Norwid’s insects. “Ostatnia z bajek,” or on the beauty of existence
Abstract
This article offers an interpretation of one of Norwid’s late works: Ostatnia z bajek [The Last of the Fairy Tales].The starting point for this specific reading is the question regarding the image and meaning of the insects invoked in this workas well as the lyrical dimension of this fairy-tale-like fable. The article reveals the impact of Romantic entomology as well as specific passages from Zygmunt Krasiński’s Nie-Boska Komedia [The Undivine Comedy] on the ways in which Norwid develops an image of the world as a place where humans coexist with other beings and experience the painful loss of the bond with these fellow creatures. Lyricism and subjectivity in “Ostatnia z bajek”are rooted in the author’s contemplative attitude towards broadly understood reality. This raises the question posed in the title – one regarding the beautyof existence – which defines the the main topic of Norwid’s lyrical fairy tale.
References
Abramowska J., Darwin, Ezop i Anioł, w: Nie tylko o Norwidzie, red. J. Czarnomorska, Z. Przychodniak, K. Trybuś, Poznań 1997.
Abramowska J., Pisarze w zwierzyńcu, Poznań 2010.
Baranowska M., Anioł [hasło], w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 2009, s. 26-28.
Duchińska S., Kronika Paryzka, „Biblioteka Warszawska” 1864, t. 3.
Feliksiak E., Darwin Norwida, „Teksty” 1972, nr 4.
Gomulicki J.W., Metryki i objaśnienia: „Ostatnia z bajek”, PW, t. VII , cz. II .
Halkiewicz-Sojak G., Wobec tajemnicy i prawdy. O Norwidowskich obrazach „całości”, Toruń 1998.
Igliński G., Z Mickiewiczowskiego bestiariusza. Owady i robaki w „Dziadach”, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”, R. IX (LI ) 2016.
Kluszczyńska M., Ogród zoologiczny jako miejsce konstruowania Zwierzęcia, w: Ludzie i zwierzęta, t. VI; Pongo, red. R. Chymkowski, A. Jaroszuk, Warszawa 2014.
Koziołek R., Kompleks Darwina, „Teksty Drugie” 2011, z. 3. Księga o Aniołach, red. H. Oleschko, Kraków 2002.
Lehr-Spławiński P., Darwin – Narwid – Norwid, w: Dziewiętnastowieczność, red. E. Czaplejewicz, W. Grajewski, Wrocław-Warszawa 1988.
Łukaszewicz K., Ogrody zoologiczne: wczoraj, dziś, jutro, Warszawa 1975.
Merdas A. RSCJ, Ocalony wieniec, Warszawa 1995.
Mytych-Forajter B., Poetyka i łowy. O idei dawnego polowania w literaturze polskiej XIX wieku, Katowice 2004.
Otsason R., Anioł [hasło], w: Powszechna Encyklopedia Filozofii, Lublin 2000, t. 1, s. 234-235.
Pamiętniki Anioła Stróża przez księdza Chardou, Pelplin 1872.
Propp W.A., Morfologia bajki magicznej, przeł. P. Rojek, Kraków 2011.
Rejchman B., Teoria Darwina w stosunku do nauki życia, Warszawa 1882.
Rudkowska M., Ostatnie z bajek. Romantyczna iluzja wspólnoty ludzko-zwierzęcej i jej rozpad, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”, 2014.
Siemieński L., Przewodnik myśliwca, Leszno i Gniezno 1848.
Stefanowska Z., Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 1976.
Szagun D., Anioł i anielskość w romantyzmie na podstawie poezji Kornela Ujejskiego i Cypriana Norwida, w: Anioł w literaturze i w kulturze, red. J. Ługowska, J. Skawiński, Wrocław 2004, t. 1.
Szczeglacka-Pawłowska E., Romantyzm „brulionowy”, Warszawa 2015.
Waksmundzka I., Anioł u Norwida, „Colloquia Litteraria” 2017, nr 1.
Warsza J., Ludzkie zoo, „Krytyka Polityczna” 2010, nr 24-25.
Wieczorkiewicz A., Ludzki okaz na czterech scenach, „Czas Kultury” 2007, nr 6.
Wilczyńska E., Symbolika pszczół i mrówek w polskiej kulturze ludowej, „Tekstura. Rocznik Filologiczno-Kulturoznawczy” 2013, t. 1.
Copyright (c) 2021 Studia Norwidiana
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
