Konstytucyjna zasada solidaryzmu społecznego w świetle nauczania Jana Pawła II
Abstrakt
The feature of contemporary world is interdependence of both individuals and all societies. Therefore, there is demand for an attitude of solidarity in both domestic and international dimension. The subject matter of solidarity is an important issue in teaching of John Paul II. According to the Polish-Pope it is the rule of solidarity which is one of the foundations of Christian concept of social and political organization and peace around the world. Therefore, the Pope during his pontificate repeatedly appealed both for solidarity between countries and solidarity of individual societies with their neediest members – the homeless, the unemployed, the sick, the disabled, former prisoners etc. International and domestic solidarity is also present in Polish Constitution, which defines foundations of political, economic and social system of state. Polish Constitution, on the one hand, says about the need of cooperation of Polish nation with all countries to the good of humankind, and, on the other hand, defines the obligation of solidarity with others as an unshakeable foundation of Poland. This obligation concerns not only citizens but first and foremost all bodies of public authority. Constitutional rule of solidarity and social justice requires equality in material dimension, that is equalizing of chances of those members of society which for some reasons are in a worse social and economic situation. Therefore, Polish Constitution contains many regulations which oblige bodies of public authority to eliminate social inequalities. Nonetheless, when the state does not discharge of that obligation, individual legal claims don’t arise from these regulations. This is so because the realization of social justice, which is a sign of solidarity reigning in society, is no always possible in full extent.
Bibliografia
Auleytner J., Polityka społeczna w słuzbie rozwoju i solidarności, „Ethos”, 2000, nr 51.
Bartoszek A., Niepełnosprawność (niepełnosprawni), [w:] Jan Paweł II, Encyklopedia nauczania moralnego, red. J. Nagórny, K. Jeżyna, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2005.
Borutka T., Zasady życia społecznego, [w:] Jan Paweł II, Encyklopedia nauczania społecznego, red. A. Zwoliński, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2005.
Complak K., uwaga I do art. 5, [w:] Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, red. J. Boc, Wrocław: Kolonia Limited 1998.
Czarnek P., Analiza zasady demokratycznego państwa prawnego. Geneza i konsekwencje obowiązywania, [w:] Ius et veritas. Księga poświęcona pamięci Michała Staszewicza, red. D. Dudek, A. Janicka, W. Sz. Staszewski, Lublin: Wydawnictwo KUL 2003.
Domański H., Struktura społeczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2004.
Duda M., Bezrobocie, [w:] Jan Paweł II. Encyklopedia nauczania społecznego, red. A. Zwoliński, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2005.
Dudek D., Prawo konstytucyjne w zarysie. Wybór źródeł, Lublin: Lubelskie Wydawnictwa Prawnicze 2002.
Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1998.
Dziewiecka-Bokun L., Ekskluzja społeczna jako problem polityki społecznej, [w:] Polityka społeczna. Teksty źródłowe, wybór i opracowanie L. Dziewiecka-Bokun, K. Zamorska, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2003.
Garlicki L., głos w dyskusji, [w:] Prawo wyborcze Rzeczypospolitej Polskiej i problemy akcesji Polski do Unii Europejskiej, red. A. Sylwestrzak, Olsztyn: Wydawnictwo UWM 2003.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa: Liber 2004.
Gdulewicz E., Zakrzewski W., Źródła prawa konstytucyjnego, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin: Wydawnictwo Morpol 2002.
Głąbicka K., Polityka społeczna w Unii Europejskiej. Aspekty aksjologiczne i empiryczne, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa 2001.
Gronowska B., Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, [w:] Prawo konstytucyjne, red. Z. Witkowski, Toruń TNOiK Dom Organizatora 2006.
Gulczyński M., Konstytucjonalizacja nowego ładu społecznego w Polsce, [w:] Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 1998.
Hart H., Pojecie prawa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1998.
Jan Paweł II, Centesimus Annus, Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna - Kolekcja HACHETTE 2007.
Jan Paweł II, Christifideles Laici, Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna - Kolekcja HACHETTE 2007.
Jan Paweł II, Dives in Misericordia, Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna - Kolekcja HACHETTE 2007.
Jan Paweł II, Evangelium vitae, Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna - Kolekcja HACHETTE 2007.
Jan Paweł II, Familiaris Consortio, Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna - Kolekcja HACHETTE 2007.
Jan Paweł II, Homilia w czasie mszy św. odprawionej dla świata pracy, Gdańsk 12 czerwca 1987r., [w:] Jan Paweł II, III pielgrzymka do Polski 1987, Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna - Kolekcja HACHETTE 2007.
Jan Paweł II, List do osób w podeszłym wieku, [w:] J a n Paweł II, Salvifici doloris, List do osób w podeszłym wieku, Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna - Kolekcja HACHETTE 2007.
Jan Paweł II, Orędzie na XX Światowy Dzień Pokoju: Rozwój i solidarność: dwie drogi wiodące do pokoju (http://www.kns.gower.pl/pokoj/pokoj1987.htm; odczytane 12. 03. 2010 r.).
Jan Paweł II, Orędzie na XXII Światowy Dzień Pokoju: Poszanowanie mniejszości warunkiem pokoju (http://papiez.wiara.pl/wydruk.php?grupa=6&art=1136025908&dzi=1119296291&katg=; odczytane 14. 01. 2010 r.)
Jan Paweł II, Orędzie na XXXIII Światowy Dzień Pokoju: Na ziemi pokój ludziom, których Bóg miłuje (http://www.opoką.com.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/dzien_pokoju_01012000.html; odczytane 27. 01. 2010 r.)
