Opracowanie i walidacja eksperymentalnej polskiej wersji skróconej Kwestionariusza Schematów Younga (YSQ-ES-PL) do badania wczesnych schematów dezadaptacyjnych

Karolina Staniaszek; Agnieszka Popiel

doi:10.18290/rpsych.2017.20.2-5pl

Karolina Staniaszek University of Warsaw, Faculty of Psychology
Agnieszka Popiel SWPS University of Social Sciences and Humanities, Faculty of Psychology

DOI: https://doi.org/10.18290/rpsych.2017.20.2-5pl

Keywords: Kwestionariusz Schematów Younga; YSQ; wczesne schematy dezadaptacyjne; analiza psychometryczna; struktura czynnikowa; zaburzenia osobowości; terapia schematów

Abstract

Kwestionariusz Schematów Younga (YSQ) służy do pomiaru nasilenia wczesnych schematów dezadaptacyjnych wiązanych z przejawami zaburzeń psychicznych, szczególnie zaburzeń osobowości. Przeprowadzono, analogiczną do oryginalnej, procedurę skrócenia polskiej wersji YSQ oraz określono właściwości psychometryczne opracowanego narzędzia poprzez analizę rzetelności i trafności (N = 1073). W drugiej części badania zweryfikowano strukturę czynnikową metodą konfirmacyjnej analizy czynnikowej w grupie z Badania 1 oraz w niezależnej grupie (N = 898). Zmniejszono liczbę pozycji w kwestionariuszu z 232 do 90 – po 5 w każdej z 18 skal odpowiadających poszczególnym schematom. Uzyskano adekwatne i wysokie współczynniki spójności wewnętrznej skal oraz skali ogólnej. Ogólna miara schematów była pozytywnie związana z przekonaniami charakterystycznymi dla wszystkich zaburzeń osobowości, badanych Kwestionariuszem Przekonań PBQ. Nasilenie schematów (poza skalą „Samopoświęcenie”) istotnie różnicowało osoby z grupy klinicznej (N = 31) i nieklinicznej (N = 1042). Potwierdzono również teoretyczną strukturę czynnikową narzędzia, chociaż słabość niektórych miar dopasowania sugeruje konieczność dalszych badań. Uzyskane wyniki dostarczają podstaw do wykorzystania eksperymentalnej polskiej wersji skróconej Kwestionariusza Schematów Younga jako miary nasilenia wczesnych schematów dezadaptacyjnych.

References

Arntz, A., Dietzel, R. i Dreessen, L. (1999). Assumptions in borderline personality disorder, specificity, stability and relationship with etiological factors. Behaviour Research and Therapy, 37, 545-557.

Arntz, A., van Genderen, H. (2009). Schema therapy for borderline personality disorders. Chichester, West Sussex, Maiden: Wiley-Blackwell.

Bach, B., Simonsen, E., Christoffersen, P. i Kriston, L. (2017). The Young Schema Questionnaire 3 Short Form (YSQ-S3). Psychometric properties and association with personality disorders in a Danish mixed sample. European Journal of Psychological Assessment, 33(2), 134-143. DOI: 10.1027/1015-5759/a000272

Bamelis, L., Evers, S. M., Spinhoven, P. i Arntz, A. (2014). Results of a multicentered randomised controlled trial on the clinical effectiveness of schema therapy for personality disorders. American Journal of Psychiatry, 171(3) (March), 305-322.

Baron, H. (1996). Strengths and limitations of ipsative measurement. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 69, 49-56. DOI: 10.1111/j.2044-8325.1996.tb00599.x

Beck, A. T. (1967). The diagnosis and management of depression. Philadelphia, PA: University of Pennsylvania Press.

Beck, A. T., Butler, A. C., Brown, G. K., Dahlsgaard, K. K., Newman, C. F. i Beck, J. S. (2001). Dysfunctional beliefs discriminate personality disorders. Behaviour Research and Therapy, 39(10), 1213-1225. DOI: 11579990

Bernstein, D. P., Nijman, H. L. I., Karos, K., Keulen-de Vos, M., de Vogel, V. i Lucker, T. P. (2012). Schema therapy for forensic patients with personality disorders: Design and prelimi-nary findings of a multicenter randomized clinical trial in the Netherlands. International Journal of Forensic Mental Health, 11(4), 312-324. DOI: 10.1080/14999013.2012.746757

Besta, T., Barczak, A., Lewandowska-Walter, A. i Dozois, D. J. (2014). Polish version of the Cognitive Distortions Scale (CDS): Preliminary validation and personality correlates. Current Issues in Personality Psychology, 3(3), 177-183. DOI: 10.5114/cipp.2014.46234

Borsboom, D. (2005). Measuring the mind. Conceptual issues in contemporary psychometrics. Cambridge University Press.

