Konstytucyjne ujęcie narodu polskiego

  • Grzegorz Kowalski Wydział Zamiejscowy Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL w Tomaszowie Lubelskim
Słowa kluczowe: naród, polska Konstytucja, etniczno-kulturowy wymiar narodu, polityczny wymiar narodu

Abstrakt

The notion of the nation has an interdisciplinary character. It is a subject of research, of such disciplines like ethnology, history, sociology, social psychology, anthropology, political science and others. That notion is also a legal term. Polish Constitution uses the notion of the nation in various meanings. On the one hand, the Constitution emphasises ethnic-cultural dimension of the Polish nation pointing out common history, descent, cultural tradition and language. On the other hand, the Constitution describes the nation in political category as the whole of Polish citizens, showing the nation as a subject of supreme power in the state and ways of its exercising. Therefore, reconstructing the notion of the nation on basis of constitutional regulations, one should take into account not only literal read but also the place, the context and the function of norms concerning the nation, which put emphasis on ethnic or political dimension of this notion.

Bibliografia

Ajnenkiel A., Naczelne zasady Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Ethos” 1990, nr11-12.

Bałaban A., Prawny charakter wstępu do polskiej Konstytucji z 2 IV 1997 roku, w: Wkręgu zagadnień konstytucyjnych, red. M. Kudej, Katowice: Wydawnictwo UŚ 1999.

Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck 2008.

Biskupski K., Sobolewski M., Stembrowicz J., Zawadzki S., System przedstawicielski w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w: Zagadnienia prawne Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, t. II, red. K. Opałek, Warszawa: PWN 1954.

Chrupek Z., Gebethner S., Ustrój społeczno-gospodarczy i polityczny PRL, Warszawa: WSiP 1977.

Ciemniewski J., Sejm i Senat w projekcie Konstytucji RP, w: Ocena projektu Konstytucji RP Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, red. J. Krukowski, Lublin: TN KUL 1996.

Complak K., Uwaga III do Preambuły, w: Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, red. J. Boć, Wrocław: Kolonia Limited 1998.

Dudek D., Prawo konstytucyjne w zarysie, Lublin: LWP 2002.

Ehrlich S., Podstawowe wiadomości o państwie, Warszawa: KiW 1950.

Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa: Liber 2004.

Gdulewicz E., Zakrzewski W., Źródła prawa konstytucyjnego, w: Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin: Wydawnictwo Morpol 2002.

Gołembski F., Narody i nacjonalizm, w: Nauka o państwie i polityce, red. J. Tymanowski, Łódź: WSH-E w Łodzi 2003.

Granat M., Gorgol A., Sobczak J., Ustawa o partiach politycznych. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck 2000.

Granat M., Głos w dyskusji, w: Ocena projektu Konstytucji RP Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, red. J. Krukowski, Lublin: TN KUL 1996.

Granat M., Uwagi o kryteriach formowania przedstawicielstwa politycznego w państwach „realnego socjalizmu”, w: Państwo − Ustrój − Konstytucja. Studia, red. L. Antonowicz, M. Granat, Z. Mańkowski, R. Mojak, J. Szreniawski, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1991.

Granat M., Zasada reprezentacji politycznej, w: Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin: Wydawnictwo Morpol 2002.

Granat M., Zasada suwerenności narodu, w: Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin: Wydawnictwo Morpol 2002.

Grześkowiak A., Aksjologia projektu Konstytucji RP, w: Ocena projektu Konstytucji RP Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, red. J. Krukowski, Lublin: TNKUL 1996.

Gulczyński M., Wawrzyniak J., Suwerenne prawa narodu do sprawowania władzy zwierzchniej we współczesnych warunkach, w: Spór o suwerenność, red. W. Wołpiuk, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2001.

Gulczyński M., Konstytucjonalizacja nowego ładu społecznego w Polsce, w: Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 1998.

Gulczyński M., Zasada pluralizmu politycznego, w: Zasady podstawowe polskiej konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 1998.

Gulczyński M., Zasada zwierzchnictwa narodu, w: Zasady podstawowe polskiej konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 1998.

Hołyst B., Psychologia kryminalistyczna, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis 2004.

Juchniewicz J., Kazimierczuk M., Wolności i prawa polityczne, w: Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. M. Chmaj, Kraków: Zakamycze Wolters Kluwer 2006.

Klíma K., Teorie veřejné moci (vládnutí), Praha: ASPI – Wolters Kluwer 2006.

Kowalczyk M., Naród w nauce chrześcijańskiej, Lublin: Standruk 2002.

Kowalski G., Bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny jako wartości konstytucyjne, w: Społeczno-moralna potrzeba bezpieczeństwa i porządku publicznego, red. J. Świtka, M. Kuć, G. Gozdór, Lublin: TN KUL 2007.

