasów przełomu. Wyzwania Kościoła katolickiego w Polsce w korespondencji Jerzego z Tyczyna i Marcina Kromera, [w:] Ecclesia et homines. Instytucje i ludzie kościoła w czasach Jagiellonów (XIV-XVI w.), red. A. Januszek-Sieradzka, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia 2014 (Praeclara Stirps Jagiellonica, t. V), s. 59-60.
Rudziński A., Uniżony Sługa Najdostojniejszego Kardynała. Stanisław Reszka jako sekretarz Stanisława Hozjusza w Rzymie (1569-1579), „Ibidem”. Rocznik Koła Naukowego Historyków Studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego [w druku].
Sajkowski A., Włoskie przygody Polaków. Wiek XVI-XVII, Warszawa: PIW (Toruń: ZG) 1973.
Tygielski W., Polacy w nowożytnym Rzymie. Kilka uwag o polskich śladach, napotkanych przez peregrynantów w końcu XVI i w XVII wieku, „Ikonotheka”. Prace Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego 13(1998), s. 127-137.
Ulewicz T., Iter romano-italicum polonorum, czyli o związkach umysłowo-kulturalnych Polski z Włochami w wiekach średnich i renesansie, Kraków: Universitas 1999.
Umiński J., Kardynał Stanisław Hozjusz, biskup warmiński 1504-1579, Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża 1948.
Urban W., Stanisław Hozjusz, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. X, red. K. Lepszy, Wrocław: Ossolineum 1964, s. 42-46.
Wehr W., Polskie pamiątki heraldyczne w Rzymie, „Materiały do Biografii, Genealogii i Heraldyki Polskiej” 3(1966), s. 29-62.
Wojtyska H.D., Papiestwo-Polska 1548-1563. Dyplomacja, Lublin: TN KUL 1977.
Woś J.W., Rzym polski za czasów Stanisława Hozjusza, Rzym 1979.
Woś J.W., Stansilao Reszka, Segretario del Cardinale S. Hozjusz ed ambasciatore del Re di Polonia a Roma e Neapoli, „Annali della Scuola Normale Superiore di Pisa. Classe di Lettere e Filosofia” 8(1978), s. 187-202.
Żelewski R., Łaski Olbracht, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XVIII, red. E. Rostworowski, Wrocław: Ossolineum 1973, s. 246-250.
Barycz H., Polacy na studiach w Rzymie w epoce Odrodzenia (1440-1600), Kraków 1938.
Barycz H., Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską, Wrocław: Ossolineum 1965.
Barycz H., Stanisław Hozjusz jako historyk, „Studia Warmińskie” 20(1983), s. 47-62.
Biaudet H., Le Saint Siege et la Suéde durant la seconde moitie’s du XVIe siécle. Notes et documents, I: Origines et période des relations non officielles 1570-1576, Paris 1907.
Biliński B., Figure e momenti Polacchi a Roma, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1992.
Borucki M., Polacy w Rzymie. Od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, Warszawa: Książka i Wiedza 1995.
Chrzanowski T., Kornecki M., Polskie pomniki w świątyniach Rzymu, Warszawa: Instytut Sztuki PAN 1994.
Cynarski S., Udział Stanisława Hozjusza w staraniach dworu polskiego o odzyskanie spadku po królowej Bonie, „Studia Warmińskie” 20(1983), s. 153-162.
Eicchorn A., Der ermländische Bischof und Cardinal Stanislaus Hosius, Bd. 2. Sein Wirken als Cardinal, Mainz 1855.
Fokciński H., Udział kardynała Hozjusza w konsystorzach papieskich w latach 1569-1579, „Studia Warmińskie” 18(1981), s. 21-98.
Górny J.J., Czynności kardynała Stanisława Hozjusza na stanowisku wielkiego penitencjarza, „Studia Warmińskie” 20(1983), s. 23-27.
Henczel-Wróblewska L., Dzieje Polaków we Włoszech, Poznań–Kalisz: UAM 2006.
Hipler H., Die Biographen des Stanislaus Hosius, „Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands” 7(1879), s. 113-176.
Jurkowlaniec G., Sprawczość rycin. Rzymska twórczość graficzna Tomasza Tretera i jej europejskie oddziaływanie, Kraków: Universitas 2017.
Kalinowska J.A., Kardynał Stanisław Hozjusz w świetle spuścizny piśmienniczej księdza Stanisława Reszki, „Studia Warmińskie” 35(1998), s. 462-467.
Kalinowska J.A., Reszka Stanisław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXI, red. E. Rostworowski, Wrocław: Ossolineum 1988-1989, s. 129-133.
Kalinowska J.A., Stanisław Reszka – diariusz podróży i korespondencja z lat 1583-1589, „Studia Warmińskie” 26(1989), s. 195-220.
Kalinowska J.A., Stanisław Reszka (1544-1600) jako humanista i pisarz, „Studia Warmińskie” 27(1990), s. 235-244.
Kalinowska J.A., Wyjazd Kardynała Stanisława Hozjusza do Rzymu, „Studia Warmińskie” 26(1989), s. 181-209.
