Aesthetic Experience and Religious Experience: a Comparative Analysis
Abstract
The paper deals with a comparative analysis of the religious and aesthetic experiences. Treating philosophical considerations as a source of inspiration and external criterion of reference, the author first analyzes the psychological specific character of human experiences. He refers to the theories which stem from cognitive psychology.
Then he presents the structures of religious and aesthetic experiences. Careful analyses have served to show in the last part of the paper a total effect of the experiences under analysis, their similarities and differences.
References
Acilli E. (1962). I gradi della preghiera mistica teresiana. Ephemerides Carmeliticae, 13, 497-517.
Ajdukiewicz K. (1965). Logika pragmatyczna. Warszawa: Książka i Wiedza.
Anonymus (1970). Seminar on Drugs for Escape or Religious Experience: Report from Religious Education Association Annual Convention. Religious Education, 65 (2), 176-186.
Arietti S. (1976). Creativity: The magic synthesis. New York: University Press.
Arnheim R. (1978). Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka. Warszawa: Książka i Wiedza.
Bartnik C. S. (1994). Personalizm. Lublin: Oficyna Wydawnicza Czas.
Bell D. (1980). The return of the secred. Cambridge: Univesity Press.
Bouillard H. (1974). La catégorie de sacrè dans la science des religions. W: Le Sacrè. Etudes et recherches. Actes du Colloque organisé par Le Centre International d'Etudes Philosophiques de Rome. Paris.
Bourgue L. B., Back K. W. (1968). Values and transcendental experiences. Social-Forces, 1, s. 34-38.
Burke E. (1968). Dociekanie filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna. Warszawa: PWN.
Chaim W. (1993). Religijność jako komunikacja. (Zastosowanie paradygmatu interakcyjnego w psychologii religii). Roczniki Filozoficzne, 41 (4), 23-39.
Chlewiński Z. (1989). Religijność dojrzała (szkic psychologiczny). W: Z. Chlewiński (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii pastoralnej. Lublin: RW KUL, s. 9-41.
Chmielewski M. (1992). Doświadczenie mistyczne Marceliny Darowskiej. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów.
Dewey J. (1975). Sztuka jako doświadczenie. Wrocław: Wrocławska Księgarnia Archidiecezjalna.
Duprè L. (1991). Inny wymiar. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Eliade M. (1970). Sacrum – mit – historia. Warszawa: PWN.
Gilson E. (1963). Introduction aux Arts du Beax. Paris: Centurion.
Godin A. (1983). Psicologia delle esperienze religiose. Brescia: Casa Editrice.
Gouhier H. (1974). L'art et le sacrè. W: Le Sacrè. Etudes et recherches. Actes du Colloque Organisé par le Centre International d'Etudes Philosophiques de Rome. Paris: Centurion, s. 415-424.
Gowan J. C. (1978). Incubation, imagery and creativity. Journal of Mental Imagery, 2, 23-32.
Granat W. (1956). Religijne wartości metody intuicji w poznaniu istnienia Boga. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne, 3 (1), 1-38.
Hebb D. O. (1969). Podręcznik psychologii. Warszawa: PWN.
Ingarden R. (1970). Studia z estetyki, t. 3. Warszawa: Książka i Wiedza.
Jaroszyński P. (1986). Metafizyka Piękna. Próba rekonstrukcji teorii piękna w filozofii klasycznej. Lublin: TN KUL.
Jaspard J. M. (1973). Compostantes psychologiques d'une maturation de la foi chretienne. La foi et les temps, 1, s. 3-25.
Jonas H. (1963). The gnostic religion. Boston: University Press.
Kiereś H. (1996). Spór o sztukę. Lublin: RW KUL.
Klimas-Kuchtowa E. (1985). Między przedmiotem estetycznym a dziełem sztuki – rozważania na temat przedmiotu psychologii sztuki. Przegląd Psychologiczny, 28 (2).
Klimas-Kuchtowa E. (1991). Psychologiczna specyfika człowieka: przeżycie estetyczne jako specyficznie ludzka forma reakcji na sztukę. Zeszyty Naukowe UJ, 7.
Kowalczyk S. (1986). Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym w literaturze filozoficznej. W: W. Słomka (red.), Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym. Lublin: TN KUL, s. 59-78. Homo meditans, t. 4.
Kozielecki J. (1991). Z Bogiem albo bez Boga. Warszawa: PWN.
Krąpiec M., Zdybicka Z. J. (1972). Tomistyczna koncepcja świętości. W: W nurcie zagadnień posoborowych, t. 4. Warszawa, s. 405-418.
Kwiatkowski W. (1952). Poglądy w nowoczesnej psychologii religii na budowę (ontyczną i intencjonalną) przeżycia religijnego. Polonia Sacra, 5, 3-27.
Malony N. M. (1978). Understanding your faith. Ambingdon-Nashville: University Press.
Meyer L. B. (1974). Emocja i znaczenie w muzyce. Kraków: Znak.
Milanesi G., Aletti M. (1973). Psicologia della religione. Torino: Borla Editore.
