Co oznacza atrakcyjność fizyczna? Dyskusja o definicjach i ujęciach
Keywords:
atrakcyjność fizyczna; atrakcyjność seksualna; wygląd
Abstract
Prezentowany artykuł porusza problematykę atrakcyjności fizycznej w ujęciu definicyjnym oraz w charakterze konstruktu teoretycznego, będącego podstawą do planowania badań empirycznych. Na podstawie przeglądu dotychczasowych definicji i analizy słownikowego znaczenia terminów składowych zaproponowano definicję atrakcyjności fizycznej jako jednego z rodzajów atrakcyjności człowieka. Zaprezentowane zostały kryteria różnicujące atrakcyjność fizyczną od bliskiej jej atrakcyjności seksualnej. Omówiono atrakcyjność fizyczną jako przedmiot operacjonalizacji w toku projektowania badań z zakresu oceny bądź samooceny cech wyglądu i ciała człowieka, wraz z podziałem na jej holistyczne (zespół charakterystyk, których oceny wiążą się ze sobą) oraz elementarne (jedna charakterystyka, której oceny oddziałują na ocenę ogólnej atrakcyjności fizycznej człowieka) ujęcie.
References
Amos, N., & McCabe, M. P. (2015). Conceptualizing and measuring perceptions of sexual attractiveness: Are there differences across gender and sexual orientation? Personality and Individual Differences, 76, 111-122. doi: 10.1016/j.paid.2014.11.057
Barber, N. (1999). Women’s dress fashions as a function of reproductive strategy. Sex Roles, 40(5/6), 459-471. doi: 10.1023/A:1018823727012
Baudouin, J. Y., & Tiberghien, G. (2004). Symmetry, averageness, and feature size in the facial attractiveness of women. Acta Psychologica, 117(3), 313-332. doi: 10.1016/j.actpsy.2004. 07.002
Birkenbihl, V. F. (1998). Sygnały ciała: podstawy komunikacji niewerbalnej dla trenerów i ludzi sukcesu (K. Ciolkosz, Trans.). Wrocław: Wydawnictwo ASTRUM.
Brzeziński, J. (1999). Metodologia badań psychologicznych. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Buggio, L., Vercellini, P., Somigliana, E., Vigano, P., Frattaruolo, M. P., & Fedele, L. (2012). “You are so beautiful”: Behind women’s attractiveness towards the biology of reproduction: A narrative review. Gynecological Endocrinology, 28, 753-757. doi: 0.3109/09513590. 2012.662545
Buss, D. M. (2001). Psychologia ewolucyjna. Jak wytłumaczyć społeczne zachowania człowieka? Najnowsze koncepcje (M. Orski, Trans.). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Buss, D. M. (2014). Ewolucja pożądania. Jak ludzie dobierają się w pary. (B. Wojciszke & A. Nowak, Trans.). Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Buss, D. M., & Schmitt, D. P. (1993). Sexual strategies theory: An evolutionary perspective on human mating. Psychological Review, 100, 204-232. doi: 10.1037/0033-295X.100.2.204
Cappelle, T., & Fink, B. (2013). Changes in women’s attractiveness perception of masculine men’s dances across the ovulatory cycle: Preliminary data. Evolutionary Psychology, 11(5), 965-972.
Connolly, J. M., Slaughter, V., & Mealey, L. (2004). The development of preferences for specific body shapes. The Journal of Sex Research, 41(1), 5-15. doi: 10.1080/00224490409552209
Cooper, P. A., Geldart, S. S., Mondloch, C. J., & Maurer, D. (2006). Developmental changes in perceptions of attractiveness: A role of experience? Developmental Science, 9(5), 530-543. doi: 10.1111/j.1467-7687.2006.00520.x
Creekmore, A. M. (1980). Clothing and personal attractiveness of adolescents related to conformity, to clothing mode, peer acceptance, and leadership potential. Home Economics Research Journal, 8(3), 203-215. doi: 10.1177/1077727X8000800306
Currie, T. E., & Little, A. C. (2009). The relative importance of the face and body in judgments of human physical attractiveness. Evolution and Human Behavior, 30, 409-416. doi: 10.1016/j. evolhumbehav.2009.06.005
Doroszewicz, K. (2002). O atrakcyjności fizycznej kobiet. In E. Stojanowska (Ed.), Możliwości i ograniczenia w kreowaniu własnej atrakcyjności interpersonalnej (pp. 61-76). Warsaw, PL: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Downs, A. C. (1983). Viewing attractiveness socialization from a social network perspective. Paper presented at the Annual Meeting of the Southwestern Psychological Association (San Antonio, TX, April 21-23, 1983).
