Polska adaptacja trzywymiarowej skali mądrości (3D-WS) M. Ardelt
Keywords:
mądrość; polska adaptacja; Trzywymiarowa Skala Mądrości
Abstract
W artykule zaprezentowano wyniki prac nad polską adaptacją Trzywymiarowej Skali Mądrości (Three-Dimensional Wisdom Scale) Moniki Ardelt. Przedstawiono właściwości psychometryczne polskiej wersji 3D-WS. Otrzymane rezultaty są porównywalne z danymi dla wersji oryginalnej narzędzia i potwierdzają, że polska wersja skali 3D-WS może mieć zastosowanie w badaniach naukowych. Skala składa się z 39 itemów, tworzących 4 wymiary: Poznawczy, Afektywny, Samoświadomościowy, Empatyczny. Skala przetestowana została w badaniach 475 osób. Wskaźnik rzetelności (α Cronbacha) dla całej skali wynosi 0,83, a w odniesieniu do poszczególnych podskal waha się od 0,64 do 0,77. Ponadto stwierdzono, że wyniki uzyskiwane w niektórych podskalach 3D-WS pozostają w związku ze zmiennymi socjodemograficznymi, takimi jak płeć, wiek i wykształcenie.
References
Allemand, M., Zimprich, D., & Hendriks, A. A. (2008). Age differences in five personality domains across the life span. Developmental Psychology, 44(3), 758-770.
Allemand, M., Zimprich, D., & Martin, M. (2008). Long-term correlated change in personality traits in old age. Psychology and Aging, 23(3), 545-557.
Ardelt, M. (1997). Wisdom and life satisfaction in old age. Journal of Gerontology: Psychological Sciences, 52(1), 15-27.
Ardelt, M. (2000). Intellectual versus wisdom-related knowledge: The case for a different kind of learning in the later years of life. Educational Gerontology, 26(8), 771-789.
Ardelt, M. (2000b). Antecedents and effects of wisdom in old age a longitudinal perspective on aging well. Research on Aging, 22(4), 360-394.
Ardelt, M. (2003). Empirical assessment of a three-dimensional wisdom scale. Research on Aging, 25(3), 275-324.
Ardelt, M. (2004). Wisdom as expert knowledge system: A critical review of a contemporary operationalization of an ancient concept. Human Development, 47(5), 257-285.
Ardelt, M. (2008). Self-development through selflessness: The paradoxical process of growing wiser. In H. A. Wayment & J. J. Bauer (Eds.), Transcending self-interest: Psychological explorations of the quiet ego (pp. 221-233). Washington: American Psychological Association.
Ardelt, M. (2010). Are older adults wiser than college students? A comparison of two age cohorts. Journal of Adult Development, 17(4), 193-207.
Ardelt, M. (2011a). Wisdom, age, and well-being. In K. W. Schaie & S. L. Willis (Eds.), Handbook of the psychology of aging (pp. 279-291). Amsterdam: Elsevier.
Ardelt, M. (2011b). The measurement of wisdom: A commentary on Taylor, Bates, and Webster’s comparison of the SAWS and 3D-WS. Experimental Aging Research, 37(2), 241-255.
Arlin, P. K. (1990). Wisdom: The art of problem finding. In R. J. Sternberg (Eds.), Wisdom: Its nature, origins, and development (pp. 230-243). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Asadi, S., Amiri, H., Molavi, S., & Noaparast, K. B. (2011). A cross-sectional study of self reported wisdom development: From adolescence through adulthood. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4(2), 482-492.
Baltes, P. B. (1993). The aging mind: Potential and limits. The Gerontologist, 33(5), 580-594.
Baltes, P. B., Dittmann-Kohli, F., & Dixon, R. A. (1984). New perspectives on the development of intelligence in adulthood: Toward a dual-process conception and a model of selective optimization with compensation. Life-Span Development and Behavior, 6, 33-76.
Baltes, P. B., Gluck, J., & Kunzmann, U. (2002). Wisdom: Its Structure and Function in Regulating Successful Life Span Development. In C. R. Snyder and S. L. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 327-349). New York: Oxford University Press.
Baltes, P. B., Gluck, J., & Kunzmann, U. (2004). Mądrość. Jej struktura i funkcja w kierowaniu pomyślnym rozwojem w okresie całego życia (pp. 117-146). In J. Czapiński (Ed.), Psychologia pozytywna. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Baltes, P. B., & Kunzmann, U. (2003). Wisdom. Psychologist, 16(3), 131-133.
