Dyskusja wokół problemu śmierci mózgowej człowieka – dawcy organów. Między biologią, biomedycyną i filozofią

  • Józef Wróbel Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: śmierć mózgowa; bioetyka; nauczanie moralne Kościoła katolickiego

Abstrakt

Pronouncing the death of a man is essentially connected with the question about the moral limits of reanimation actions and about taking tissues and organs from human corpses. As medicine developed it was decided that the proper criterion of the death of a man is his cerebral death. However, acceptance of this criterion arouses controversies and raises objections. The author of the article shows the contemporary development of this method of pronouncing a man dead, the main reasons for objections and the stand taken by the Church. In the further part he shows the significance of the brain as the factor integrating the man's living processes. He does it from the perspective of the respiratory, circulatory, nervous and endocrinological systems. On the other hand, he stresses that along with the death of the brain disintegration of the human person begins. Disintegration of this unity on the biological level reveals the “separation” of the body and the soul as the unifying principle that has already happened; that is, it reveals the man's death that has already taken place.

Bibliografia

Becchi P.: Morte cerebrale e trapianto di organi. Una questione di etica giuridica. Brescia: Morcelliana 2008.

Bohatyrewicz R., Makowski A., Kępiński S.: Rozpoznanie śmierci mózgu. W: Transplantologia kliniczna. Red. W. Rowiński, J. Wałaszewski, L. Pączka. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2004 s. 50-59.

Bullock J., Boyle J., Wang M. B.: Fizjologia. Wrocław: Wyd. Medyczne Urban i Partner 20042.

Buzzanca S.: Sulla morte celebrale non cambia linea. Il Vaticano corregge l'Osservatore. „La Reppublica” 04.09.2008 s. 4. Http://www.mpv.org/mpv/s2magazine/AllegatiTools/1538/090402mpv.pdf.

Endokrynologia w codziennej praktyce lekarskiej. Red. A. Syrenicz. Szczecin: Wyd. Pomorskiej Akademii Medycznej 2009.

Finis Vitae. La morte cerebrale è ancora vita? Red. R. De Mattei. Roma: Rubbettino 2007.

Gaspari A.: Dibattito sulla morte cerebrale e l'espianto di organi. „Zenit” 04.09.2008. Http://www.zenit.org/article-15322?l=italian

Glyda A., Pawelczyk L., Spaczyński M., Opala T.: Hormonalna czynność łożyska. W: Położnictwo i ginekologia. Red. T. Pisarski. Warszawa: PZWL 20024s. 398-405.

Guzek J. W.: Układ dokrewny. W: Patofizjologia. Red. S. Maślański, J. Ryżewski. Warszawa: PZWL 2007 s. 151-207.

Handbook of Clinical Neurology: Head Injury. Red. R. Braakman. Amsterdam: Elsevier Science Publisher BV 1990.

Hochedlinger K.: Lekarstwo z wnętrza ciała. „Świat Nauki” 2010 nr6(226) s. 37-43.

Hormonalny układ. W: Wielka Encyklopedia Medyczna. T. 8. [Warszawa]: Planeta DeAgostini SA 2011 s. 160-174.

Hormonoterapia. W: Wielka Encyklopedia Medyczna. T. 8. [Warszawa]: Planeta DeAgostini SA 2011 s. 174-179.

Kosieradzki M., Danielewicz R.: Uszkodzenie niedokrwienne narządów i ich przechowywanie. W: Transplantologia kliniczna. Red. W. Rowiński, J. Wałaszewski, L. Pączek. Warszawa: PZWL 2004 s. 105-121.

Larsen R.: Anestezjologia. Wrocław: Wyd. Medyczne Urban i Partner 1996.

Machado C.: A Definition of Human Death Should not Be Delated to Organ Transplants. „Journal of Medical Ethics” 2003 nr 29 s. 201-202.