Downs, A. C., & Reagan, M. A. (1983). Recognition, development and correlates of self-defined physical attractiveness among young children. Paper presented at the Annual Meeting of the Western Psychological Association (San Francisco, CA, April 6-10, 1983).
Egan, V., & Cordan, G. (2009). Barely legal: Is attraction and estimated age of young female faces disrupted by alcohol use, make up, and the sex of the observer? British Journal of Psychology, 100, 415-427. doi: 10.1348/000712608X357858
Etcoff, N. (2002). Przetrwają najpiękniejsi. Wszystko, co nauka mówi o ludzkim pięknie. (D. Cieśla, Trans.). Warsaw, PL: Wydawnictwo CiS, Wydawnictwo WAB.
Ferdenzi, C. (2013). Voice attractiveness: Influence of stimulus duration and type. Behavior Research Methods, 45(2), 405-413. doi: 10.3758/s13428-012-0275-0
Giesen, C. B. (1989). Aging and attractiveness: Marriage makes a difference. International Journal of Aging and Human Development, 29(2), 83-94. doi: 10.2190/84BR-WXBN-29F1-LF0J
Głębocka, A., & Kulbat, J. (2003). Różnice między kobietami i mężczyznami w spostrzeganiu kształtów ciała. Studia Psychologiczne, 41(2), 209-217.
Guéguen, N. (2014). High heels increase women’s attractiveness. Archives of Sexual Behavior, Nov 19. doi: 10.1007/s10508-014-0422-z
Hodges-Simeon, C. R., Gaulin, S. J., & Puts, D. A. (2010). Different vocal parameters predict perceptions of dominance and attractiveness. Human Nature, 21(4), 406-427. doi: 10.1007/ s12110-010-9101-5
Hönekopp, J. (2006). Once more: Is beauty in the eye of the beholder? Relative contributions of private and shared taste to judgments of facial attractiveness. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 32(2), 199-209. doi: 10.1037/0096-1523.32.2.199
Hurlock, E. B. (1985). Rozwój dziecka (B. Hornowski, K. Lewandowska, & B. Rosenmann, Trans.). Warsaw, PL: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jonason, P. K. (2009). The value of physical attractiveness in romantic partners: Modeling biological and social variables. The Journal of Social Psychology, 149(2), 229-240. doi: 10.3200/ SOCP.149.2.229-240
Kauth, M. R. (2006). The evolution of human sexuality: An introduction. Journal of Psychology & Human Sexuality, 18(2/3), 1-22. doi: 10.1300/J056v18n02_01
Keisling, B. L., & Gynther, M. D. (1993). Male perceptions of female attractiveness: The effects of targets' personal attributes and subjects’ degree of masculinity. Journal of Clinical Psychology, 49(2), 190-195. doi: 10.1002/1097-4679(199303)49:23.0.CO;2-F
Korichi, R., Pelle-de-Queral, D., Gazano, G., & Aubert, A. (2011). Relation between facial morphology, personality and the functions of facial make-up in women. International Journal of Cosmetic Science, 33, 338-345. doi: 10.1111/j.1468-2494.2010.00632.x
Kowalik, S. (2003). Ja-cielesne – próba nowego spojrzenia. Polskie Forum Psychologiczne, 8(1-2), 5-29.
Langlois, J. H., & Roggman, L. A. (1990). Attractive faces are only average. Psychological Science, 1(2), March, 115-121. doi: 10.1111/j.1467-9280.1990.tb00079.x
Langmeyer, L., & Shank, M. D. (1995). Body and soul: Beyond physical attractiveness – Implications for consumer behavior. Advances in Consumer Research, 22, 746-752.
