Zapomniany Synod z 1938 roku. Przebieg i treść statutów II Synodu Diecezji Tarnowskiej

Abstrakt

Wydarzenie soborowe to na ogół wielki namysł ludzki nad problemami doktrynalnymi i nad praktykami, które Kościół powinien uwzględnić w swojej misji. Rolę analogiczną do soborów powszechnych na poziomie regionalnym i lokalnym odgrywają synody plenarne, metropolitalne, diecezjalne. Szczególną rolę należy przypisać synodom diecezjalnym, ponieważ wyrastają one z potrzeb konkretnego Kościoła partykularnego, a przez formułowane propozycje dyscyplinarne, pastoralne i duchowe, najbardziej wyraźnie kształtują rzeczywistość eklezjalną, docierając do bardzo podstawowych środowisk kościelnych i społecznych. Każdy synod posiada swoje specyficzne znaczenie w dziejach diecezji, a jego oddziaływanie na pewno nie wyczerpuje się tylko w literze sformułowanych propozycji.

W 1938 r. mijało dziesięć lat od Pierwszego Synodu, i zgodnie z zaleceniami Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r., Biskup był zobligowany do zwołania II Synodu Diecezji Tarnowskiej. Nie był to jedyny motyw, gdyż w 1936 r. odbył się Pierwszy Polski Synod Plenarny. W związku z tym wydarzeniem czymś naturalnym było, aby dostosować prawo diecezjalne do uchwał tegoż Synodu.

Temat artykułu został sformułowany następująco: „Zapomniany Synod z 1938 roku. Przebieg i treść statutów II Synodu Diecezji Tarnowskiej”. Dlaczego zapomniany? Dotychczas w diecezji odbyły się cztery synody. Wszelkie opracowania na temat ustawodawstwa synodalnego w diecezji tarnowskiej opierały się tylko i wyłącznie na trzech synodach. Przy omawianiu drugiego Synodu często pojawiało się lakoniczne stwierdzenie, iż „statuty tego synodu zaginęły”. Zabrakło badań nad rekonstrukcją statutów tego Synodu. Celem niniejszego opracowania jest zaprezentowanie czytelnikowi motywów zwołania, przebiegu i głównej problematyki podejmowanej podczas II Synodu Diecezji Tarnowskiej.