Nęcka E. (1997). Struktura operacji intelektualnych a twórczość. W: M. Materska, T. Tyszka (red.), Psychologia i poznanie. Warszawa: PWN, s. 182-199.
Ossowski S. (1966), Dzieła, t. 1: U podstaw estetyki. Warszawa: PWN.
Otto R. (1993). Świętość. Elementy racjonalne i irracjonalne w pojęciu bóstwa. Wrocław: Thesaurus Press.
Pasierb J. S. (1983). Pionowy wymiar kultury. Kraków: Znak.
Popielski K. (1993). Noetyczny wymiar osobowości. Psychologiczna analiza poczucia sensu życia. Lublin: RW KUL.
Read H. (1964). Sztuka a przemysł. Warszawa: Książka i Wiedza.
Rodin J. (1992). Psychologia i religia. Warszawa: Amber.
Smith I. E. (1971). Doświadczenie i Bóg. Warszawa: IW PAX.
Stępień A. B. (1971). Teoria poznania. Zarys kursu uniwersyteckiego. Lublin: TN KUL.
Stępień A. (1986). Propedeutyka estytyki. Lublin: TN KUL.
Styczeń T. (1986). Czy doświadczenie moralne jest doświadczeniem religijnym? W: W. Słomka (red.), Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym. Lublin: TN KUL, s. 247-254. Homo meditans, t. 4.
Szymołon J. (1999). Lęk i Fascynacja. Osobowościowe korelaty lęku i fascynacji w przeżyciu religijnym. Lublin: RW KUL.
Szuman S. (1975). O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa: IW PAX.
Św. Tomasz z Akwinu (1939). Summa theologica I-III. Taurini.
Tinsley J. (1971). Liturgia i sztuka. Concilium, 1-10, 118-123.
Uchnast Z. (1982). Koncepcje religijności w psychologii humanistycznej. W: Z. Chlewiński (red.), Psychologia religii. Lublin: TN KUL, s. 123-141.
Van der Leeuw G. (1978). Fenomenologia religii. Warszawa: PWN.
Vergote A. (1968). The religious man. Dublin: University Press.
Vergote A. (1985). Religione, fede, incredulita'. Studio Psicologico. Milano: San Paolo.
Watts F., Williams M. (1996). Psicologia della fede. Milano: San Paolo.
Werner C. (1975). Religion und Kunst. München: Walter-Verlag.
Windholz G. (1969). The relation of creativity and intelligence constellations to traits of temperament, interest, and value in college students. Journal of General Psychology, 79 (2), 291-29.
Zdybicka Z. J. (1993). Człowiek i religia. Zarys filozofii religii. Lublin: TN KUL.
Ajdukiewicz K. (1965). Logika pragmatyczna. Warszawa: Książka i Wiedza.
Anonymus (1970). Seminar on Drugs for Escape or Religious Experience: Report from Religious Education Association Annual Convention. Religious Education, 65 (2), 176-186.
Arietti S. (1976). Creativity: The magic synthesis. New York: University Press.
Arnheim R. (1978). Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka. Warszawa: Książka i Wiedza.
Bartnik C. S. (1994). Personalizm. Lublin: Oficyna Wydawnicza Czas.
Bell D. (1980). The return of the secred. Cambridge: Univesity Press.
Bouillard H. (1974). La catégorie de sacrè dans la science des religions. W: Le Sacrè. Etudes et recherches. Actes du Colloque organisé par Le Centre International d'Etudes Philosophiques de Rome. Paris.
Bourgue L. B., Back K. W. (1968). Values and transcendental experiences. Social-Forces, 1, s. 34-38.
Burke E. (1968). Dociekanie filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna. Warszawa: PWN.
Chaim W. (1993). Religijność jako komunikacja. (Zastosowanie paradygmatu interakcyjnego w psychologii religii). Roczniki Filozoficzne, 41 (4), 23-39.
Chlewiński Z. (1989). Religijność dojrzała (szkic psychologiczny). W: Z. Chlewiński (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii pastoralnej. Lublin: RW KUL, s. 9-41.
Chmielewski M. (1992). Doświadczenie mistyczne Marceliny Darowskiej. Niepokalanów: Wydawnictwo Ojców Franciszkanów.
Dewey J. (1975). Sztuka jako doświadczenie. Wrocław: Wrocławska Księgarnia Archidiecezjalna.
Duprè L. (1991). Inny wymiar. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Eliade M. (1970). Sacrum – mit – historia. Warszawa: PWN.
Gilson E. (1963). Introduction aux Arts du Beax. Paris: Centurion.
Godin A. (1983). Psicologia delle esperienze religiose. Brescia: Casa Editrice.
Gouhier H. (1974). L'art et le sacrè. W: Le Sacrè. Etudes et recherches. Actes du Colloque Organisé par le Centre International d'Etudes Philosophiques de Rome. Paris: Centurion, s. 415-424.
Gowan J. C. (1978). Incubation, imagery and creativity. Journal of Mental Imagery, 2, 23-32.