Baltes, P. B., & Kunzmann, U. (2004). The two faces of wisdom: Wisdom as a general theory of knowledge and judgment about excellence in mind and virtue vs. wisdom as everyday realization in people and products. Human Development, 47(5), 290-299.
Baltes, P. B., & Smith, J. (1990). The psychology of wisdom and its ontogenesis. In J. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins, and development (pp. 87-120). New York: Cambridge University Press.
Baltes, P. B., & Staudinger, U. M. (1993). The search for a psychology of wisdom. Current Directions in Psychological Science, 2(3), 75-80.
Baltes, P. B., & Staudinger, U. M. (Eds.) (1996). Interactive minds: Life-span perspectives on the social foundation of cognition. New York: Cambridge University Press.
Baltes, P. B., & Staudinger, U. M. (2000). Wisdom: A metaheuristic (pragmatic) to orchestrate mind and virtue toward excellence. American Psychologist, 55(1), 122.
Baltes, P. B., Staudinger, U. M., & Lindenberger, U. (1999). Lifespan psychology: Theory and application to intellectual functioning. Annual Review of Psychology, 50, 471-507.
Bangen, K. J., Meeks, T. W., & Jeste, D. V. (2013). Defining and assessing wisdom: A review of the literature. The American Journal of Geriatric Psychiatry: Official Journal of the American Association for Geriatric Psychiatry, 21(12), 1254-1266.
Bedyńska, S., & Książek, M. (2012). Statystyczny drogowskaz: praktyczny przewodnik wykorzystania modeli regresji oraz równań strukturalnych. Warsaw, PL: Wydawnictwo Akademickie Sedno.
Benedikovicova, J., & Ardelt, M. (2008). The three dimensional wisdom scale in cross-cultural context: A comparison between American and Slovak college students. Studia Psychologica, 50(2), 179-190.
Bergsma, A., & Ardelt, M. (2012). Self-reported wisdom and happiness: An empirical investigation. Journal of Happiness Studies, 13(3), 481-499.
Birren, J. E., & Svensson, C. M. (2005). Wisdom in history. In R. J. Sternberg & J. Jordan (Eds.), Handbook of wisdom: Psychological perspectives (pp. 3-31). Cambridge: Cambridge University Press.
Brudek, P., & Lenda, J. (2014). Wiedzę możemy zdobywać od innych, ale mądrości musimy nauczyć się sami. Mądrość życiowa osób w okresie wczesnej, średniej i późnej dorosłości. Analiza badań własnych. Paper presented at the All-Poland Thematic Symposium: Personality, Warsaw, PL.
Brudek, P., & Woźny, M. (2014). Czy mężczyźni mądrzeją na starość? Mądrość życiowa mężczyzn w okresie wczesnej, średniej i późnej dorosłości. Analiza badań własnych. Paper presented at the 2nd Sosnowiec Inter-Faculty Meetings: The Faces of Masculinity, Sosnowiec.
Brugman, G. M. (2000). Wisdom: Source of narrative coherence and eudaimonia. Delft, The Netherlands: Eburon.
Brugman, G. M. (2006). Wisdom and aging. Amsterdam: Elsevier.
Brzeziński, J. (1999). Metodologia badań psychologicznych. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cieciuch, J. (2010a). Pięcioczynnikowa struktura osobowości we wczesnej adolescencji. Studia Psychologica, 10, 251-271.
Cieciuch, J. (2010b). Struktura czynnikowa Kwestionariusza Stylów Tożsamości Michaela D. Berzonsky’ego. Ile stylów mierzy ISI3? Psychologia Rozwojowa, 15(4), 49-64.
Clayton, V. P., & Birren, J. E. (1980). The development of wisdom across the life-span: A reexamination of an ancient topic. In P. B. Baltes & O. G. Brim Jr (Eds.), Life-span development and behavior (pp. 103-135). New York: Academic Press.
Dittmann-Kohli, F., & Baltes, P. B. (1990). Toward a neofunctionalist conception of adult intellectual development: Wisdom as a prototypical case of intellectual growth. In C. Alexander & E. Langer (Eds.), Higher stages of human development: Perspectives on adult growth (pp. 54-78). New York: Oxford University Press.
