Heralds of Death in the Folk Tradition of Residents of Włodawa

  • Bartłomiej Leśniak The John Paul II Catholic University of Lublin, Faculty of Theology
Keywords: herald of death; omen; death; superstition; folk piety; ethnographic fieldwork; Włodawa

Abstract

This article sheds some light on the heralds of death existing in the beliefs of residents of Włodawa. The given publication derives from ethnographic surveys carried out in the area of the city and its surroundings. The whole article is divided into three sections. The first paragraph describes omens originating from nature. The behaviours of the livestock, such as dogs or horses, bear significant meaning for interviewees. Moreover, not only the domesticated animals signalize approaching death, we can also observe that in the behaviours of wild animals.

The next section describes signs which appear among inanimate objects as well as unfamiliar occurrences, which take place in the proximity of deceased person. Here are illustrated all superstitious practices such as cracking of objects, inexplicable knocking or other phenomena beyond comprehension. Heralds of death according to the respondents are, among others: atypical events which are related to the corpse of the deceased and its area. Inhabitants of Włodawa recognize those as extremely dangerous.The third part lists other signs, which exist in the studied area. A very important part of this passage constitute dreams commonly interpreted as omens.

References

Bator W.: Religia starożytnego Egiptu. Kraków: WAM 2004.

Biedermann H.: Leksykon symboli. Warszawa: Muza S.A. 2001.

Biegeleisen H.: Śmierć w obrzędach, zwyczajach i wierzeniach ludu polskiego. Warszawa: Dom Książki Polskiej S-ka Akc. 1930.

Biegeleisen H.: U kolebki, przed ołtarzem, nad mogiłą. Lwów: Drukarnia Instytutu Stauropigjańskiego 1929.

Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania. Poznań: Pallottinum 2003.

Fischer A.: Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego. Lwów: Wydawnictwa Biblioteki Zakładu Nar. im. Ossolińskich 1921.

Forstner D.: Świat symboliki chrześcijańskiej. Warszawa: PAX 1990.

Gerlich H.: Narodziny, zaślubiny, śmierć. Zwyczaje i obrzędy w katowickich rodzinach górniczych. Katowice: Śląski Instytut Naukowy 1984.

Hummel R.: Zabobon. W: Leksykon religii. Zjawiska. Dzieje. Idee. Red. F. König. Warszawa: Verbinum 1997 s. 537.

Jaczynowska M., Musiał D., Stępień M.: Historia starożytna. Warszawa: Trio 20044.

Jankowska B.: Zapowiedzi śmierci. W: Komentarze do polskiego atlasu etnograficznego. T. 5: Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe. Red. J. Bohdanowicz. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze 1999 s.13-50.

Karwicka T., Cherek J.: Tradycja awspółczesność w kulturze ludowej wybranych wsi regionów Polski północnej. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika wToruniu 1982.

Kijas Z. J.: Śmierć. W: Religia. Encyklopedia PWN. T. 9. Red. B. Milerski, T. Gudem. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2003 s.202-205.

Kolberg O.: Dzieła wszystkie. T. 17: Lubelskie. Cz. 2. Kraków: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1962.

Kolberg O.: Dzieła wszystkie. T. 34: Chełmskie. Cz. 2. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1964.

Kupisiński Z.: Śmierć jako wydarzenie eschatyczne. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe oraz zaduszkowe mieszkańców regionu opoczyńskiego iradomskiego. Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.

Kwaśniewicz K.: Doroczne i rodzinne zwyczaje na tle współczesnych przeobrażeń wsi podkarpackiej. Kraków: Wydawnictwo PAN 1979.

Lach K.: Wierzenia, zwyczaje i obrzędy. Folklor pogranicza polsko-czeskiego. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze 2000.

Niebrzegowska S.: Polski sennik ludowy. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 1996.

Ogrodowska B.: Zwyczaje, obrzędy i tradycje w Polsce. (Mały słownik). Warszawa: Verbinum 2001.

Perszon J.: Na brzegu życia i śmierci. Zwyczaje, obrzędy oraz wierzenia pogrzebowe izaduszkowe na Kaszubach. Lublin: TN KUL 1999.

Szyfer A.: Zwyczaje, obrzędy iwierzenia Mazurów i Warmiaków. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego 1968.

Wolski J.: Historia powszechna. Starożytność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 200210.

Wójcik B.: Mózg umiera pierwszy. „Znak” 2009 nr 649(6) s. 10-17.

Wójcik B.: Śmierć mózgowa. W: Encyklopedia bioetyki. Red. A. Muszala. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne „Polwen” 2005 s.439-444.

Netografia: http://nsj.wlodawa.pl/index.php?dzial=6 [dostęp: 29.04.2012].

Published
2021-02-04
Section
Articles