Granat W. (1956). Religijne wartości metody intuicji w poznaniu istnienia Boga. Roczniki Teologiczno-Kanoniczne, 3 (1), 1-38.
Hebb D. O. (1969). Podręcznik psychologii. Warszawa: PWN.
Ingarden R. (1970). Studia z estetyki, t. 3. Warszawa: Książka i Wiedza.
Jaroszyński P. (1986). Metafizyka Piękna. Próba rekonstrukcji teorii piękna w filozofii klasycznej. Lublin: TN KUL.
Jaspard J. M. (1973). Compostantes psychologiques d'une maturation de la foi chretienne. La foi et les temps, 1, s. 3-25.
Jonas H. (1963). The gnostic religion. Boston: University Press.
Kiereś H. (1996). Spór o sztukę. Lublin: RW KUL.
Klimas-Kuchtowa E. (1985). Między przedmiotem estetycznym a dziełem sztuki – rozważania na temat przedmiotu psychologii sztuki. Przegląd Psychologiczny, 28 (2).
Klimas-Kuchtowa E. (1991). Psychologiczna specyfika człowieka: przeżycie estetyczne jako specyficznie ludzka forma reakcji na sztukę. Zeszyty Naukowe UJ, 7.
Kowalczyk S. (1986). Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym w literaturze filozoficznej. W: W. Słomka (red.), Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym. Lublin: TN KUL, s. 59-78. Homo meditans, t. 4.
Kozielecki J. (1991). Z Bogiem albo bez Boga. Warszawa: PWN.
Krąpiec M., Zdybicka Z. J. (1972). Tomistyczna koncepcja świętości. W: W nurcie zagadnień posoborowych, t. 4. Warszawa, s. 405-418.
Kwiatkowski W. (1952). Poglądy w nowoczesnej psychologii religii na budowę (ontyczną i intencjonalną) przeżycia religijnego. Polonia Sacra, 5, 3-27.
Malony N. M. (1978). Understanding your faith. Ambingdon-Nashville: University Press.
Meyer L. B. (1974). Emocja i znaczenie w muzyce. Kraków: Znak.
Milanesi G., Aletti M. (1973). Psicologia della religione. Torino: Borla Editore.
Nęcka E. (1997). Struktura operacji intelektualnych a twórczość. W: M. Materska, T. Tyszka (red.), Psychologia i poznanie. Warszawa: PWN, s. 182-199.
Ossowski S. (1966), Dzieła, t. 1: U podstaw estetyki. Warszawa: PWN.
Otto R. (1993). Świętość. Elementy racjonalne i irracjonalne w pojęciu bóstwa. Wrocław: Thesaurus Press.
Pasierb J. S. (1983). Pionowy wymiar kultury. Kraków: Znak.
Popielski K. (1993). Noetyczny wymiar osobowości. Psychologiczna analiza poczucia sensu życia. Lublin: RW KUL.
Read H. (1964). Sztuka a przemysł. Warszawa: Książka i Wiedza.
Rodin J. (1992). Psychologia i religia. Warszawa: Amber.
Smith I. E. (1971). Doświadczenie i Bóg. Warszawa: IW PAX.
Stępień A. B. (1971). Teoria poznania. Zarys kursu uniwersyteckiego. Lublin: TN KUL.
Stępień A. (1986). Propedeutyka estytyki. Lublin: TN KUL.
Styczeń T. (1986). Czy doświadczenie moralne jest doświadczeniem religijnym? W: W. Słomka (red.), Bóg i człowiek w doświadczeniu religijnym. Lublin: TN KUL, s. 247-254. Homo meditans, t. 4.
Szymołon J. (1999). Lęk i Fascynacja. Osobowościowe korelaty lęku i fascynacji w przeżyciu religijnym. Lublin: RW KUL.
Szuman S. (1975). O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa: IW PAX.
Św. Tomasz z Akwinu (1939). Summa theologica I-III. Taurini.
Tinsley J. (1971). Liturgia i sztuka. Concilium, 1-10, 118-123.
Uchnast Z. (1982). Koncepcje religijności w psychologii humanistycznej. W: Z. Chlewiński (red.), Psychologia religii. Lublin: TN KUL, s. 123-141.
Van der Leeuw G. (1978). Fenomenologia religii. Warszawa: PWN.
Vergote A. (1968). The religious man. Dublin: University Press.
Vergote A. (1985). Religione, fede, incredulita'. Studio Psicologico. Milano: San Paolo.
Watts F., Williams M. (1996). Psicologia della fede. Milano: San Paolo.
Werner C. (1975). Religion und Kunst. München: Walter-Verlag.
Windholz G. (1969). The relation of creativity and intelligence constellations to traits of temperament, interest, and value in college students. Journal of General Psychology, 79 (2), 291-29.
Zdybicka Z. J. (1993). Człowiek i religia. Zarys filozofii religii. Lublin: TN KUL.
Published
2019-03-26
Issue
Section
Articles
Copyright (c) 1999 Roczniki Psychologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