Drwal, R. Ł. (1995). Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Erickson, E. H. (1982). The life cycle completed: A review. New York: W. W Norton.
Falewicz, A. (2014). Mądrość i prężność a strategie radzenia sobie z codziennymi wydarzeniami w średniej i późnej dorosłości (Unpublished master's thesis). Institute of Psychology, KUL, Lublin.
Goldman, B. A., & Busch, J. C. (1978). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 2). New York: Human Sciences Press.
Goldman, B. A., & Saunders, J. L. (1974). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 1). New York: Behavioral Publications.
Goldman, B. A., & Busch, J. C. (1982). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 3). New York: Human Sciences Press.
Goldman, B. A., & Osborne, W. L. (1985). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 4). New York: Human Sciences Press.
Goldman, B. A., & Mitchell, D. F. (1990). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 5). Dubuque, IA: William C. Brown.
Goldman, B. A., & Mitchell, D. F. (1995). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 6). Washington, DC: American Psychological Association.
Holliday, S. G., & Chandler, M. J. (1986). Wisdom: Explorations in adult competence. Contributions to Human Development. Basel, NY: Karger.
Jakrzewska-Sawińska, A. (Ed.) (2009). Jakość życia w starości – mity i rzeczywistość. Poznań: Wielkopolska Palliative Care Volunteers’ Association “Home Hospice.”
Kramer, D. A. (1990). Conceptualizing wisdom: The primacy of affect-cognition relations. In R. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins and development (pp. 279-313). Cambridge: Cambridge University Press.
Kramer, D. A. (2000). Wisdom as a classical source of human strength: Conceptualization and empirical inquiry. Journal of Social and Clinical Psychology, 19, 83-101.
Kunzmann, U., & Baltes, P. B. (2005). The psychology of wisdom: Theoretical and empirical challenges. In R. J. Sternberg & J. Jordan (Eds.), Handbook of wisdom: Psychological perspectives (pp. 110-135). New York: Cambridge University Press.
Labouvie-Vief, G. (1990). Wisdom as integrated thought: Historical and developmental perspectives. In J. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins, and development (pp. 52-83). New York: Cambridge University Press.
Labouvie-Vief, G. (2000). Affect complexity and views of the transcendent. In P. Young-Eisendrath & M. Miller (Eds.), The psychology of mature spirituality: Integrity, wisdom, transcendence (pp. 81-119). London: Routledge.
Le, T. N. (2011). Life satisfaction, openness value, self-transcendence, and wisdom. Journal of Happiness Studies, 12(2), 171-182.
Little, T. D., Cunningham, W. A., Shahar, G., & Widaman, K. F. (2002). To parcel or not to parcel: Exploring the question, weighing the merits. Structural Equation Modeling, 9(2), 151-173.
Meeks, T. W., & Jeste, D. V. (2009). Neurobiology of wisdom: A Literature overview. Archives of General Psychology, 66(4), 355-365.
Neff, K. D., Rude, S. S., & Kirkpatrick, K. L. (2007). An examination of self-compassion in relation to positive psychological functioning and personality traits. Journal of Research in Personality, 41(4), 908-916.
Niemczyk, M. (2014). Mądrość życiowa i zdolność przebaczania a dobrostan psychiczny (Unpublished master’s thesis). Institute of Psychology, KUL, Lublin.
Olejnik, M., & Niemczyński, A. (1993). Związek mądrości z wiekiem, co i jak się w niej zmienia. Kwartalnik Polskiej Psychologii Rozwojowej, 3, 30-48.
Orwoll, L., & Perlmutter, M. (1990). The study of wise persons: Integrating a personality perspective. In J. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins, and development (pp. 160-177). New York: Cambridge University Press.
Osbeck, L. M., & Robinson, D. N. (2005). Philosophical theories of wisdom. In R. J. Sternberg & J. Jordan (Eds.), Handbook of wisdom: Psychological perspectives (pp. 61-83). Cambridge: Cambridge University Press.
Redzanowski, U., & Glück, J. (2012). Who knows who is wise? Self and peer ratings of wisdom. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 68(3), 391-394.
Robinson, J. P. i Shaver, P. R. (1973). Measures of social psychological attitudes. MI: Institute for Social Research.