Larson, C. M., Haselton, M. G., Gildersleeve, K. A., & Pillsworth, E. G. (2013). Changes in women’s feelings about their romantic relationships across the ovulatory cycle. Hormones & Behavior, 63(1), 128-135. doi: 10.1016/j.yhbeh.2012.10.005
Lennon, S. J. (1990). Effects of clothing attractiveness on perceptions. Home Economics Research Journal, 18(4), 303-310. doi: 10.1177/1077727X9001800403
Lew-Starowicz, Z. (1999). Słownik encyklopedyczny. Miłość i seks. Wrocław: Wydawnictwo Europa.
Li, N. P., & Meltzer, A. L. (2015). The validity of sex-differentiated mate preferences: Reconciling the seemingly conflicting evidence. Evolutionary Behavioral Sciences, 9(2), 89-106. doi: 10.1037/ebs0000036
Lipowska, M., & Lipowski, M. (2012). Narcyzm jako moderator zadowolenia z własnego wyglądu wśród kobiet ze skrajną niedowagą i otyłością. Paper presented at the conference “The human body. Formerly and today.” Oct 25-26, 2012, Gdańsk.
Lipowska, M., & Lipowski, M. (2013). Polish normalization of the Body Esteem Scale. Health Psychology Report, 1, 72-81. doi: 10.5114/hpr.2013.40471
Little, A. C., Penton-Voak, I. S., Burt, D. M., & Perrett, D. I. (2003). Investigating an imprinting- -like phenomenon in humans: Partners and opposite-sex parents have similar hair and eye colour. Evolution and Human Behavior, 24(1), 43-51. doi: 10.1016/S1090-5138(02)00119-8
Mehrabian, A., & Blum, J. S. (1997). Physical appearance, attractiveness, and the mediating role of emotions. Current Psychology, 16(1), 20-42. doi: 10.1007/s12144-997-1013-0
Mesko, N., & Bereczkei, T. (2004). Hairstyle as an adaptive means of displaying phenotypic quality. Human Nature, 15(3), 251-270. doi: 10.1007/s12110-004-1008-6
Meston, C. M., & Buss, D. M. (2010). Dlaczego kobiety uprawiają seks (A. Nowak, Trans.). Sopot: Wydawnictwo Smak Słowa.
Mueser, K. T., Grau, B. W., Sussman, S., & Rosen, A. J. (1984). You’re only as pretty as you feel: Facial expression as a determinant of physical attractiveness. Journal of Personality and Social Psychology, 46(2), 469-478. doi: 10.1037/0022-3514.46.2.469
Mulhern, R., Fieldman, G., Hussey, T., Le, J.-L., & Pineau, P. (2003). Do cosmetics enhance female Caucasian facial attractiveness? International Journal of Cosmetic Science, 25, 199-205. doi: 10.1046/j.1467-2494.2003.00188.x
Nash, R., Fieldman, G., & Hussey, T. (2005). The influence of sexual orientation on participants’ judgements of facial attractiveness in older women. Sexualities, Evolution and Gender, 7(2), August, 135-152. doi: 10.1080/14616660500175680
Nielsen, J. P., & Kernaleguen, A. (1976). Influence of clothing and physical attractiveness in person perception. Perceptual and Motor Skills, 42(3), 775-780. doi: 10.2466/pms.1976.42.3.775
Nęcki, Z. (1996). Wzajemna atrakcyjność. Warsaw, PL: Wiedza Powszechna.
Nęcki, Z. (1998). Atrakcyjność. Atrakcyjność wzajemna. In W. Szewczuk (Ed.), Encyklopedia psychologii (pp. 23-27). Warsaw, PL: Fundacja Innowacja.
Obuchowski, I., & Jaczewski, A. (2002). Rozwój erotyczny. Warsaw, PL: Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
Patel, U., & Fitzgerald, R. (2010). Facial shaping: Beyond lines and folds with fillers. Journal of Drugs in Dermatology, 9, 129-137.
Pawłowski, B. (2009). Wstęp. In B. Pawłowski (Ed.), Biologia atrakcyjności człowieka (pp. 1-10). Warsaw: University of Warsaw Press.
Pawłowski, B., & Jasieńska, G. (2005). Women’s preferences for sexual dimorphism in height depend on menstrual cycle phase and expected duration of relationship. Biological Psychology, 70(1), 38-43. doi: 10.1016/j.biopsycho.2005.02.002
Reber, A. S., & Reber, E. S. (2005). Słownik psychologii (1st Polish edition; I. Kurcz & K. Skarżyńska, Eds.; B. Janasiewicz-Kruszyńska et al., Trans.). Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Reichert, T., & Ramirez, A. (2000). Defining sexually oriented appeals in advertising: A grounded theory. Investigation. Advances in Consumer Research, 27, 267-273.
