A public authority’s liability for damages according to the principle of equity in Polish law

Jerzy Parchomiuk

Jerzy Parchomiuk Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji

Słowa kluczowe: prawo deliktowe; odpowiedzialność państwa za delikt; odpowiedzialność organów administracji publicznej; zasada słuszności w polskim Kodeksie cywilnym

Abstrakt

Odpowiedzialność organów administracji publicznej za szkody zgodnie z zasadą słuszności w prawie polskim

Odpowiedzialność państwa za delikt zgodnie z zasadą słuszności została w Polsce wprowadzona po raz pierwszy w ustawie z roku 1956 o odpowiedzialności państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwa. Szacunek dla słuszności zakłada ocenę sytuacji, w której szkoda powstała, poprzez pryzmat przekonań moralnych i zasad aksjologicznych uznawanych w społeczeństwie i przyjętych w systemie prawnym. Ocena zasadności wyroku za szkody powinna uwzględniać zarówno obiektywne okoliczności sprawy, jak i sytuację osoby poszkodowanej. Odpowiedzialność wchodzi w grę w sytuacji, kiedy szkoda została wyrządzona poprzez działanie organu władzy, które było zgodne z prawem. Wyjątkowy charakter odpowiedzialności decyduje o ograniczeniu jej jedynie do szkód wyrządzonych osobie, co jest usprawiedliwione przez szczególny charakter dóbr podlegających rekompensacie.

Bibliografia

Bagińska E., Odpowiedzialność odszkodowawcza za wykonywanie władzy publicznej, Warszawa 2006.
Bieniek G., Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r., “Przegląd Sądowy” 2002, No. 4, pp. 3-25.
Czachórski W. (Brzozowski A., Safjan M., Skowrońska-Bocian E.), Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 2007.
Dzienis P., Odpowiedzialność cywilna władzy publicznej, Warszawa 2006.
Granecki P., Odpowiedzialność cywilna Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną działaniem swojego funkcjonariusza (wybrane zagadnienia), “Palestra” 2000, No. 11-12, pp. 16-29.
Kamiński I. C., Słuszność w prawie, Kraków 2003.
Kępiński M., Szczepaniak R., O bezpośrednim stosowaniu artykułu 77 ust. 1 Konstytucji, “Państwo i Prawo” 2000, No. 3, pp. 79-84.
Kosik J., Odpowiedzialność za funkcjonariuszy państwowych w kodeksie cywilnym z perspektywy trzydziestolecia, “Państwo i Prawo” 1974, No. 7, pp. 91-105.
Kremis J., Skutki prawne w zakresie odpowiedzialności odszkodowawczej państwa na tle wyroku Trybunału Konstytucyjnego, “Państwo i Prawo” 2002, No. 6, pp. 37-50.
Łętowska E., W kwestii zmian przepisów KC o odpowiedzialności za szkody wyrządzone działaniem władzy publicznej, “Państwo i Prawo” 1999, No. 7 pp. 75-82.
Parchomiuk J., Odpowiedzialność odszkodowawcza za legalne działania administracji publicznej, Warszawa 2007.
Paruzal H., Odpowiedzialność Skarbu Państwa z art. 419 k.c. w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, “Nowe Prawo” 1970, No. 7-8, pp. 1012-1023.
Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2009.
Safjan M., Klauzule generalne w prawie cywilnym (przyczynek do dyskusji), “Państwo i Prawo” 1990, No. 11, pp. 48-59.
Safjan M., Rekomendacja Nr R(84)15 w sprawie odpowiedzialności władzy publicznej a stan prawny obowiązujący w Polsce, [in:] Standardy prawne Rady Europy. Teksty i komentarze, vol II: Prawo cywilne, ed. M. Safjan, Warszawa 1995, pp. 281-297.
Safjan M., Matuszyk K., Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej, Warszawa 2009.
System Prawa Prywatnego, Vol. 1: Prawo cywilne – część ogólna, ed. M. Safjan, Warszawa 2007.
System Prawa Prywatnego, vol. 6: Prawo zobowiązań – część ogólna, ed. A. Olejniczak, Warszawa 2009.
Szpunar A., Odpowiedzialność Skarbu Państwa za funkcjonariuszy, Warszawa 1985.
Zieliński T., Klauzule generalne w demokratycznym państwie prawnym, “Studia Iuridica” 1992, No. 23, pp. 134-147.