Rogers, W. M., & Schmitt, N. (2004). Parameter recovery and model fit using multidimensional composites: A comparison of four empirical parceling algorithms. Multivariate Behavioral Research, 39(3), 379-412.
Sagan, A. (2003). Model pomiarowy satysfakcji i lojalności. StatSoft Polska, 75-85.
Sasiela, N. (2013). Mądrość życiowa i orientacja temporalna a postawa wobec śmierci u osób w okresie późnej dorosłości (Unpublished master’s thesis). Institute of Psychology, KUL, Lublin.
Sharma, S. (1996). Applied multivariate techniques. New York: John Willey & Sons.
Shaw, M. E., & Wright, J. M. (1967). Scales for the measurement of attitudes. New York: McGraw-Hill.
Staudinger, U. M., & Glück, J. (2011). Psychological wisdom research: Commonalities and differences in a growing field. Annual Review of Psychology, 62(1), 215-241.
Staudinger, U. M. (1999). Older and wiser? Integrating results on the relationship between age and wisdom-related performance. International Journal of Behavioral Development, 23(3), 641-664.
Staudinger, U. M. (2008). A psychology of wisdom: History and recent developments. Research in Human Development, 5, 107-120.
Sternberg, R. J. (1990). Wisdom and its relations to intelligence and creativity. In R. J. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins, and development (pp. 142-159). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Sternberg, R. J. (1998). A balance theory of wisdom. Review of General Psychology, 2(4), 347.
Sternberg, R. J. (2003). What is an “expert student?”. Educational Researcher, 32(8), 5-9.
Sternberg, R. J. (2007). Wisdom, intelligence and creativity synthesized. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Steuden, S. (2011a). Psychologia starzenia się i starości. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Steuden, S. (2011b). Mądrość jako pozytywny aspekt starzenia się. In S. Steuden, M. Stanowska, & K. Janowski (Eds.), Starzenie się z godnością (pp. 71-82). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Steuden, S. (2012). Z rozważań nad mądrością. In I. Ulfik-Jaworska & A. Gała (Eds.), Dalej w tę samą stronę. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Marii Braun-Gałkowskiej (pp. 533-548). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Steuden, S. (2014). Czy „mądrość” i „wiedza” znaczy to samo? In J. Walkusz & M. Krupa (Eds.), Universitati serviens. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Stanisława Wilka SDB (pp. 681-692). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Steuden, S., & Marczuk, M. (Eds.) (2006). Starzenie się a satysfakcja z życia. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Strelau, J., Jaworowska, A., Wrześniewski, K., & Szczepaniak, P. (2005). Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS. Podręcznik do polskiej normalizacji. Warsaw, PL: Psychological Test Laboratory of the Polish Psychological Association.
Szewczuk-Bogusławska, M., Słowińska, A., Bąk, O., Oleszkowicz, A., Kasibowska-Kuźniar, K., Dudek, K., Zyśko, D. (2015). Polskie badania nad Kwestionariuszem Oceny Wrażliwości na Wstręt (QADS). Psychiatria Polska, 49(1), 145-157.
Takahashi, M., & Overton, W. F. (2002). Wisdom: A culturally inclusive developmental perspective. International Journal of Behavioral Development, 26(3), 269-277.
Taylor, M., Bates, G., & Webster, J. D. (2011). Comparing the psychometric properties of two measures of wisdom: Predicting forgiveness and psychological well-being with the Self-Assessed Wisdom Scale (SAWS) and the Three-Dimensional Wisdom Scale (3D-WS). Experimental Aging Research, 37(2), 129-141.
Tornstam, L. (2005). Gerotranscendence: A developmental theory of positive aging. New York: Springer Publishing Company.
Trowbridge, R. H. (2005). The scientific approach to wisdom. Retrieved from http://www.wisdompage.com/TheScientificApproachtoWisdom.doc.
Webster, J. D., Westerhof, G. J., & Bohlmeijer, E. T. (2012). Wisdom and mental health across the lifespan. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 69(2), 209-218.
Wilk, M. (2010). Jakość życia a mądrość życiowa u osób starszych (Unpublished master’s thesis). Institute of Psychology, KUL, Lublin.
Wink, P., & Helson, R. (1997). Practical and transcendent wisdom: Their nature and some longitudinal findings. Journal of Adult Development, 4, 1-15.
Wojciechowska, K. (2013). Mądrość życiowa a jakość życia u osób w okresie późnej dorosłości (Unpublished master’s thesis). Institute of Psychology, KUL, Lublin.
