Wpływ wielkich klęsk żywiołowych na system i rynek ubezpieczeń w Polsce w okresie międzywojennym

  • Wojciech Kasperski
Słowa kluczowe: klęski żywiołowe; dwudziestolecie międzywojenne; rynek ubezpieczeniowy; historia ubezpieczeń

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę przedstawienia problemu klęsk żywiołowych i wpływu tych klęsk na gospodarkę i funkcjonowanie rynku ubezpieczeniowego w okresie dwudziestolecia międzywojennego w Polsce. Autor pokazuje obraz Polski, która zmagając się z wieloma problemami – od scalania państwa pod względem prawnym, poprzez odbudowę zniszczonej przez wojnę gospodarki – zmuszona była ponieść ogromne koszty będące następstwem klęsk żywiołowych. Klęsk, które w połączeniu z różnego rodzaju zawirowaniami gospodarczymi, ukazują Polskę, z występującymi średnio co trzy lata przeciwnościami. Już bowiem w 1921 r. teren całego kraju nawiedziły rekordowe upały powodujące ogromne straty w gospodarce, głównie w rolnictwie. Połowa lat dwudziestych to okres nie tylko szalejącej inflacji w Polsce, to również walka z powodzią będącą największą katastrofą naturalną na ziemiach polskich od przeszło trzech wieków. Lata 1926-1929 to czas największego rozkwitu gospodarczego Polski międzywojennej. Pierwsze oznaki załamania gospodarczego Polska odczuwa już w 1929 r., wcześniej jednak, bo latem 1928 r., zmaga się z trąbą powietrzną, która szalejąc nad Polską, zniszczyła wiele zabudowań, zrównała z ziemią ogrom hektarów lasów i pozbawiła życia wiele istnień ludzkich. Podobne skutki odnotowano w 1931 r., gdzie huragan o nienotowanej w ówczesnych czasach sile przeszedł nad Lublinem i jego okolicami. Przełom 1928/29 r. zapisał się natomiast w kartach historii naszego narodu jako zima stulecia. Kolejna powódź nawiedziła Polskę już w 1934 r., kiedy Polska nie podniosła się jeszcze po załamaniu gospodarczym spowodowanym światowym kryzysem ekonomicznym. Powódź spowodowała straty przekraczające kwotę 84 milionów złotych. W pracy autor przedstawił również zmiany w obowiązującym prawie wymuszone klęskami, a przede wszystkim ustawę o ochronie przed pożarami i innymi klęskami. Ustawę, na podstawie której, straże i pogotowia pożarne, po części finansowane przez ubezpieczycieli, mogły się rozwijać, tak by jak najlepiej zabezpieczyć społeczeństwo i ich mienie przed klęskami żywiołowymi.

Biogram autora

Wojciech Kasperski

Dr Wojciech Kasperski – pracownik kancelarii radcy prawnego w Zamościu

Bibliografia

[brak inf. o autorze], Niebywale gwałtowny huragan, Tygodnik Polesie 31 (1931), s. 4-5.

[brak inf. o autorze], Rekordy klimatyczne w Polsce, [w:] Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, http:www.imgw.pl [dostęp: 5.07.2016].

[brak inf. o autorze], Sukces i renoma PZU. Odpowiedzialność społeczna, https://www.pzu.pl/relacje-inwestorskie/spolka/odpowiedzialnosc-spoleczna [dostęp: 3.07.2016].

[brak inf. o autorze], Zagrożenia okresowe występujące w Polsce, Warszawa: Rządowe Centrum Bezpieczeństwa 2010.

Dąbrowski Marian: Trąba powietrzna w Lublinie, Tygodnik Ilustrowany Światowid 31 (1931), s. 6-7.

Dubicki Alfred: Zasoby wodne w dorzeczu górnej i środkowej Odry w warunkach suszy, Warszawa: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Atlasy i Monografie 2002.

Fal Barbara: Powódź Tysiąclecia?, Wiedza i życie – pismo o nauce 10 (1997), s. 14-17.

Grunke Paweł: Tegoroczna powódź wiosenna, „Słowo Pomorskie” 81 (1924), s. 3.

Gumiński Romuald: Zima roku 1928/29 w Polsce, [w:] Przegląd geograficzny, t. XI, Warszawa: Polskie Towarzystwo Geograficzne 1931.

Kienzler Iwona: Dwudziestolecie międzywojenne, t. XL: Katastrofy i klęski żywiołowe, Warszawa: Edipresse Polska: Bellona 2014.

Klusek Wojciech, Pajuro Ewa: Największa nawałnica w historii Polski przeszła nad Lublinem, Kurier Lubelski z 21 lipca 2011 r., http://www.kurierlubelski.pl/artykul/ 430028,najwieksza-nawalnica-w-historii-polski-przeszla-nad-lublinem,id,t.html [dostęp: 5.07.2016].

Knyt Agnieszka: 200 lat ubezpieczania 1803-2003 geneza powołanie czas, Warszawa: Wydawnictwo Karta 2003.

Kowal Józef: Ustawa o ochronie przed pożarami i innymi klęskami, Przegląd Ubezpieczeniowy [Czasopismo poświęcone sprawom ubezpieczeniowym i ekonomicznym. Organ Związku Prywatnych Zakładów Ubezpieczeniowych w Polsce] 2 (1934), s. 3-9.

Memoriał w przedmiocie projektu ustawy o ochronie przed pożarami i innymi klęskami żywiołowymi, Warszawa: Związek Prywatnych Zakładów Ubezpieczeń w Polsce 1934.

Mężnicki Witold: Klęska powodzi na Podhalu, Gazeta Gdańska 158 (1934), s. 1.

Mężnicki Witold: Na drodze do skutecznej walki z klęską pożarów, Gazeta Gdańska 153 (1934), s. 3.

Montalbetti Edward: O dalszy rozwój publicznych ubezpieczeń od ognia, Warszawa: Drukarnia Matematyczna H. Zajączkowski 1938.

Pieniążek Kazimierz: Katastrofalny huragan przeszedł nad Lublinem. Straszliwe skutki trąby powietrznej, Ziemia Lubelska 195 (1931), s. 1.

Pieniążek Kazimierz: Obliczanie strat spowodowanych żywiołową katastrofą w Lublinie, Ziemia Lubelska 196 (1931), s. 1.

Poturalski Józef: Dni mrozu, Gazeta Morska 9 (1929), s. 1.

Poturalski Józef: Fabryka Stetysz spłonęła, Gazeta Morska 9 (1929), s. 2.

Poturalski Józef: Ogromne zatory lodowe w Zatoce Gdańskiej, Gazeta Morska 10 (1929), s. 5.

Skrzyczyński Wilhelm: Około 500 budynków padło ofiarą huraganu w jednym powiecie, Słowo Polskie 190 (1928), s. 2.

Szczęśniak Marian: Zarys dziejów ubezpieczeń na ziemiach polskich, Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawnicze LAM Sp. z o.o. 2003.

Szelichowski Stanisław: Dzieje polskiej motoryzacji, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy 2012.

Opublikowane
2019-11-16
Dział
Artykuły: Prawo