Rhodes, G., & Simmons, L. W. (2007). Symmetry, attractiveness and sexual selection. In R. I. M. Dunbar & L. Barrett (Eds.), The Oxford Handbook of Evolutionary Psychology (pp. 333-364). New York: Oxford University Press.
Roberts, S. C., Kralevich, A., Ferdenzi, C., Saxton, T. K., Jones, B. C., DeBruine, L. M., Little, A. C., & Havlicek, J. (2011). Body odor quality predicts behavioral attractiveness in humans. Archives of Sexual Behavior, 40(6), 1111-1117. doi: 10.1007/s10508-011-9803-8
Rozmus-Wrzesińska, M., & Pawłowski, B. (2005). Men’s ratings of female attractiveness are influenced more by changes in female waist size compared with changes in hip size. Biological Psychology, 68(3), 299-308.
Seubert, J., Gregory, K. M., Chamberland, J., Dessirier, J., & Lundström, J. N. (2014). Odor valence linearly modulates attractiveness, but not age assessment, of invariant facial features in a memory-based rating task. PLOS ONE, May 29; 9(5), e98347, 1-7. doi: 10.1371/ journal.pone.0098347
Singh, D., & Young, R. K. (1995). Body weight, waist-to-hip ratio, breasts, and hips: Role in judgments of female attractiveness and desirability for relationships. Ethology and Sociobiology, 16, 483-587. doi: 10.1016/0162-3095(95)00074-7
Sobol, E. (Eds.) (1999). Ilustrowany słownik języka polskiego. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sorokowski, P. (2005). Czy piękno jest w oku patrzącego? Oznaki zamożności i zainteresowania osobą oceniającą jako wyznaczniki atrakcyjności fizycznej osób płci przeciwnej. Studia Psychologiczne, 43(4), 71-80.
Sorokowski, P., Sabiniewicz, A., & Sorokowska, A. (2015). The impact of dominance on partner’s height preferences and height-related mate choices. Personality and Individual Differences, 74, 220-224. doi: 10.1016/j.paid.2014.10.034
Stephen, I. D. (2010). Lip colour affects perceived sex typicality and attractiveness of human faces. Perception, 39(8), 1104-1110. doi: 10.1068/p6730
Stroebe, W. (1977). Self-esteem and interpersonal attraction. In S. W. Duck (Eds.), Theory and practice in interpersonal attraction (pp. 79-104). London: Academic Press.
Swami, V., Furnham, A., Chamorro-Premuzic, T., Akbar, K., Gordon, N., Harris, T., Finch, J., & Tovée, M. J. (2010). More than just skin deep? Personality information influences men’s ratings of the attractiveness of women’s body sizes. The Journal of Social Psychology, 150(6), 628-647. doi: 10.1080/00224540903365497
Szymanik, A. (2014). Uroda czy ubranie? O atrakcyjności fizycznej młodych kobiet w percepcji dorastającej młodzieży. Bydgoszcz: Kazimierz Wielki University Press.
Szymczak, M. (Ed.) (1978). Słownik języka polskiego (vol. 1-3). Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tatarunaite, E., Playle, R., Hood, K., Shaw, W., & Richmond, S. (2005). Facial attractiveness: A longitudinal study. American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics, 127(6), 676-682. doi: 10.1016/j.ajodo.2004.01.029
Thomas, A., & Chess, S. (1977). Temperament and development. New York, NY: Brunner/Mazel.