Yang, S. Y. (2001). Conceptions of wisdom among Taiwanese Chinese. Journal of Cross-cultural Psychology, 32(6), 662-680.
Yang, S. Y. (2008). A process view of wisdom. Journal of Adult Development, 15(2), 62-75.
Yang, S. Y. (2011). Wisdom displayed through leadership: Exploring leadership-related wisdom. Leadership Quarterly, 4(22), 616-633.
Yang, S. Y. (2013). Wisdom and good lives: A process perspective. New Ideas in Psychology, 3(31), 194-201.
Allemand, M., Zimprich, D., & Martin, M. (2008). Long-term correlated change in personality traits in old age. Psychology and Aging, 23(3), 545-557.
Ardelt, M. (1997). Wisdom and life satisfaction in old age. Journal of Gerontology: Psychological Sciences, 52(1), 15-27.
Ardelt, M. (2000). Intellectual versus wisdom-related knowledge: The case for a different kind of learning in the later years of life. Educational Gerontology, 26(8), 771-789.
Ardelt, M. (2000b). Antecedents and effects of wisdom in old age a longitudinal perspective on aging well. Research on Aging, 22(4), 360-394.
Ardelt, M. (2003). Empirical assessment of a three-dimensional wisdom scale. Research on Aging, 25(3), 275-324.
Ardelt, M. (2004). Wisdom as expert knowledge system: A critical review of a contemporary operationalization of an ancient concept. Human Development, 47(5), 257-285.
Ardelt, M. (2008). Self-development through selflessness: The paradoxical process of growing wiser. In H. A. Wayment & J. J. Bauer (Eds.), Transcending self-interest: Psychological explorations of the quiet ego (pp. 221-233). Washington: American Psychological Association.
Ardelt, M. (2010). Are older adults wiser than college students? A comparison of two age cohorts. Journal of Adult Development, 17(4), 193-207.
Ardelt, M. (2011a). Wisdom, age, and well-being. In K. W. Schaie & S. L. Willis (Eds.), Handbook of the psychology of aging (pp. 279-291). Amsterdam: Elsevier.
Ardelt, M. (2011b). The measurement of wisdom: A commentary on Taylor, Bates, and Webster’s comparison of the SAWS and 3D-WS. Experimental Aging Research, 37(2), 241-255.
Arlin, P. K. (1990). Wisdom: The art of problem finding. In R. J. Sternberg (Eds.), Wisdom: Its nature, origins, and development (pp. 230-243). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Asadi, S., Amiri, H., Molavi, S., & Noaparast, K. B. (2011). A cross-sectional study of self reported wisdom development: From adolescence through adulthood. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4(2), 482-492.
Baltes, P. B. (1993). The aging mind: Potential and limits. The Gerontologist, 33(5), 580-594.
Baltes, P. B., Dittmann-Kohli, F., & Dixon, R. A. (1984). New perspectives on the development of intelligence in adulthood: Toward a dual-process conception and a model of selective optimization with compensation. Life-Span Development and Behavior, 6, 33-76.
Baltes, P. B., Gluck, J., & Kunzmann, U. (2002). Wisdom: Its Structure and Function in Regulating Successful Life Span Development. In C. R. Snyder and S. L. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 327-349). New York: Oxford University Press.
Baltes, P. B., Gluck, J., & Kunzmann, U. (2004). Mądrość. Jej struktura i funkcja w kierowaniu pomyślnym rozwojem w okresie całego życia (pp. 117-146). In J. Czapiński (Ed.), Psychologia pozytywna. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Baltes, P. B., & Kunzmann, U. (2003). Wisdom. Psychologist, 16(3), 131-133.
Baltes, P. B., & Kunzmann, U. (2004). The two faces of wisdom: Wisdom as a general theory of knowledge and judgment about excellence in mind and virtue vs. wisdom as everyday realization in people and products. Human Development, 47(5), 290-299.
Baltes, P. B., & Smith, J. (1990). The psychology of wisdom and its ontogenesis. In J. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins, and development (pp. 87-120). New York: Cambridge University Press.
Baltes, P. B., & Staudinger, U. M. (1993). The search for a psychology of wisdom. Current Directions in Psychological Science, 2(3), 75-80.
