Zmiany dobrostanu psychicznego, poczucia własnej skuteczności oraz strategii radzenia sobie ze stresem w trakcie stacjonarnej terapii osób uzależnionych od alkoholu

Abstract

Celem prezentowanych badań była odpowiedź na pytanie o zmiany poziomu poczucia własnej skuteczności, strategii radzenia sobie ze stresem oraz dobrostanu, ujmowanego pozytywnie jako satysfakcja z życia i negatywnie jako poziom depresji, zachodzące między początkiem a końcem stacjonarnej psychoterapii uzależnienia od alkoholu. Podjęto również próbę poznania związków między tymi zmianami. W badaniach wzięło udział 60 osób uzależnionych od alkoholu, uczestniczących w stacjonarnej terapii odwykowej, prowadzonej w oparciu o ujęcie strategiczno-strukturalne. Pacjentów zbadano dwukrotnie – na początku i końcu terapii, tj. po 6 tygodniach. Zastosowano Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES) R. Schwarzera i współpracowników, Kwestionariusz Radzenia Sobie (KRS) E. Gruszczyńskiej, Kwestionariusz Satysfakcji z Życia (SWLS) E. Dienera i współautorów oraz Inwentarz Objawów Depresyjnych A. T. Becka (BDI). Wyniki otrzymane za pomocą rozwojowych krzywych latentnych, uzupełnionych o metodę bootstrap, wskazują, iż na poziomie grupowym obniżeniu uległ poziom objawów depresyjnych, natomiast nasiliły się strategie zorientowane na problem, na znaczenie oraz na poszukiwanie wsparcia społecznego. Ponadto zmiany te były ze sobą skorelowane i sugerują, iż intensyfikacja radzenia sobie wiąże się z obniżaniem symptomów depresji. Wykazano również, że nasilenie radzenia sobie w preteście jest moderatorem zmian satysfakcji z życia: rośnie ona tylko w grupie osób o niskim początkowym nasileniu wszystkich sposobów zaradczych. W pozostałych wypadkach odnotowano wyraźne zróżnicowanie wewnętrzne grupy zarówno pod względem stanu początkowego zmiennych, jak i zakresu ich zmian. Rezultaty wskazują na konieczność analizowania zmian z uwzględnieniem średnich grupowych, jak i wariancji wokół tych średnich, ujmujących różnice indywidualne w badanym procesie.