Kalinowska J.A., Stanisław Hozjusz jako humanista 1504-1579, Olsztyn: Hosianum 2004.
Kopiczko A., Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1525-1821, cz. 2. Słownik, Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego 2000.
Kowalska H., Jan Kostka, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XIV, red. E. Rostworowski, Wrocław: Ossolineum 1968-1969, s. 345-348.
Kowalski M.D., Po łaski duchowne i korzyści doczesne. Polacy w Rzymie i w Kurii papieskiej w XV wieku, [w:] Polak we Włoszech, Włoch w Polsce. Sztuka i historia, red. M. Wrześniak, A. Bender, Warszawa: UKSW 2015, s. 33-46.
Kwapis O., Do Rzymu! Sztuka i wielkie jubileusze, Warszawa: IBL PAN 2014.
Kwiatkowska M.I., Rzym, [w:] Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, t. IV, red. K. Dopierała, Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski 2005, s. 314-324.
Lepacka A.M., Działalność kulturalna Stanisława Reszki z Buku, Buk 2014.
Lepacka A.M., Początki Kolegium Polskiego w Rzymie, „Studia Warmińskie” 50(2013), s. 263-270.
Loret M., Życie polskie w Rzymie w XVIII wieku, Rzym 1930.
Machejek M., 400 lat kościoła i hospicjum polskiego w Rzymie, Rzym: Hosianum 1978.
Małłek J., Hryniewicz P., Plemięcki Jan, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXVI, red. E. Rostworowski, Wrocław: Ossolineum 1981, s. 712-713.
Osiecka-Samsonowicz H., Rzymskie wizyty polskich królewiczów, [w:] Polak we Włoszech, Włoch w Polsce. Sztuka i historia, red. M. Wrześniak, A. Bender, Warszawa: UKSW 2015, s. 87-101.
Rudziński A., Działalność kardynała Stanisława Hozjusza w Rzymie w latach 1569-1579. Referat wygłoszony 9 października 2018 na konferencji „Kościół w społeczeństwie w Czechach i w Polsce w średniowieczu i we wczesnej epoce nowożytnej”, organizowanej przez Zespół Historii Czech i Stosunków Polsko-Czeskich Komitetu Nauk Historycznych przy Wydziale I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN.
Rudziński A., Elity polskiego Kościoła w listach Stanisława Reszki do Marcina Kromera (1568-1582), [w:] Viri Excellentes. Studia i szkice z dziejów elit w czasach Jagiellonów, red. E.L. Polańska, K. Osewski, współp. A. Januszek-Sieradzka, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia 2016 (Praeclara Stirps Jagiellonica, t. VII), s. 53-71.
Rudziński A., Listy z czasów przełomu. Wyzwania Kościoła katolickiego w Polsce w korespondencji Jerzego z Tyczyna i Marcina Kromera, [w:] Ecclesia et homines. Instytucje i ludzie kościoła w czasach Jagiellonów (XIV-XVI w.), red. A. Januszek-Sieradzka, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia 2014 (Praeclara Stirps Jagiellonica, t. V), s. 59-60.
Rudziński A., Uniżony Sługa Najdostojniejszego Kardynała. Stanisław Reszka jako sekretarz Stanisława Hozjusza w Rzymie (1569-1579), „Ibidem”. Rocznik Koła Naukowego Historyków Studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego [w druku].
Sajkowski A., Włoskie przygody Polaków. Wiek XVI-XVII, Warszawa: PIW (Toruń: ZG) 1973.
Tygielski W., Polacy w nowożytnym Rzymie. Kilka uwag o polskich śladach, napotkanych przez peregrynantów w końcu XVI i w XVII wieku, „Ikonotheka”. Prace Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego 13(1998), s. 127-137.
Ulewicz T., Iter romano-italicum polonorum, czyli o związkach umysłowo-kulturalnych Polski z Włochami w wiekach średnich i renesansie, Kraków: Universitas 1999.
Umiński J., Kardynał Stanisław Hozjusz, biskup warmiński 1504-1579, Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża 1948.
Urban W., Stanisław Hozjusz, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. X, red. K. Lepszy, Wrocław: Ossolineum 1964, s. 42-46.
Wehr W., Polskie pamiątki heraldyczne w Rzymie, „Materiały do Biografii, Genealogii i Heraldyki Polskiej” 3(1966), s. 29-62.
Wojtyska H.D., Papiestwo-Polska 1548-1563. Dyplomacja, Lublin: TN KUL 1977.
Woś J.W., Rzym polski za czasów Stanisława Hozjusza, Rzym 1979.
Woś J.W., Stansilao Reszka, Segretario del Cardinale S. Hozjusz ed ambasciatore del Re di Polonia a Roma e Neapoli, „Annali della Scuola Normale Superiore di Pisa. Classe di Lettere e Filosofia” 8(1978), s. 187-202.
Żelewski R., Łaski Olbracht, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XVIII, red. E. Rostworowski, Wrocław: Ossolineum 1973, s. 246-250.