Baltes, P. B., & Staudinger, U. M. (Eds.) (1996). Interactive minds: Life-span perspectives on the social foundation of cognition. New York: Cambridge University Press.
Baltes, P. B., & Staudinger, U. M. (2000). Wisdom: A metaheuristic (pragmatic) to orchestrate mind and virtue toward excellence. American Psychologist, 55(1), 122.
Baltes, P. B., Staudinger, U. M., & Lindenberger, U. (1999). Lifespan psychology: Theory and application to intellectual functioning. Annual Review of Psychology, 50, 471-507.
Bangen, K. J., Meeks, T. W., & Jeste, D. V. (2013). Defining and assessing wisdom: A review of the literature. The American Journal of Geriatric Psychiatry: Official Journal of the American Association for Geriatric Psychiatry, 21(12), 1254-1266.
Bedyńska, S., & Książek, M. (2012). Statystyczny drogowskaz: praktyczny przewodnik wykorzystania modeli regresji oraz równań strukturalnych. Warsaw, PL: Wydawnictwo Akademickie Sedno.
Benedikovicova, J., & Ardelt, M. (2008). The three dimensional wisdom scale in cross-cultural context: A comparison between American and Slovak college students. Studia Psychologica, 50(2), 179-190.
Bergsma, A., & Ardelt, M. (2012). Self-reported wisdom and happiness: An empirical investigation. Journal of Happiness Studies, 13(3), 481-499.
Birren, J. E., & Svensson, C. M. (2005). Wisdom in history. In R. J. Sternberg & J. Jordan (Eds.), Handbook of wisdom: Psychological perspectives (pp. 3-31). Cambridge: Cambridge University Press.
Brudek, P., & Lenda, J. (2014). Wiedzę możemy zdobywać od innych, ale mądrości musimy nauczyć się sami. Mądrość życiowa osób w okresie wczesnej, średniej i późnej dorosłości. Analiza badań własnych. Paper presented at the All-Poland Thematic Symposium: Personality, Warsaw, PL.
Brudek, P., & Woźny, M. (2014). Czy mężczyźni mądrzeją na starość? Mądrość życiowa mężczyzn w okresie wczesnej, średniej i późnej dorosłości. Analiza badań własnych. Paper presented at the 2nd Sosnowiec Inter-Faculty Meetings: The Faces of Masculinity, Sosnowiec.
Brugman, G. M. (2000). Wisdom: Source of narrative coherence and eudaimonia. Delft, The Netherlands: Eburon.
Brugman, G. M. (2006). Wisdom and aging. Amsterdam: Elsevier.
Brzeziński, J. (1999). Metodologia badań psychologicznych. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cieciuch, J. (2010a). Pięcioczynnikowa struktura osobowości we wczesnej adolescencji. Studia Psychologica, 10, 251-271.
Cieciuch, J. (2010b). Struktura czynnikowa Kwestionariusza Stylów Tożsamości Michaela D. Berzonsky’ego. Ile stylów mierzy ISI3? Psychologia Rozwojowa, 15(4), 49-64.
Clayton, V. P., & Birren, J. E. (1980). The development of wisdom across the life-span: A reexamination of an ancient topic. In P. B. Baltes & O. G. Brim Jr (Eds.), Life-span development and behavior (pp. 103-135). New York: Academic Press.
Dittmann-Kohli, F., & Baltes, P. B. (1990). Toward a neofunctionalist conception of adult intellectual development: Wisdom as a prototypical case of intellectual growth. In C. Alexander & E. Langer (Eds.), Higher stages of human development: Perspectives on adult growth (pp. 54-78). New York: Oxford University Press.
Drwal, R. Ł. (1995). Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Erickson, E. H. (1982). The life cycle completed: A review. New York: W. W Norton.
Falewicz, A. (2014). Mądrość i prężność a strategie radzenia sobie z codziennymi wydarzeniami w średniej i późnej dorosłości (Unpublished master's thesis). Institute of Psychology, KUL, Lublin.
Goldman, B. A., & Busch, J. C. (1978). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 2). New York: Human Sciences Press.
Goldman, B. A., & Saunders, J. L. (1974). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 1). New York: Behavioral Publications.
Goldman, B. A., & Busch, J. C. (1982). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 3). New York: Human Sciences Press.
Goldman, B. A., & Osborne, W. L. (1985). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 4). New York: Human Sciences Press.
