Medical Ethics, Meta-Medical Ethics and Bioethics. An Attempt at a Methodological Distinction

  • Józef Wróbel The John Paul II Catholic University of Lublin
Keywords: medical ethics; meta-medical ethics; bioethics

Abstract

In everyday language, in popular science texts and in some research publications, the disciplines of medical ethics, meta-medical ethics and bioethics are used interchangeably. These three concepts are closely related, but each of the above-mentioned disciplines is autonomous. Medical ethics deals with an ethical reflection on the medical doctors’ practice, which is mostly therapeutic in nature, and which mostly confines itself to reacting to medical symptoms. Meta-medical ethics is such a reflection on medical practice that relies on complex methods and means, engages teams of doctors and is based on a vast repository of medical research, production resources as well as on the social and political background. It is predominantly causal in character.

Bioethics (sometimes justly referred to as biomedical ethics) came into being as a reaction to the rise of biomedicine, whose main function is body tuning. It reaches far beyond the traditional subject matter of the medical and the meta-medical practices – that is treatment in order to protect human health and life. It reaches the sphere of the processes that underlie human life and tries to influence these processes (biomedicine, life medicine, life processes medicine). It often happens that biomedicine relies on the top-notch advances in biotechnology. Hence, in the precise methodological sense, the subject matter of bioethics expands the realm of traditional medical human actions and practices. Consequently, the medical ethics retains its status, despite the rise of the meta-medical ethics, and the rise of bioethics changes nothing in the actual status of the former two disciplines. What they all share, however, is that they are irrevocable, and that they are based on the same values that underlie the moral evaluation of the relevant actions and practices.

References

Autiero A.: Der Beitrag der Theologie zu einer Ethik in der Medizin. „Arzt und Christ” 1991 nr 2 s. 104-114.

Biesaga T.: Europejska Konwencja Bioetyczna. „Medycyna Praktyczna” 2006 nr 11-12 s.24-28.

Bioethik. Philosophisch-Theologische Beiträge zu einem Brisanten Thema. Köln: Verlag für Christliche Literatur Communio GmbH 1990.

Biotechnologia medyczna. W: Komitet Biotechnologii PAN. www.kbiotech.pan.pl/index. php?option=com_kontent &view=article&id=73&Itemid=61.

Biotechnologia. W: Wielka Encyklopedia Medycyny. T. 3. Warszawa: Editorial Planeta DeAgostini 2011 s. 148-151.

Biotechnologiczne i medyczne podstawy ksenotransplantacji. Red. Z. Smorąg, R. Słomski, L.Cierpka. Poznań: Ośrodek Wydawnictw Naukowych 2006.

Bołoz W.: Życie w ludzkich rękach. Podstawowe zagadnienia bioetyczne. Warszawa: Wydawnictwa ATK 1997.

Bompiani A.: Le tecniche di fecondazione assistita: una rassegna critica. Milano: Vita ePensiero 2006.

Bruguès J.-L.: La fécondation artificielle. Au crible de l'éthique chrétienne. Paris: Fayard 1989.

Brzeziński T.: Wiedza o budowie i czynnościach organizmu ludzkiego. W: Historia medycyny. Red. T. Brzeziński. Warszawa: PZWL 1988 s.95-129.

Bujałowska B.: Spontaniczny rozwój medycyny od empirii do medycyny kapłańskiej. Medycyna jako przedmiot kultu. W: Historia medycyny. Red. T. Brzeziński. Warszawa: PZWL 1988 s. 23-44.

Charak Samhita: Most Complete and Authentic Ayurveda Book. www.charakasamhita.com.

Dąbrowska B.: Słownik medyczny łacińsko-polski. Warszawa: PZWL 1990.

Dangel J.: Diagnostyka prenatalna – mity i rzeczywistość. „Nauka” 2007 nr 3 s. 31-47.

Diagnostyka prenatalna z elementami perinatologii. Red. M. Wielgoś. Gdańsk: Via Medica 2009.

Donald J.: The Investigation of Abdominal Mass by Pulsed Ultrasound. „Lancet” 1958 s.188-195.

Drygus A.: Dawne terapie. Lek i jego formy, sposoby wytwarzania i dystrybucji. W: Historia medycyny. Red. T. Brzeziński. Warszawa: PZWL 1988 s.185-210.