Townsend, I. M., & Levy, G. D. (1990). Effects of potential partners’ costume and physical attractiveness on sexuality and partner selection. Journal of Psychology, 124, 371-389. doi: 10.1080/00223980.1990.10543232
Wade, T. J. (2010). The relationships between symmetry and attractiveness and mating relevant decisions and behavior: A review. Symmetry, 2, 1081-1091. doi: 10.3390/sym2021081
Wells, T. (2013). Perceptions of human attractiveness comprising face and voice cues. Archives of Sexual Behavior, 42(5), 805-811. doi: 10.1007/s10508-012-0054-0
Wilson, J. M. B., Tripp, D. A., & Boland, F. J. (2005). The relative contributions of waist-to-hip ratio and body mass index to judgements of attractiveness. Sexualities, Evolution and Gender, 7(3), 245-267. doi: 10.1080/14616660500238769
Wiszewska, A., Pawłowski, B., & Boothroyd, L. G. (2007). Father-daughter relationship as a moderator of sexual imprinting: A facialmetric study. Evolution and Human Behavior, 28(4), 248-252. doi: 10.1016/j.evolhumbehav.2007.02.006
Barber, N. (1999). Women’s dress fashions as a function of reproductive strategy. Sex Roles, 40(5/6), 459-471. doi: 10.1023/A:1018823727012
Baudouin, J. Y., & Tiberghien, G. (2004). Symmetry, averageness, and feature size in the facial attractiveness of women. Acta Psychologica, 117(3), 313-332. doi: 10.1016/j.actpsy.2004. 07.002
Birkenbihl, V. F. (1998). Sygnały ciała: podstawy komunikacji niewerbalnej dla trenerów i ludzi sukcesu (K. Ciolkosz, Trans.). Wrocław: Wydawnictwo ASTRUM.
Brzeziński, J. (1999). Metodologia badań psychologicznych. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Buggio, L., Vercellini, P., Somigliana, E., Vigano, P., Frattaruolo, M. P., & Fedele, L. (2012). “You are so beautiful”: Behind women’s attractiveness towards the biology of reproduction: A narrative review. Gynecological Endocrinology, 28, 753-757. doi: 0.3109/09513590. 2012.662545
Buss, D. M. (2001). Psychologia ewolucyjna. Jak wytłumaczyć społeczne zachowania człowieka? Najnowsze koncepcje (M. Orski, Trans.). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Buss, D. M. (2014). Ewolucja pożądania. Jak ludzie dobierają się w pary. (B. Wojciszke & A. Nowak, Trans.). Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Buss, D. M., & Schmitt, D. P. (1993). Sexual strategies theory: An evolutionary perspective on human mating. Psychological Review, 100, 204-232. doi: 10.1037/0033-295X.100.2.204
Cappelle, T., & Fink, B. (2013). Changes in women’s attractiveness perception of masculine men’s dances across the ovulatory cycle: Preliminary data. Evolutionary Psychology, 11(5), 965-972.
Connolly, J. M., Slaughter, V., & Mealey, L. (2004). The development of preferences for specific body shapes. The Journal of Sex Research, 41(1), 5-15. doi: 10.1080/00224490409552209
Cooper, P. A., Geldart, S. S., Mondloch, C. J., & Maurer, D. (2006). Developmental changes in perceptions of attractiveness: A role of experience? Developmental Science, 9(5), 530-543. doi: 10.1111/j.1467-7687.2006.00520.x
Creekmore, A. M. (1980). Clothing and personal attractiveness of adolescents related to conformity, to clothing mode, peer acceptance, and leadership potential. Home Economics Research Journal, 8(3), 203-215. doi: 10.1177/1077727X8000800306
Currie, T. E., & Little, A. C. (2009). The relative importance of the face and body in judgments of human physical attractiveness. Evolution and Human Behavior, 30, 409-416. doi: 10.1016/j. evolhumbehav.2009.06.005
Doroszewicz, K. (2002). O atrakcyjności fizycznej kobiet. In E. Stojanowska (Ed.), Możliwości i ograniczenia w kreowaniu własnej atrakcyjności interpersonalnej (pp. 61-76). Warsaw, PL: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Downs, A. C. (1983). Viewing attractiveness socialization from a social network perspective. Paper presented at the Annual Meeting of the Southwestern Psychological Association (San Antonio, TX, April 21-23, 1983).
Downs, A. C., & Reagan, M. A. (1983). Recognition, development and correlates of self-defined physical attractiveness among young children. Paper presented at the Annual Meeting of the Western Psychological Association (San Francisco, CA, April 6-10, 1983).