Costello, A. B. i Osborne, J. W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment Research & Evaluation, 10(7), 1-9. DOI: 10.1.1.110.9154

Edwards, D. i Arntz, A. (2012). Schema therapy in historical perspective. [W:] M. van Vreeswijk, J. Broersen i M. Nadort (red.), The Wiley-Blackwell handbook of schema therapy: Theory, research, and practice (s. 3-26). Chichester: John Wiley & Sons.

Farrell, J. M., Shaw, I. A. i Webber, M. A. (2009). A schema-focused approach to group psychotherapy for outpatients with borderline personality disorder: A randomized controlled trial. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 40(2), 317-328. DOI: 10.1016/j.jbtep.2009.01.002

Giesen-Bloo, J., van Dyck, R., Spinhoven, P., van Tilburg, W., Dirksen, C., van Asselt, T., Kremers, I., Nadort, M. i Arntz, A. (2006). Outpatient psychotherapy for borderline personality disorder. Archives of General Psychiatry, 63, 649-658. DOI: 10.1001/archpsyc.63.6.649

Hawke, L. i Provencher, M. (2012). The Canadian French Young Schema Questionnaire: Confirmatory factor analysis and validation in clinical and nonclinical samples. Canadian Journal of Behavioural Science, 44(1), 40-49. DOI: 10.1037/a0026197

Jackson, D. L., Gillaspy, J. A. i Purc-Stephenson, R. (2009). Reporting practices in confirmatory factor analysis: An overview and some recommendations. Psychological Methods, 14(1), 6-23. DOI: 10.1037/a0014694

Jacob, G. A. i Arntz, A. (2013). Schema therapy for personality disorders – a review. International Journal of Cognitive Therapy, 6(2), 171-185.

Kriston, L., Schäfer, J., Jacob, G., Härter, M. i Hölzel, L. P. (2013). Reliability and validity of the German version of the Young Schema Questionnaire – Short Form 3 (YSQ-S3). European Journal of Psychological Assessment, 29(3), 205-212. DOI: 10.1027/1015-5759/a000143

Kriston, L., Schäfer, J., von Wolff, A., Härter, M. i Hölzel, L. P. (2012). The latent factor structure of young’s early maladaptive schemas: Are schemas organized into domains? Journal of Clinical Psychology, 68(6), 684-698. DOI: 10.1002/jclp.21846

Mącik, D. (2016). Wczesne nieadaptacyjne schematy Younga i ich związki z rysami zaburzeń osobowości w populacji nieklinicznej – badania wstępne. Psychiatria i Psychoterapia, 12(1), 3-24.

Nadort, M., Arntz, A., Smit, J. H., Giesen-Bloo, J., Eikelenboom, M., Spinhoven, P., van Asselt, T., Wensing, M. i van Dyck, R. (2009). Implementation of outpatient schema therapy for borderline personality disorder with versus without crisis support by the therapist outside office hours: A randomized trial. Behaviour Research and Therapy, 47(11), 961-973. DOI: 10.1016/j.brat.2009.07.013

Nordahl, H. M., Holthe, H. i Haugum, J. A. (2005). Early maladaptive schemas in patients with or without personality disorders: Does schema modification predict symptomatic relief? Clinical Psychology and Psychotherapy, 12(2), 142-149. DOI: 10.1002/cpp.430

Nordahl, H. M. i Nysæter, T. E. (2005). Schema therapy for patients with borderline personality disorder: A single case series. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 36(3), 254-264. DOI: 10.1016/j.jbtep.2005.05.007

Oei, T. P. S. i Baranoff, J. (2007). Young Schema Questionnaire: Review of psychometric and measurement issues. Australian Journal of Psychology, 59(2), 78-86. DOI: 10.1080/00049530601148397

Oettingen, J., Chodkiewicz, J., Mącik, D. i Gruszczyńska, E. (w druku). Polska adaptacja i walidacja krótkiej wersji Kwestionariusza Schematów Younga (YSQ- S3-PL). Psychiatria Polska.