Eckart W. U.: Illustrierte Geschichte der Medizin. Von der französischen Revolution bis zur Gegenwart. Berlin-Heidelberg: Springer-Verlag 20112.

Etyka i deontologia lekarska. Red. T. Kielanowski. Warszawa: PZWL 19852.

Fornero G.: Bioetica cattolica e bioetica laica. Milano: Bruno Mondadori Editori 2005.

Gawęcka - Szczygieł M., Kurpisz M.: Regulacja płci – część druga: Detekcja ludzkich plemników X i Y. „Kliniczna Perinatologia i Ginekologia” 1996 t. 17 s. 198-202.

Gawęcka - Szczygieł M., Kurpisz M.: Regulacja płci – część pierwsza: Frakcjonowanie ludzkich plemników X i Y. „Kliniczna Perinatologia i Ginekologia” 1996 t.17 s. 192-197.

Gottes Schöpfung. Referate der «Internationalen Theologischen Sommerakademie 1994 der Linzer Priesterkreises in Aigen/M». Red. F. Breid. Steyr: W. Ennsthaler Verlag 1994.

Grabczak Z.: Problematyka etyczna patologii ciąży. Studium w świetle współczesnego nauczania Kościoła. Lublin: TNKUL 2005.

Grzymkowska M.: Standardy bioetyczne w prawie europejskim. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer Polska 2009.

H u k A.: Tajemnica zawodowa lekarza w polskim procesie karnym. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC 2006.

Historia medycyny. Red. T. Brzeziński. Warszawa: PZWL 1988.

Honnefelder L., Fuchs M. Medizinische Ethik. W: Lexikon der Bioethik. Red. W.Korff, L. Beck, P. Mikat. T. 2. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus 1998 s. 647-661.

K raj T.: Granice genetycznego ulepszania człowieka. Teologicznomoralny problem nieterapeutycznych manipulacji genetycznych. Kraków: Wyd. św. Stanisława BM 2010.

Kapelańska - Pręgowska J.: Prawne i bioetyczne aspekty testów genetycznych. Warszawa: Wolters Kluwer Polska 2011.

Kielanowski T.: Wprowadzenie do nauki o etyce i deontologii lekarskiej. W: Etyka ideontologia lekarska. Red. T. Kielanowski. Warszawa: PZWL 19852 s. 7-14.

Klonowanie człowieka. Fantazje – zagrożenia – nadzieje. Red. B. Chyrowicz. Lublin: TN KUL 1999.

Knoepfler P. S.: Deconstructing Stem Cell Tumorigenicity: A Roadmap to Safe Regenerative Medicine. „Stem Cells” 2009 t. 27 nr 5 s.1050-1056.

Koss G.: Komórki życia i śmierci. Etyczna ocena pozyskiwania ludzkich komórek macierzystych. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT 2006.

Leone S.: La prospettiva teologica in Bioetica. Acireale: Edizioni ISB 2002.

Lexikon der Bioethik. Red. W. Korff, L. Beck, P. Mikat. T. 2. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus 1998.

Marek Z.: Błąd medyczny. Odpowiedzialność etyczno-deontologiczna i prawna lekarza. Kraków: Wydawnictwo Medyczne 2007.

Mariani A.: Bioetica e teologia morale. Fondamenti per un'etica della vita. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 2003.

Martin G. R.: Isolation of a Pluripotent Cell Line from Early Mouse Embryos Cultured in Medium Conditioned by Teratocarcinoma Stem Cells. PNAS [„Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”] 1981 nr 12 (78) s. 7634-7638.

Meulenbeld G. J.: A History of Indian Medical Literature. T. 1A. Groningen: E. Forsten 1999-2000.

Morciniec P.: Etyczne aspekty transplantacyjnej terapii chorób neurozwyrodnieniowych. Studium teologicznomoralne. Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego 2000.

Muszala A.: Embrion ludzki w starożytnej refleksji teologicznej. Kraków: Wyd. WAM 2009.

Otowicz R.: Etyka życia. Kraków: Wyd. WAM 1998 s. 147-204.

Podstawy biotechnologii. Red. C. Ratledge, B. Kristiansen. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2011.

Przedłużanie życia jako problem moralny. Red. B. Chyrowicz. Lublin: TN KUL 2008.

Przyłuska - Fiszer A.: Problem diagnostyki preimplantacyjnej. (Wokół diagnostyki preimplantacyjnej 20.03 – 3.04.2009). www.ptb.org.pl/pdf/przyluska_reimplantacja _1.pdf.