Magister S.: Trapianti e morte cerebrale. „L'Osservatore Romano” ha rotto il tabù. Http://chiesa.espresso.repubblica.it/articolo/206476.

Marcinkowski T.: Medycyna sądowa dla prawników. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze 19933.

Michajlik A., Ramotowski W.: Anatomia i fizjologia człowieka. Warszawa: PZWL 2009.

Mollaret P., Goulon M.: Le coma dépassé. „Revue Neurologique” 101:1959 nr 3 s. 3-15.

Mózgu pień. W: Wielka Encyklopedia Medyczna. T. 12. [Warszawa]: Planeta DeAgostini SA 2011 s. 263.

Namiecińska M., Marciniak K., Nowak J. Z.: VEGF jako czynnik angiogenny, neurotroficzny i neuroprotekcyjny. „Postepy Higieny iMedycyny Doswiadczalnej” 2005 nr 59 s. 573-583 (także http://www.phmd.pl/fulltxthtml.php?ICID=435712).

Nauman A., Piekiełko-Witkowska A.: Hormony: podział imechanizmy działania. W: Endokrynologia w codziennej praktyce lekarskiej. Red. A. Syrenicz. Szczecin: Wyd. Pomorskiej Akademii Medycznej 2009 s.13-40.

Nerwowy układ. W: Wielka Encyklopedia Medyczna. T. 13. [Warszawa]: Planeta DeAgostini SA 2011 s. 139-158.

Pallis C.: Brainstem Death. W: Handbook of Clinical Neurology: Head Injury. Red. R. Braakman. Amsterdam: Elsevier Science Publisher BV 1990 s. 441-496.

Patofizjologia. Red. S. Maślański, J. Ryżewski. Warszawa: PZWL 2007.

Podstawy anatomii prawidłowej człowieka. Red. Z. Wójtowicz. Lublin: Wyd. Czelej 2006.

Położnictwo i ginekologia. Red. T. Pisarski. Warszawa: PZWL 20024.

Prümmer D. M.: Vademecum theologiae moralis. In usum examinandorum et confessariorum. Freiburg im Br.: Herder 1923.

Radzikowska E.: Gruczoły dokrewne. W: Podstawy anatomii prawidłowej człowieka. Red. Z. Wójtowicz. Lublin: Wyd. Czelej 2006 s. 185-197.

Roszek K., Komoszyński M.: Kontrola i kierunki różnicowania komórek macierzystych krwi pępowinowej oraz ich zastosowanie terapeutyczne. „Postepy Higieny i Medycyny Doświadczalnej” 2008 nr 62 s. 660-667 (także http://www.phmd.pl/fulltxt.php?ICID=873382).

Speroff L., Fritz M. A.: Kliniczna endokrynologia ginekologiczna iniepłodność. Warszawa: MediPage 2007.

Sylwanowicz W., Michajlik A., Ramotowski W.: Anatomia i fizjologia człowieka. Warszawa: PZWL 19893.

Transplantologia kliniczna. Red. W. Rowiński, J. Wałaszewski, L. Pączka. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2004.

Wazopresyna. W: Wielki słownik medyczny. Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL 1996 s. 1440.

Wielki słownik medyczny. Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL 1996.

Wojtasiński Z.: Transplantacje: pękają kolejne granice. „Uważam rze” 2012 nr 5(52) s. 88-94.

Wójcik B.: Czy pobieranie narządów do przeszczepienia wiąże się z niebezpieczeństwem przyśpieszenia śmierci dawcy? – z perspektywy bioetyka. „Medycyna Praktyczna” 2011 nr 3(241) s. 119-124.

Wróbel J.: Człowiek i medycyna. Teologicznomoralne podstawy ingerencji medycznych. Kraków: Wyd. SCJ 1999.

Znieczulenie. W: Wielka Encyklopedia Medyczna. [Warszawa]: Planeta DeAgostini SA 2011 s. 215-222.

Opublikowane
2020-11-17
Dział
Artykuły