Petrocelli, J. V., Glaser, B. A., Calhoun, G. B. i Campbell, L. F. (2001). Early maladaptive schemas of personality disorder subtypes. Journal of Personality Disorders, 15(6), 546-559. DOI: 10.1521/pedi.15.6.546.19189

Popiel, A. i Pragłowska, E. (2008). Psychoterapia poznawczo-behawioralna. Teoria i praktyka. Warszawa: Paradygmat.

R Development Core Team (2015). R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing, Vienna.

Reeves, M. i Taylor, J. (2007). Specific relationships between core beliefs and personality disorder symptoms in a non-clinical sample. Clinical Psychology and Psychotherapy, 14(2), 96-104. DOI: 10.1002/cpp.519

Rijkeboer, M. (2012). Validation of the Young Schema Questionnaire. W: M. van Vreeswijk, J. Broersen, M. Nadort (red.), The Wiley-Blackwell handbook of schema therapy. Theory, research, and practice (s. 531-540). Chichester: John Wiley & Sons.

Rijkeboer, M., van den Bergh, H. i van den Bout, J. (2005). Stability and discriminative power of the Young Schema-Questionnaire in a Dutch clinical versus non-clinical population. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 36(2), 129-144. DOI: 10.1016/j.jbtep.2004.08.005

Rosseel, Y. (2012). lavaan: An R package for structural equation modelling. Journal of Statistical Software, 48(2), 1-36. Pobrano z http://www.jstatsoft.org/v48/i02/.

Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. i Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74. DOI: 10.1002/0470010940

Schmidt, N. B., Joiner, T. E., Young, J. E. i Telch, M. J. (1995). The schema questionnaire: Investigation of psychometric properties and the hierarchical structure of a measure of maladaptive schemas. Cognitive Therapy and Research. DOI: 10.1007/BF02230402

Sheffield, A. i Waller, G. (2012). Clinical use of schema inventories. W: M. van Vreeswijk, J. Broersen i M. Nadort (red.), The Wiley-Blackwell handbook of schema therapy: Theory, Research, and Practice (s. 111-124). Chichester: John Wiley & Sons.

Stopa, L., Thorne, P., Waters, A. i Preston, J. (2001). Are the short and long forms of Young Schema Questionnaire comparable and how well does each version predict psychopathology scores? Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quarterly, 15(3), 253-272. Pobrano z http://www.cognitivetherapyassociation.org/journal/v15.aspx

Stopa, L. i Waters A. (2005). The effect of mood on responses to the Young Schema Questionnaire: Short form. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 78, 45-57.

Tabachnick, B. G. i Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (wyd. 6). Boston: Pearson.

Thompson, B. (2004). Exploratory and confirmatory factor analysis: Understanding concepts and application. Washington, DC: American Psychological Association.

Waller, G., Meyer, C., Ohanian, V. (2001). Psychometric properties of the long and short versions of the Young Schema Questionnaire: Core beliefs among bulimic and comparison women. Cognitive Therapy and Research, 25(2), 137-147.

Young, J. E. (1994). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Sarasota, FL: Professional Resource Press.

Young, J. E. (1998). Young Schema Questionnaire – Short Form. New York: Cognitive Therapy Centre.

Young, J. E., Klosko, J. S. i Weishaar, M. (2014). Terapia schematów. Podręcznik praktyka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Yuan, K.-H. i Bentler, P. M. (2000). Three likelihood-based methods for mean and covariance structure analysis with nonnormal missing data. Sociological Methodology, 30, 165-200. DOI: 10.1111/0081-1750.00078

Zawadzki, B., Popiel, A., Pragłowska, E. i Newman, C. (2017). Specyfika dezadaptacyjnych przekonań w zaburzeniach osobowości: charakterystyka psychometryczna polskiej translacji i trawestacji Kwestionariusza Przekonań (Personality Beliefs Questionnaire, PBQ). Roczniki Psychologiczne, 20(2), 337-354.