Egan, V., & Cordan, G. (2009). Barely legal: Is attraction and estimated age of young female faces disrupted by alcohol use, make up, and the sex of the observer? British Journal of Psychology, 100, 415-427. doi: 10.1348/000712608X357858
Etcoff, N. (2002). Przetrwają najpiękniejsi. Wszystko, co nauka mówi o ludzkim pięknie. (D. Cieśla, Trans.). Warsaw, PL: Wydawnictwo CiS, Wydawnictwo WAB.
Ferdenzi, C. (2013). Voice attractiveness: Influence of stimulus duration and type. Behavior Research Methods, 45(2), 405-413. doi: 10.3758/s13428-012-0275-0
Giesen, C. B. (1989). Aging and attractiveness: Marriage makes a difference. International Journal of Aging and Human Development, 29(2), 83-94. doi: 10.2190/84BR-WXBN-29F1-LF0J
Głębocka, A., & Kulbat, J. (2003). Różnice między kobietami i mężczyznami w spostrzeganiu kształtów ciała. Studia Psychologiczne, 41(2), 209-217.
Guéguen, N. (2014). High heels increase women’s attractiveness. Archives of Sexual Behavior, Nov 19. doi: 10.1007/s10508-014-0422-z
Hodges-Simeon, C. R., Gaulin, S. J., & Puts, D. A. (2010). Different vocal parameters predict perceptions of dominance and attractiveness. Human Nature, 21(4), 406-427. doi: 10.1007/ s12110-010-9101-5
Hönekopp, J. (2006). Once more: Is beauty in the eye of the beholder? Relative contributions of private and shared taste to judgments of facial attractiveness. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 32(2), 199-209. doi: 10.1037/0096-1523.32.2.199
Hurlock, E. B. (1985). Rozwój dziecka (B. Hornowski, K. Lewandowska, & B. Rosenmann, Trans.). Warsaw, PL: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jonason, P. K. (2009). The value of physical attractiveness in romantic partners: Modeling biological and social variables. The Journal of Social Psychology, 149(2), 229-240. doi: 10.3200/ SOCP.149.2.229-240
Kauth, M. R. (2006). The evolution of human sexuality: An introduction. Journal of Psychology & Human Sexuality, 18(2/3), 1-22. doi: 10.1300/J056v18n02_01
Keisling, B. L., & Gynther, M. D. (1993). Male perceptions of female attractiveness: The effects of targets' personal attributes and subjects’ degree of masculinity. Journal of Clinical Psychology, 49(2), 190-195. doi: 10.1002/1097-4679(199303)49:23.0.CO;2-F
Korichi, R., Pelle-de-Queral, D., Gazano, G., & Aubert, A. (2011). Relation between facial morphology, personality and the functions of facial make-up in women. International Journal of Cosmetic Science, 33, 338-345. doi: 10.1111/j.1468-2494.2010.00632.x
Kowalik, S. (2003). Ja-cielesne – próba nowego spojrzenia. Polskie Forum Psychologiczne, 8(1-2), 5-29.
Langlois, J. H., & Roggman, L. A. (1990). Attractive faces are only average. Psychological Science, 1(2), March, 115-121. doi: 10.1111/j.1467-9280.1990.tb00079.x
Langmeyer, L., & Shank, M. D. (1995). Body and soul: Beyond physical attractiveness – Implications for consumer behavior. Advances in Consumer Research, 22, 746-752.
Larson, C. M., Haselton, M. G., Gildersleeve, K. A., & Pillsworth, E. G. (2013). Changes in women’s feelings about their romantic relationships across the ovulatory cycle. Hormones & Behavior, 63(1), 128-135. doi: 10.1016/j.yhbeh.2012.10.005
Lennon, S. J. (1990). Effects of clothing attractiveness on perceptions. Home Economics Research Journal, 18(4), 303-310. doi: 10.1177/1077727X9001800403
Lew-Starowicz, Z. (1999). Słownik encyklopedyczny. Miłość i seks. Wrocław: Wydawnictwo Europa.
Li, N. P., & Meltzer, A. L. (2015). The validity of sex-differentiated mate preferences: Reconciling the seemingly conflicting evidence. Evolutionary Behavioral Sciences, 9(2), 89-106. doi: 10.1037/ebs0000036
Lipowska, M., & Lipowski, M. (2012). Narcyzm jako moderator zadowolenia z własnego wyglądu wśród kobiet ze skrajną niedowagą i otyłością. Paper presented at the conference “The human body. Formerly and today.” Oct 25-26, 2012, Gdańsk.