Kowalski G., Prawo osoby pochodzenia polskiego do osiedlenia się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w: Człowiek, granice państw, gospodarka, red. T. Guz, K. A. Kłosiński, P. Marzec, Lublin: Wydawnictwo KUL 2008.

Kręcisz W., Orłowski W., Przygotowanie, uchwalenie i ogólna charakterystyka Konstytucji z 1997 r., w: Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin: Wydawnictwo Morpol 2002.

Król R., Wychowanie patriotyczne, „Wychowawca” 2004, nr4.

Kruk M., Konstytucyjne zasady podstawowe – ich znaczenie prawne i katalog, w: Zasady podstawowe polskiej konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 1998.

Krukowski J., Wstęp do nauki o państwie i prawie, Lublin: TN KUL 2002.

Kuciński J., Konstytucyjny ustrój państwowy Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis 2003.

Łagoda M., Dmowski, naród i państwo. Doktryna polityczna „Przeglądu Wszechpolskiego” (1895-1905), Poznań: Agencja eSeM 2002.

Malicka A., Ochrona praw mniejszości narodowych w Polsce, w: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck 2002.

Multimedialna Encyklopedia Powszechna − edycja 2002, hasło: Polska.

Oniszczuk J., Określenie państwa współczesnego, w: Współczesne państwo w teorii i praktyce. Wybrane elementy, red. J. Oniszczuk, Warszawa: SGH 2008.

Oniszczuk J., Termin, rozumienie i ujęcie państwa, w: Współczesne państwo w teorii i praktyce. Wybrane elementy, red. J. Oniszczuk, Warszawa: SGH 2008.

Orzechowski M., Naród − ojczyzna − państwo w myśli politycznej Juliana Bruna-Bronowicza, Warszawa: KiW 1986.

Pilikowski J., Historia − fundament narodowej tożsamości, czy…?, „Wychowawca” 2004, nr 4.

Popławska E., Zasada rządów przedstawicielskich i formy demokracji bezpośredniej, w: Zasady podstawowe polskiej konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 1998.

Preisner A., Naród, w: Encyklopedia prawa, red. U. Kalina-Prasznic, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck 2004.

Rybczyńska J. A., Mniejszości narodowe i ochrona ich praw, w: Konstytucjonalizm we współczesnym świecie, red. K. Motyka, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1998.

Sarnecki P., Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r., „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 5.

Sarnecki P., Ogólna charakterystyka państwowości w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w: Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck 2008.

Sarnecki P., Podmiot suwerenności, w: Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck 2008.

Seidler G. L., Groszyk H., Pieniążek A., Wprowadzenie do nauki o państwie i prawie, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2003.

Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business 2007.

Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business 2008.

Sokolewicz W., Konstytucja PRL po zmianach z 1976 r., Warszawa: PWN 1978.

Sokół W., Partie i systemy partyjne w demokracji, w: Konstytucjonalizm we współczesnym świecie, red. K. Motyka, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1998.

Tarasiewicz P., Spór o naród, Lublin: TN KUL 2003.

Wawrzyniak J., Dziedzictwo i tradycja polskiego konstytucjonalizmu, w: Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 1998.

Wielka Ilustrowana Encyklopedja Powszechna Wydawnictwa „Gutenberga”, t. XIII, Warszawa: Wydawnictwo „Gutenberg-Print” 1995.

Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa: Liber 2000.

Winczorek P., Wstęp do nauki o państwie i prawie, Warszawa: Liber 1996.

Witkowski Z., Prezydent RP w projekcie Konstytucji RP, w: Ocena projektu Konstytucji RP Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, red. J. Krukowski, Lublin: TN KUL 1996.

Wojtyczek K., Zagadnienia ogólne, w: Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck 2008.

Wróbel A., Obywatelstwo polskie a prawa i wolności konstytucyjne, w: Konstytucyjne prawa i wolności w Polsce, t. I. Zasady ogólne, red. M. Chmaj, Kraków: Zakamycze 2002.

Zakrzewski W., Podstawowe wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, w: Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin: Wydawnictwo Morpol 2002.

Ziembiński Z., Logika praktyczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2002.

Zięba - Załucka H., Konstytucja RP wobec problemu mniejszości narodowych i etnicznych, „Annales UMCS”, Sectio G, 2000, vol. XLVII.

Znamierowski Cz., Szkoła prawa. Rozważania o państwie, Warszawa: Oficyna Naukowa 1999.

Znamierowski Cz., Wiadomości elementarne o państwie, Poznań: Księgarnia Wł. Wilak w Poznaniu 1946.

Zwoliński A., W trosce o kulturę narodową, „Wychowawca” 2004, nr4.

Opublikowane
2020-08-26
Dział
Artykuły