On what is important when we think of psychology in Poland

  • Jerzy Marian Brzeziński Institute of Psychology, Adam Mickiewicz University in Poznań
Keywords: psychology; scientific research; publishing; replications; misconduct in science

Abstract

The author takes up the problem of the condition of psychology as an academic discipline. He narrows down the scope of his reflections to answering four questions concerning the context of the country in which psychology is developed – in this case: Poland. The author answers Question 1 – Does it make sense to speak of any specificity of research carried out by psychologists in Poland? – in the negative. In his opinion, it is possible (and advisable) to speak of the cultural context of psychological practice but not research practice. Psychological cognition is intersubjective and has a global character. The author’s answer to Question 2 – Should psychologists publish (also) in their native language and should they publish their work also in Poland? – is positive. In the context of Question 3 – What indices are used (or should be used) to determine a psychologists position in world science? – the author comments critically on the practice of overusing various not always well thought-out bibliometric indices and is in favor of increasing the role of peer review assessments. Answering Question 4 – What conclusions should we draw from the scientific pathologies that have come to light and what should our reaction to those pathologies be? – the author suggests that psychologists should make their raw data available and share them with other researchers so as to make external replications of empirical studies possible.

References

Ajdukiewicz, K. (1983). Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka. Wyd. 2. Warszawa: Czytelnik.
Antonowicz, D. i Brzeziński, J. M. (2013). Doświadczenia parametryzacji jednostek naukowych z obszaru nauk humanistycznych i społecznych 2013 – z myślą o parametryzacji 2017. Nauka, 4, 51-85.
Białas, A. i Biliński, Sz. (2013). Debata PAU „Oceny nauki”. Pauza Akademicka. Tygodnik Polskiej Akademii Umiejętności, 6(230), 1-2. Zaczerpnięte 3 maja 2014. Strona internetowa: http://pauza.krakow.pl/230_1&2_2013.pdf
Błachowski, S. (1918). W sprawie potrzeb naukowych w zakresie psychologji. Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój, 1, 487-488.
Błocki, Z. i Życzkowski, K. (2012). Czy można porównywać jabłka i gruszki? O danych bibliometrycznych w różnych dziedzinach nauki. Nauka, 2, 37-46. Zaczerpnięte 3 maja 2014. Strona internetowa: http://n.czasopisma.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=692:no-2-2013&catid=149:wydania&Itemid=269
Brzeziński, J. [M.] (2001). O powinnościach – nie tylko metodologicznych – psychologów prowadzących badania naukowe: Profesorowi Janowi Strelauowi na siedemdziesięciolecie. Czasopismo Psychologiczne, 7(2), 127-134.
Brzeziński, J. M. (2011). Jakiej psychologii (i psychologów) potrzebuje społeczeństwo? Roczniki Psychologiczne, 14(2), 7-32.
Brzeziński, J. M. (2013). Methodological awareness and ethical awareness in the context of university education (on the example of psychology). W: B. Bokus (red.), Responsibility. A cross--disciplinary perspective (s. 261-277). Warszawa: Lexem.
Brzeziński, J. M. i Doliński, D. (2014a). O aktywnym przeciwdziałaniu nierzetelnościom w badaniach naukowych – kontekst praktyki badawczej psychologów społecznych. W: A. Wudarski (red.), „W poszukiwaniu jakości życia. Studium interdyscyplinarne”. Księga Jubileuszowa dedykowana Romualdowi Derbisowi (s. 785-799). Frankfurt nad Odrą–Częstochowa–Osnabrück: AJD.
Brzeziński, J. M. i Doliński, D. (2014b). O tym, co ważne w ocenie artykułów, projektów badawczych i wniosków awansowych w naukach społecznych? Nauka, 2, 33-65.
Cohen, J. (1994/2006). Ziemia jest okrągła (p < 0,05). W: J. [M.] Brzeziński i J. Siuta (red.), Metodologiczne i statystyczne problemy psychologii (s. 100-118). Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
DORA (2012). San Francisco Declaration on Research Assessment. Putting science into the assessment of research. Zaczerpnięte 3 maja 2014. Strona internetowa: http://am.ascb.org/dora/files/sfdeclarationfinal.pdf
FNP (2014). Oświadczenie władz Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Zaczerpnięte 3 maja 2014. Strona internetowa: http://pauza.krakow.pl/249_2_2014.pdf
Frankfort-Nachmias, Ch. i Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Grzegorczyk, A. (2001). Etyczne problemy i powinności pracownika nauki. Nauka, 1, 45-62.
Klebaniuk, J. (2012). Profesor Stapel na dopingu. O upiększaniu psychologii społecznej. Psychologia Społeczna, 7(3), 213-217.
KSEN. Komisja do Spraw Etyki w Nauce PAN (2012/2013). Kodeks Etyki Pracownika Naukowego. Zaczerpnięte 4 maja 2014. Strona internetowa: https://amu.edu.pl/__data/assets/pdf_file/0019/165700/Kodeks_etyki_pracownika_naukowego.pdf
Levelt, W. J. M., Drenth, P. i Noort, E. (red.) (2012). Flawed science: The fraudulent research practices of social psychologist Diederik Stapel. Commissioned by the Tilburg University, University of Amsterdam and the University of Groningen; zob. też: Levelt Committee, Noort Committee, Drenth Committee, 2012. Flawed science: The fraudulent research practices of social psychologist Diederik Stapel. Zaczerpnięte 3 maja 2014. Strona internetowa: http://pubman.mpdl.mpg.de/pubman/item/escidoc:1569964:7/component/escidoc:1569966/Stapel_Investigation_Final_report.pdf
Lewicka, M. (2012). Psychologia miejsca. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Nowak L. (1998). O ukrytej jedności nauk społecznych i nauk przyrodniczych. Nauka, 1, 11-42.
Parnas D. L. (2007). Stop the numbers game. Communications of the ACM, 50(11), 19-21. Zaczerpnięte 3 maja 2014. Strona internetowa: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?rep=rep1&type=pdf&doi=10.1.1.217.849
Perspectives on Psychological Science (2012). Special section on replicability in psychological science: A crisis of confidence?, 7(6), cały numer.
Psychologia Społeczna (2012). O uczciwości w nauce. Dyskusja, 7(3), 213-244.
Reber, A. S. i Reber, E. S. (20053). Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Siuta, J. (2005). Słownik psychologii. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.
Strelau, J. (1998a). Temperament. A psychological perspective. New York and London: Plenum Press.
Strelau, J. (1998b). Psychologia temperamentu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Strelau, J. (2014). Różnice indywidualne – perspektywa psychologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Strelau, J. i Doliński, D. (red.) (2010). Psychologia akademicka. Podręcznik (t. 1 i 2). Wyd. 2. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Sun, S., Pan, W. i Wang, L. L. (2010). A comprehensive review of effect size reporting and interpreting practices in academic journals in education and psychology. Journal of Educational Psychology, 102, 989-1004.
Wicherts, J. M. (2011). Psychology must learn a lesson from fraud case. Zaczerpnięte 28 listopada 2012. Strona internetowa: www.nature.com/news/psychology-must-learn-a-lesson-from-fraud-case-1.9513#auth-1
Wojciszke, B. (2011a). Systematycznie modyfikowane autoreplikacje: logika programu badań empirycznych w psychologii. W: J. M. Brzeziński (red.), Metodologia badań społecznych. Wybór tekstów (s. 19-54). Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Wojciszke, B. (2011b). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Published
2019-04-04
Section
Focus Article