Lipowska, M., & Lipowski, M. (2013). Polish normalization of the Body Esteem Scale. Health Psychology Report, 1, 72-81. doi: 10.5114/hpr.2013.40471
Little, A. C., Penton-Voak, I. S., Burt, D. M., & Perrett, D. I. (2003). Investigating an imprinting- -like phenomenon in humans: Partners and opposite-sex parents have similar hair and eye colour. Evolution and Human Behavior, 24(1), 43-51. doi: 10.1016/S1090-5138(02)00119-8
Mehrabian, A., & Blum, J. S. (1997). Physical appearance, attractiveness, and the mediating role of emotions. Current Psychology, 16(1), 20-42. doi: 10.1007/s12144-997-1013-0
Mesko, N., & Bereczkei, T. (2004). Hairstyle as an adaptive means of displaying phenotypic quality. Human Nature, 15(3), 251-270. doi: 10.1007/s12110-004-1008-6
Meston, C. M., & Buss, D. M. (2010). Dlaczego kobiety uprawiają seks (A. Nowak, Trans.). Sopot: Wydawnictwo Smak Słowa.
Mueser, K. T., Grau, B. W., Sussman, S., & Rosen, A. J. (1984). You’re only as pretty as you feel: Facial expression as a determinant of physical attractiveness. Journal of Personality and Social Psychology, 46(2), 469-478. doi: 10.1037/0022-3514.46.2.469
Mulhern, R., Fieldman, G., Hussey, T., Le, J.-L., & Pineau, P. (2003). Do cosmetics enhance female Caucasian facial attractiveness? International Journal of Cosmetic Science, 25, 199-205. doi: 10.1046/j.1467-2494.2003.00188.x
Nash, R., Fieldman, G., & Hussey, T. (2005). The influence of sexual orientation on participants’ judgements of facial attractiveness in older women. Sexualities, Evolution and Gender, 7(2), August, 135-152. doi: 10.1080/14616660500175680
Nielsen, J. P., & Kernaleguen, A. (1976). Influence of clothing and physical attractiveness in person perception. Perceptual and Motor Skills, 42(3), 775-780. doi: 10.2466/pms.1976.42.3.775
Nęcki, Z. (1996). Wzajemna atrakcyjność. Warsaw, PL: Wiedza Powszechna.
Nęcki, Z. (1998). Atrakcyjność. Atrakcyjność wzajemna. In W. Szewczuk (Ed.), Encyklopedia psychologii (pp. 23-27). Warsaw, PL: Fundacja Innowacja.
Obuchowski, I., & Jaczewski, A. (2002). Rozwój erotyczny. Warsaw, PL: Wydawnictwo Akademickie “Żak”.
Patel, U., & Fitzgerald, R. (2010). Facial shaping: Beyond lines and folds with fillers. Journal of Drugs in Dermatology, 9, 129-137.
Pawłowski, B. (2009). Wstęp. In B. Pawłowski (Ed.), Biologia atrakcyjności człowieka (pp. 1-10). Warsaw: University of Warsaw Press.
Pawłowski, B., & Jasieńska, G. (2005). Women’s preferences for sexual dimorphism in height depend on menstrual cycle phase and expected duration of relationship. Biological Psychology, 70(1), 38-43. doi: 10.1016/j.biopsycho.2005.02.002
Reber, A. S., & Reber, E. S. (2005). Słownik psychologii (1st Polish edition; I. Kurcz & K. Skarżyńska, Eds.; B. Janasiewicz-Kruszyńska et al., Trans.). Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Reichert, T., & Ramirez, A. (2000). Defining sexually oriented appeals in advertising: A grounded theory. Investigation. Advances in Consumer Research, 27, 267-273.
Rhodes, G., & Simmons, L. W. (2007). Symmetry, attractiveness and sexual selection. In R. I. M. Dunbar & L. Barrett (Eds.), The Oxford Handbook of Evolutionary Psychology (pp. 333-364). New York: Oxford University Press.