Goldman, B. A., & Mitchell, D. F. (1990). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 5). Dubuque, IA: William C. Brown.
Goldman, B. A., & Mitchell, D. F. (1995). Directory of unpublished experimental mental measures (vol. 6). Washington, DC: American Psychological Association.
Holliday, S. G., & Chandler, M. J. (1986). Wisdom: Explorations in adult competence. Contributions to Human Development. Basel, NY: Karger.
Jakrzewska-Sawińska, A. (Ed.) (2009). Jakość życia w starości – mity i rzeczywistość. Poznań: Wielkopolska Palliative Care Volunteers’ Association “Home Hospice.”
Kramer, D. A. (1990). Conceptualizing wisdom: The primacy of affect-cognition relations. In R. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins and development (pp. 279-313). Cambridge: Cambridge University Press.
Kramer, D. A. (2000). Wisdom as a classical source of human strength: Conceptualization and empirical inquiry. Journal of Social and Clinical Psychology, 19, 83-101.
Kunzmann, U., & Baltes, P. B. (2005). The psychology of wisdom: Theoretical and empirical challenges. In R. J. Sternberg & J. Jordan (Eds.), Handbook of wisdom: Psychological perspectives (pp. 110-135). New York: Cambridge University Press.
Labouvie-Vief, G. (1990). Wisdom as integrated thought: Historical and developmental perspectives. In J. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins, and development (pp. 52-83). New York: Cambridge University Press.
Labouvie-Vief, G. (2000). Affect complexity and views of the transcendent. In P. Young-Eisendrath & M. Miller (Eds.), The psychology of mature spirituality: Integrity, wisdom, transcendence (pp. 81-119). London: Routledge.
Le, T. N. (2011). Life satisfaction, openness value, self-transcendence, and wisdom. Journal of Happiness Studies, 12(2), 171-182.
Little, T. D., Cunningham, W. A., Shahar, G., & Widaman, K. F. (2002). To parcel or not to parcel: Exploring the question, weighing the merits. Structural Equation Modeling, 9(2), 151-173.
Meeks, T. W., & Jeste, D. V. (2009). Neurobiology of wisdom: A Literature overview. Archives of General Psychology, 66(4), 355-365.
Neff, K. D., Rude, S. S., & Kirkpatrick, K. L. (2007). An examination of self-compassion in relation to positive psychological functioning and personality traits. Journal of Research in Personality, 41(4), 908-916.
Niemczyk, M. (2014). Mądrość życiowa i zdolność przebaczania a dobrostan psychiczny (Unpublished master’s thesis). Institute of Psychology, KUL, Lublin.
Olejnik, M., & Niemczyński, A. (1993). Związek mądrości z wiekiem, co i jak się w niej zmienia. Kwartalnik Polskiej Psychologii Rozwojowej, 3, 30-48.
Orwoll, L., & Perlmutter, M. (1990). The study of wise persons: Integrating a personality perspective. In J. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins, and development (pp. 160-177). New York: Cambridge University Press.
Osbeck, L. M., & Robinson, D. N. (2005). Philosophical theories of wisdom. In R. J. Sternberg & J. Jordan (Eds.), Handbook of wisdom: Psychological perspectives (pp. 61-83). Cambridge: Cambridge University Press.
Redzanowski, U., & Glück, J. (2012). Who knows who is wise? Self and peer ratings of wisdom. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 68(3), 391-394.
Robinson, J. P. i Shaver, P. R. (1973). Measures of social psychological attitudes. MI: Institute for Social Research.
Rogers, W. M., & Schmitt, N. (2004). Parameter recovery and model fit using multidimensional composites: A comparison of four empirical parceling algorithms. Multivariate Behavioral Research, 39(3), 379-412.
Sagan, A. (2003). Model pomiarowy satysfakcji i lojalności. StatSoft Polska, 75-85.
Sasiela, N. (2013). Mądrość życiowa i orientacja temporalna a postawa wobec śmierci u osób w okresie późnej dorosłości (Unpublished master’s thesis). Institute of Psychology, KUL, Lublin.
Sharma, S. (1996). Applied multivariate techniques. New York: John Willey & Sons.
Shaw, M. E., & Wright, J. M. (1967). Scales for the measurement of attitudes. New York: McGraw-Hill.