Jan Paweł II, Orędzie na XXXI Światowy Dziei Pokoju: Sprawiedliwośc każdego człowieka żródłem pokoju dla wszystkich (http://www.opoka.org.pl/ biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/pokoj1998_08121997.html; odczytane 27. 01. 2010 r.)
Jan Paweł II, Solicitudo rei socialis, Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna - Kolekcja HACHETTE 2007.
Jarosz Z., Konstytucja i inne źródła prawa konstytucyjnego, [w:] Z. Jarosz, S. Zawadzki, Prawo konstytucyjne, Warszawa: PWN 1980.
Kieniewicz P., Opcja na rzecz ubogich, [w:] Jan Paweł II, Encyklopedia nauczania moralnego, red. J. Nagórny, K. Jeżyna, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2005.
Koral J., Dobro wspólne, [w:] Jan Paweł II, Encyklopedia nauczania społecznego, red. A. Zwoliński, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2005.
Koral J., Ubóstwo, [w:] Jan Paweł II, Encyklopedia nauczania społecznego, red. A. Zwoliński, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2005.
Kotynkova M., Socialni vylouceni, [w:] Socialni politika, V. Krebs a kol., Praha: ASPI 2005.
Kowalczyk S., Idea sprawiedliwości społecznej a myśl chrześcijańska, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1998.
Kowalski G., Konstytucja RP w procesie upowszechniania wartości społecznych, [w:] Rola wartości moralnych w procesie socjalizacji i resocjalizacji, red. J. Świtka, M. Kuc, I. Niewiadomska, Lublin: Wydawnictwo KUL 2005.
Kowalski G., „Ludzka twarz” swobody gospodarczej w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, [w:] Człowiek a koncepcja zrównoważonego rozwoju, red. B. Kościk, M. Sławińska, Warszawa: Wydawnictwo Wieś Jutra 2009.
Kowalski G., Współpraca międzynarodowa Rzeczypospolitej Polskiej (wybrane aspekty konstytucyjne), [w:] Polska - Europa - Świat. Korporacje transnarodowe, red. T. Guz, K. A. Kłosiński, P. Marzec, Lublin-Tomaszów Lubelski: Wydawnictwo Polihymnia 2007.
Kowalski G., Zrzeczenie się obywatelstwa polskiego w kontekście konstytucyjnego obowiązku solidarności z innymi, „Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych”, 2(2006), z. 1, s. 115-128.
Krecisz W., Orłowski W., Przygotowanie, uchwalenie i ogólna charakterystyka Konstytucji z 1997 r., [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin: Wydawnictwo Morpol 2002.
Kruk M., Konstytucyjne zasady podstawowe - ich znaczenie prawne i katalog, [w:] Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 1998.
Ksieżopolski M., Polityka społeczna. Wybrane problemy porównań międzynarodowych, Katowice: Wydawnictwo Śląsk 1999.
Leszczyński L., Cele odsyłania pozaprawnego a klauzule w zasadach ustrojowo-prawnych Konstytucji III RP, [w:] Konstytucyjny ustrój państwa, red. T. Bojarski, E. Gdulewicz, J. Szreniawski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2000.
Liszcz T., Konstytucyjne zasady prawa pracy, [w:] Konstytucyjny ustrój państwa, red. T. Bojarski, E. Gdulewicz, J. Szreniawski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2000.
Nitecki P., Polityka, [w:] Jan Paweł II. Encyklopedia nauczania społecznego, red. A. Zwoliński, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2005.
Nowy słownik języka polskiego, red. E. Sobol, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2003.
Rybczyńska J. A., Mniejszości narodowe i ochrona ich praw, [w:] Konstytucjonalizm we współczesnym świecie, red. K. Motyka, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1998.
Sarnecki P., Ogólna charakterystyka państwowości w Konstytucji Rzeczy-pospolitej Polskiej, [w:] Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck 2008.
Sienkiewicz T., Prawo człowieka niepełnosprawnego do życia w środowisku ukształtowanym funkcjonalnie, Lublin: Polihymnia 2004.
Skorowski H., Solidarność, [w:] Jan Paweł II, Encyklopedia nauczania społecznego, red. A. Zwoliński, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2005.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze 2002.
Słownik wyrazów obcych, red. E. Sobol, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2002.
Sokolewicz W., Konstytucja PRL po zmianach z 1976r., Warszawa: PWN 1978.
Suwalski A., Ekonomiczno-społeczne uwarunkowania sprawiedliwości społecznej, [w:] Socjologiczne i ekonomiczne zagadnienia gospodarki rynkowej - szanse i zagrożenia, red. H. Januszek, Poznam Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu 2002.
Szczepaniak L., Chorzy, [w:] Jan Paweł II, Encyklopedia nauczania społecznego, red. A. Zwoliński, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2005.
Szostek A., Cena miłosierdzia, [w:] Jan Paweł II, Dives in Misericordia. Tekst i komentarze, red. S. Nagy, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1983.
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa: Liber 2000.
Wojtyła K., Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2000.
Zakrzewski W., Podstawowe wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin: Wydawnictwo Morpol 2002.
Zawadzki S., Podstawowe prawa, wolności i obowiazki obywateli, [w:] Z. Jarosz, S. Zawadzki, Prawo konstytucyjne, Warszawa: PWN 1980.
Zwoliński A., Starość, [w:] Jan Paweł II, Encyklopedia nauczania społecznego, red. A. Zwoliński, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne
Zizkova J., Socialni politika, jeji podstata a zakladni charakteristika, [w:] Socialni politika, V. Krebs a kol., Praha: ASPI 2005.
Copyright (c) 2009 Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
