Italian sources of Norwid’s sculptural imagination

Zdzisław Łapiński

doi:10.18290/sn.2017.35-1en

Zdzisław Łapiński Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences

DOI: https://doi.org/10.18290/sn.2017.35-1en

Keywords: Norwid; sculpture; religious art; Italy

Abstract

The article deals with metaphors and sculptural themes in Norwid’s literary work against the background of 19^th-century sculpture theory and practice. The analysed examples include fragments of three poetic works (Ziemia [Earth], Klaskaniem mając obrzękłe prawice… [With right hands swollen from clapping...], Polka) and one novel (“Ad leones!...”). It also outlines the main problem: why both the scholars studying Norwid’s works and poets define his style of writing as a sculptural style.

References

Dopart B., Miasto w „trylogii włoskiej” Norwida, referat na konferencji Italiam, Italiam… (Colloquia Norwidiana XIV). Sansepolcro, 16-24 IX 2015.

Gombrowicz W., Dziwne a nawet miejscami dziwaczne, [w:] Dzieła, t. XII, red. J. Błoński, J. Jarzębski, wybór i układ tekstów J. Jarzębski, Kraków 1995, s. 344-347.

Goethe J.W., O przedmiotach sztuk plastycznych, przeł. R. Wojnakowski, [w:] Wybór pism estetycznych, wybrał, opracował i wstępem poprzedził T. Namowicz, Warszawa 1981, s. 175-179.

Górski K., Ad leones (próba analizy), [w:] K. Górski, T. Makowiecki, I. Sławińska. O Norwidzie pięć studiów, Toruń 1949, s. 65-91.

Hegel G.W.F., Fenomenologia ducha, t. II, przekł. i objaśnienia A. Landman, Warszawa 1965.

Hegel G.W.F., Wykłady o estetyce, t. II, przekł. J. Grabowski, A. Landman, objaśnienia A. Landman, Warszawa 1966.

Hieroglifem zapisane. Cyprian Norwid, red. T. Korpysz i inni, Warszawa 2012.

Hodi J.T. [J. Tokarzewicz], Z przeżytych dni, „Kraj” 1884, nr 7.

Inglot M., Wieszcz i pomniki (O Mickiewiczu Leopolda Staffa i nie tylko), [w:] Wieszcz i pomniki. W kręgu XIX- i XX-wiecznej recepcji dzieł Adama Mickiewicza, Wrocław 1999.

Kielak D., Figury kryzysu. Rzeźba w młodopolskiej powieści o artyście, Warszawa 2007.

Konstantynów D., ,Sztuka i artyści w Warszawie połowy XIX wieku, „Biuletyn Historii Sztuki” 2012, nr 2.

Kraszewski J.I., Kartki z podróży 1858-1864, t. II, przypisy i posłowie P. Hertz, Warszawa 1977.

Kremer J., Listy z Krakowa, t. I: Wstępne zasady estetyki i Dzieje artystycznej fantazyi, cz. 1, Warszawa 1877 (Dzieła, t. IV).

Kremer J., Podróż do Włoch, t. V, Warszawa 1879 (Dzieła, t. X).

Libelt K., Estetyka czyli umnictwo piękne, t. I-II, Petersburg 1854.

MacLeod C., Fugitive Objects. Sculpture and Literature in the German Nineteenth Century, Evanston 2014.

Novotny F., Painting and Sculpture in Europe 1780-1880, 2nd ed. Harmondsworth 1971.

Pinelli Rossi O., From the Need for Completion to the Cult of the Fragment. How Tastes, Scholarship, and Museum Curator’s Choices Changed Our View of Ancient Sculpture, [w:] History of Restoration of Ancient Stone Sculptures, ed. by J. Burnett Grossman, J. Podany and M. True, Los Angeles 2003, s. 61-74.

Pniewski D., Między obrazem i słowem. Studia o poglądach estetycznych i twórczości literackiej Norwida, Lublin 2005.

Polanowska J., Norwid Cyprian, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. VI, red. K. Mikocka-Rachubowa, M. Biernacka, Warszawa 1998, s. 135-150.

Porter J.I., The Origins of Aesthetic Thought in Ancient Greece. Matter, Sensation, and Experience, Cambridge 2010.

Prinz J.J., Foreword: Hand Manifesto, [w:] The Hand, an Organ of Mind: What the Manual Tells the Mental, ed. by Z. Radman, London: Cambridge MA 2013, s. IX-XVII.

Różewicz T., To, co zostało z nienapisanej książki o Norwidzie, „Kwartalnik Artystyczny” 2002, nr 3; przedruk [w:] Utwory zebrane, t. III: Proza, Wrocław 2004, s. 114-135.

Sandauer A., Wyprawa trzecia, [w:] Zebrane pisma krytyczne, t. III, Warszawa 1981, s. 27-31.

Seweryn A., Światłocienie i dysonanse. O Norwidzie i tradycji literackiej, Lublin 2013.

Simmel G., Rzeźby Rodina i duchowe tendencje współczesności, [w:] Most i drzwi. Wybór esejów, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 2006.

Skubalanka T., Styl językowy „Ad leones!”, [w:] taż, Mickiewicz, Słowacki, Norwid. Studia nad językiem i stylem, Lublin 1997.

Skubalanka T., Kategoria ruchu w poezji i malarstwie (na przykładzie poezji Norwida), [w:] Poeta i sztukmistrz. O twórczości poetyckiej i artystycznej Norwida, red. P. Chlebowski, Lublin 2007, s. 9-25.

Słowacki J., Dzieła, t. I-XII, red. J. Krzyżanowski, Wrocław 1949.

Wyka K., Cyprian Norwid. Poeta i sztukmistrz, Kraków 1948.