Ramsey P.: Pacjent jest osobą. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1977.

Safjan M.: Prawo i medycyna. Warszawa: Oficyna Naukowa 1998.

Scott Ch. T.: Czas komórek macierzystych. Krótki wstęp do nadchodzącej medycznej rewolucji. Gliwice: CKA 2008.

Seyda B.: Dzieje medycyny w zarysie. Warszawa: PZWL 19773.

Sgreccia E.: Manuale di bioetica. T. 1: Fondamenti ed etica biomedica. Milano: Vita ePensiero 20074.

Sherman M. I., Miller R. A., Richter C. B.: Histologic Analyses of Experimental Tumors from Mouse Blastocyst-Derived Cell Lines. „Journal of the National Cancer Institute” 1977 nr 4(58) s. 993-1002.

Sieńkowski E.: Chirurgia – etapy rozwoju. W: Historia medycyny. Red. T. Brzeziński. Warszawa: PZWL 1988 s.185-210.

Sigerist H. E.: A History of Medicine. New York: Oxford University Press 1960.

Sigerist H. E.: On Hippocrates. „Bulletin of the History of Medicine” 1934 nr 2 s. 190-214.

Sośniak M.: Cywilna odpowiedzialność lekarza. Warszawa: Wydaw. Prawnicze 1989.

Spinsanti S.: Etica bio-medica. Cinisello Balsamo: Edizioni Paoline 1987.

Spinsanti S.: Vita fisica. W: Corso di morale. T. 2: Diakonia (Etica della persona). Red. T. Goffi, G. Piana. Brescia: Editrice Queriniana 1983 s. 127-267.

Systemy bioetyki. Red. T. Biesaga. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT 2003.

Szumowski W.: Historia medycyny. Filozoficznie ujęta. Warszawa: Sanmedia 19943.

Tajemnica lekarska: materiały z posiedzenia Komisji Etyki Lekarskiej w dniu 15.11.1993. Red. I. Kleszczowa. Kraków: PAU 1994.

Thévoz J.-M. Place de la théologie dans le débat bioéthique. „Le Supplément” 1991 nr 178 s. 127-136.

Transplantologia kliniczna. Red. W. Rowiński, J. Wałaszewski, L. Pączek. Warszawa: PZWL 2004.

Wójcik B. Bioetyka i tożsamość człowieka. Tarnów: Wyd. Biblos 2007.

Wróbel J. Lekarska etyka. W: Encyklopedia katolicka. T. 10. Red. E. Ziemann. Lublin: TNKUL 2004 kol. 702-709.

Wróbel J. Medycyna. W: Encyklopedia katolicka. T. 12. Red. E. Ziemann. Lublin: TNKUL 2008 kol. 404-418.

Wróbel J. Terapie genowe z perspektywy bioetycznej. „Teologia i Moralność” 2010t. 8 s.7-24.

Wróbel J.: Człowiek i medycyna. Teologicznomoralne podstawy ingerencji medycznych. Kraków: Wyd. SCJ 1999.

Wróbel J.: Dyskusja wokół problemu śmierci mózgowej człowieka - dawcy organów. Między biologią, biomedycyną i filozofią. „Roczniki Teologii Moralnej” 3(58):2011 s. 153-178.

Wróbel J.: Etyczne aspekty technik biomedycznych opartych na komórkach macierzystych. „Bioetyczne Zeszyty Pediatrii” 2003-2004 nr 1 s.76-85.

Wróbel J.: Kiedy ciało może przyjąć duszę. „W drodze” 1990 nr 3(199) s.19-29.

Wróbel J.: Komórki macierzyste: nadzieje i troski. „Roczniki Teologiczne” 50:2003 z. 3 s.113-129.

Wróbel J.: Konsekwencje moralne poznania genomu człowieka. „Roczniki Teologiczne” 48:2001 z. 3 s. 151-165.

Wróbel J.: Medyczna etyka. W: Encyklopedia katolicka. T. 12. Red. E. Ziemann. Lublin: TNKUL 2008 kol. 420-432.

Zielińska E.: Odpowiedzialność zawodowa lekarza i jej stosunek do odpowiedzialności karnej. Warszawa: „Liber” 2001.

Published
2021-01-07
Section
Articles