Roberts, S. C., Kralevich, A., Ferdenzi, C., Saxton, T. K., Jones, B. C., DeBruine, L. M., Little, A. C., & Havlicek, J. (2011). Body odor quality predicts behavioral attractiveness in humans. Archives of Sexual Behavior, 40(6), 1111-1117. doi: 10.1007/s10508-011-9803-8
Rozmus-Wrzesińska, M., & Pawłowski, B. (2005). Men’s ratings of female attractiveness are influenced more by changes in female waist size compared with changes in hip size. Biological Psychology, 68(3), 299-308.
Seubert, J., Gregory, K. M., Chamberland, J., Dessirier, J., & Lundström, J. N. (2014). Odor valence linearly modulates attractiveness, but not age assessment, of invariant facial features in a memory-based rating task. PLOS ONE, May 29; 9(5), e98347, 1-7. doi: 10.1371/ journal.pone.0098347
Singh, D., & Young, R. K. (1995). Body weight, waist-to-hip ratio, breasts, and hips: Role in judgments of female attractiveness and desirability for relationships. Ethology and Sociobiology, 16, 483-587. doi: 10.1016/0162-3095(95)00074-7
Sobol, E. (Eds.) (1999). Ilustrowany słownik języka polskiego. Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sorokowski, P. (2005). Czy piękno jest w oku patrzącego? Oznaki zamożności i zainteresowania osobą oceniającą jako wyznaczniki atrakcyjności fizycznej osób płci przeciwnej. Studia Psychologiczne, 43(4), 71-80.
Sorokowski, P., Sabiniewicz, A., & Sorokowska, A. (2015). The impact of dominance on partner’s height preferences and height-related mate choices. Personality and Individual Differences, 74, 220-224. doi: 10.1016/j.paid.2014.10.034
Stephen, I. D. (2010). Lip colour affects perceived sex typicality and attractiveness of human faces. Perception, 39(8), 1104-1110. doi: 10.1068/p6730
Stroebe, W. (1977). Self-esteem and interpersonal attraction. In S. W. Duck (Eds.), Theory and practice in interpersonal attraction (pp. 79-104). London: Academic Press.
Swami, V., Furnham, A., Chamorro-Premuzic, T., Akbar, K., Gordon, N., Harris, T., Finch, J., & Tovée, M. J. (2010). More than just skin deep? Personality information influences men’s ratings of the attractiveness of women’s body sizes. The Journal of Social Psychology, 150(6), 628-647. doi: 10.1080/00224540903365497
Szymanik, A. (2014). Uroda czy ubranie? O atrakcyjności fizycznej młodych kobiet w percepcji dorastającej młodzieży. Bydgoszcz: Kazimierz Wielki University Press.
Szymczak, M. (Ed.) (1978). Słownik języka polskiego (vol. 1-3). Warsaw, PL: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tatarunaite, E., Playle, R., Hood, K., Shaw, W., & Richmond, S. (2005). Facial attractiveness: A longitudinal study. American Journal of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics, 127(6), 676-682. doi: 10.1016/j.ajodo.2004.01.029
Thomas, A., & Chess, S. (1977). Temperament and development. New York, NY: Brunner/Mazel.
Townsend, I. M., & Levy, G. D. (1990). Effects of potential partners’ costume and physical attractiveness on sexuality and partner selection. Journal of Psychology, 124, 371-389. doi: 10.1080/00223980.1990.10543232
Wade, T. J. (2010). The relationships between symmetry and attractiveness and mating relevant decisions and behavior: A review. Symmetry, 2, 1081-1091. doi: 10.3390/sym2021081
Wells, T. (2013). Perceptions of human attractiveness comprising face and voice cues. Archives of Sexual Behavior, 42(5), 805-811. doi: 10.1007/s10508-012-0054-0
Wilson, J. M. B., Tripp, D. A., & Boland, F. J. (2005). The relative contributions of waist-to-hip ratio and body mass index to judgements of attractiveness. Sexualities, Evolution and Gender, 7(3), 245-267. doi: 10.1080/14616660500238769
Wiszewska, A., Pawłowski, B., & Boothroyd, L. G. (2007). Father-daughter relationship as a moderator of sexual imprinting: A facialmetric study. Evolution and Human Behavior, 28(4), 248-252. doi: 10.1016/j.evolhumbehav.2007.02.006
Published
2019-04-05
Issue
Section
Articles
Copyright (c) 2016 Roczniki Psychologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