Staudinger, U. M., & Glück, J. (2011). Psychological wisdom research: Commonalities and differences in a growing field. Annual Review of Psychology, 62(1), 215-241.
Staudinger, U. M. (1999). Older and wiser? Integrating results on the relationship between age and wisdom-related performance. International Journal of Behavioral Development, 23(3), 641-664.
Staudinger, U. M. (2008). A psychology of wisdom: History and recent developments. Research in Human Development, 5, 107-120.
Sternberg, R. J. (1990). Wisdom and its relations to intelligence and creativity. In R. J. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins, and development (pp. 142-159). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Sternberg, R. J. (1998). A balance theory of wisdom. Review of General Psychology, 2(4), 347.
Sternberg, R. J. (2003). What is an “expert student?”. Educational Researcher, 32(8), 5-9.
Sternberg, R. J. (2007). Wisdom, intelligence and creativity synthesized. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Steuden, S. (2011a). Psychologia starzenia się i starości. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Steuden, S. (2011b). Mądrość jako pozytywny aspekt starzenia się. In S. Steuden, M. Stanowska, & K. Janowski (Eds.), Starzenie się z godnością (pp. 71-82). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Steuden, S. (2012). Z rozważań nad mądrością. In I. Ulfik-Jaworska & A. Gała (Eds.), Dalej w tę samą stronę. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Marii Braun-Gałkowskiej (pp. 533-548). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Steuden, S. (2014). Czy „mądrość” i „wiedza” znaczy to samo? In J. Walkusz & M. Krupa (Eds.), Universitati serviens. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Stanisława Wilka SDB (pp. 681-692). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Steuden, S., & Marczuk, M. (Eds.) (2006). Starzenie się a satysfakcja z życia. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Strelau, J., Jaworowska, A., Wrześniewski, K., & Szczepaniak, P. (2005). Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS. Podręcznik do polskiej normalizacji. Warsaw, PL: Psychological Test Laboratory of the Polish Psychological Association.
Szewczuk-Bogusławska, M., Słowińska, A., Bąk, O., Oleszkowicz, A., Kasibowska-Kuźniar, K., Dudek, K., Zyśko, D. (2015). Polskie badania nad Kwestionariuszem Oceny Wrażliwości na Wstręt (QADS). Psychiatria Polska, 49(1), 145-157.
Takahashi, M., & Overton, W. F. (2002). Wisdom: A culturally inclusive developmental perspective. International Journal of Behavioral Development, 26(3), 269-277.
Taylor, M., Bates, G., & Webster, J. D. (2011). Comparing the psychometric properties of two measures of wisdom: Predicting forgiveness and psychological well-being with the Self-Assessed Wisdom Scale (SAWS) and the Three-Dimensional Wisdom Scale (3D-WS). Experimental Aging Research, 37(2), 129-141.
Tornstam, L. (2005). Gerotranscendence: A developmental theory of positive aging. New York: Springer Publishing Company.
Trowbridge, R. H. (2005). The scientific approach to wisdom. Retrieved from http://www.wisdompage.com/TheScientificApproachtoWisdom.doc.
Webster, J. D., Westerhof, G. J., & Bohlmeijer, E. T. (2012). Wisdom and mental health across the lifespan. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 69(2), 209-218.
Wilk, M. (2010). Jakość życia a mądrość życiowa u osób starszych (Unpublished master’s thesis). Institute of Psychology, KUL, Lublin.
Wink, P., & Helson, R. (1997). Practical and transcendent wisdom: Their nature and some longitudinal findings. Journal of Adult Development, 4, 1-15.
Wojciechowska, K. (2013). Mądrość życiowa a jakość życia u osób w okresie późnej dorosłości (Unpublished master’s thesis). Institute of Psychology, KUL, Lublin.
Yang, S. Y. (2001). Conceptions of wisdom among Taiwanese Chinese. Journal of Cross-cultural Psychology, 32(6), 662-680.
Yang, S. Y. (2008). A process view of wisdom. Journal of Adult Development, 15(2), 62-75.
Yang, S. Y. (2011). Wisdom displayed through leadership: Exploring leadership-related wisdom. Leadership Quarterly, 4(22), 616-633.
Yang, S. Y. (2013). Wisdom and good lives: A process perspective. New Ideas in Psychology, 3(31), 194-201.
Published
2019-04-06
Issue
Section
Articles
Copyright (c) 2016 Roczniki Psychologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
