Prawnokarne aspekty bigamii w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego
Abstrakt
Okres dwudziestolecia międzywojennego charakteryzował się brakiem jednolitych przepisów prawnych regulujących instytucję małżeństwa. W poszczególnych dzielnicach obowiązywały różne przepisy prawne, będące spuścizną po dawnym ustawodawstwie zaborczym. W zależności od deklarowanego wyznania lub miejsca zamieszkania ustawodawca narzucał mieszkańcom określonego obszaru konkretne przepisy dotyczące zarówno zawarcia, jak i rozwiązania małżeństwa. Należy jednak zaznaczyć, iż powierzenie w centralnej i wschodniej Polsce jurysdykcji cywilnej w sprawach małżeńskich sądom kościelnym wpłynęło na szerzące się w dwudziestoleciu międzywojennym zjawisko bigamii, które stało się ogromnym wyzwaniem dla władzy ustawodawczej, a przede wszystkim sądowniczej.
Bibliografia
Allerhand Maurycy: Jurysdykcja władz wyznaniowych w sprawach małżeńskich, Czasopismo Sędziowskie R. XI, 3 (1937), s. 113-123; nr 4 (1937), s. 176-182.
Bekerman Józef: Czy kodeks, czy nowele, Gazeta Sądowa Warszawska R. XLVIII, 7 (1920), s. 50.
Bekerman Józef: Dwa poglądy, Palestra R. IV, 10 (1927), s. 474-479.
Biskupski Stefan: Prawo małżeńskie Kościoła rzymskokatolickiego, Warszawa: Pax 1956.
Borowski Władysław M.: Zasady prawa karnego, t. I: Część ogólna, Warszawa: M. Arct 1922.
Borowski Władysław M.: Zasady prawa karnego, t. II: Część specjalna. Przestępstwa przeciwko religii, państwu, władzy państwowej i porządkowi publiczno-społecznemu, Warszawa: M. Arct 1923.
Car Stanisław: Pilne zadanie prawnictwa, Kwartalnik Prawa Cywilnego i Karnego R. I (1918), z. 1-4, s. 433-446.
Charko Dariusz: Bigamia w polskim prawie karnym, Studia Ełckie 14 (2012), s. 485-492.
Czałczyński Karol: Dwużeństwo. Wnioski Zgłoszone Komisji Opinjodawczej Polskiego Towarzystwa Ustawodawstwa Kryminalnego na posiedzeniu w dniu 1 czerwca 1931 roku, Gazeta Sądowa Warszawska R. LIX, 33 (1931), s. 457-459.
Fastyn Arkadiusz: Jurysdykcja sądu konsystorskiego w świetle przepisów prawa małżeńskiego z 1836 roku, Czasopismo Prawno-Historyczne R. LXII (2010), z. 1, s. 111-132.
Fieriech Xawery: Kilka uwag w sprawie obecnych zadań ustawodawstwa polskiego, Gazeta Sądowa Warszawska R. XLVII, 15 (1919), s. 141-143.
Glaser Stefan: Peiper L.: Zakres wpływu wyroku karnego na wyrok cywilny. Przyczynek do wykładni art. 7 kpc, Polski Proces Cywilny R. III, 20 (1935), s. 617-624.
Glaser Stefan: Prejudycjalność wyroków karnych, Polski Proces Cywilny R. II, 12 (1934), s. 353-368.
Gł. J.: Z praktyk jednego z konsystorzy ewangelickich, Gazeta Sądowa Warszawska” R. LX, 8 (1932), s. 109-110.
Gościmski Antoni: Przestępstwo bigamii w Kodeksie Prawa Kanonicznego, Prawo Kanoniczne 16 (1973), nr 3-4, s. 297-320.
Grodziski Stanisław: Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej, Czasopismo Prawno-Historyczne t. XXXIII (1981), z. 1, s. 47-81.
Gwiazdomorski Jan: Skuteczność orzeczeń sądów duchownych b. Król. Kongr. w sprawach małżeńskich wobec prawa państwowego, Przegląd Prawa i Administracji R. LVII, 1 (1932), s. 4-23.
Gwiazdomorski Jan: Trudności kodyfikacji osobowego prawa małżeńskiego w Polsce, osobne odbicie z Czasopisma Prawniczego, Kraków 1935.
J. M.: Jurysprudencja Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Przewłaszczenie majątków instrukcyjnych, Gazeta Sądowa Warszawska R. LIV, 26 (1926), s. 360-362.
Koredczuk Józef: Przestępstwa przeciwko rodzinie w ujęciu dwudziestowiecznych kodyfikacji karnych, [w:] Rodzina i jej prawa, red. J. Rominkiewicz, Wrocław: Kolonia Limited 2012, s. 167-180.
Krajewski Radosław: Bigamia w prawie polskim i w prawie kanonicznym, Włocławek: Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne 2003.
Krzymuski Edmund: Wykład prawa karnego ze stanowiska nauki i prawa austryackiego, t. II, wyd. 2, Kraków: L. Frommer 1902.
Lityński Adam: Dwa kodeksy karne 1932. W osiemdziesiątą rocznicę, Roczniki Administracji i Prawa. Teoria i Praktyka R. XII (2012), s. 207-218.
Lityński Adam: Wydział karny Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej. Dzieje prac nad częścią ogólną kodeksu karnego, Katowice: UŚ 1991.
Makarewicz Juliusz: Kodeks karny z komentarzem, red A. Grześkowiak, K. Wiak, Lublin: Wydawnictwo KUL 2012.
Makarewicz Juliusz: Prawo karne ogólne, Kraków: L. Frommer 1914.
Makowski Wacław: Prawo karne. O przestępstwach w szczególności. Wykład porównawczy prawa karnego austrjackiego, niemieckiego i rosyjskiego, obowiązującego w Polsce, Warszawa: F. Hoesick 1924.
Mohyluk Mariusz: Porządkowanie prawa i II Rzeczypospolitej: Komisja Kodyfikacyjna i Rada Prawnicza, Czasopismo Prawno-Historyczne t. LI (1999), z. 1-2, s. 285-300.
Paciorkowski Szymon: Problem tzw. legalnej bigamii w II RP w świetle spraw małżeńskich toczonych przed Sądem Okręgowym w Poznaniu, Przegląd Prawniczy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 2 (2013), s. 15-28.
Papierkowski Zdzisław: Sąd karny a kwestja nieważności małżeństwa, Czasopismo Sędziowskie R. X, 3 (1936), s. 148-155.
Pasek Andrzej: Dwużeństwo (bigamia) w kodeksach karnych obowiązujących w Drugiej Rzeczypospolitej, Acta Universitatus Wratislaviensis. Prawo. Studia Historycznoprawne R. CCCX 3180 (2009), s. 181-195.
Pieracki Jan: Komisja Kodyfikacyjna w Parlamencie Polskim, Gazeta Sądowa Warszawska R. LVI, 52 (1928), s. 826-837.
Płaza Stanisław: Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. 3: Okres międzywojenny, Kraków: „Księgarnia Akademicka” 2001.
Płaza Stanisław: Kodyfikacja prawa w Polsce międzywojennej, Czasopismo Prawno-Historyczne t. LVII, 1 (2005), s. 219-230.
Radwański Zbigniew: Kształtowanie się polskiego systemu prawnego w pierwszych latach II Rzeczypospolitej, Czasopismo Prawno-Historyczne t. XXI (1969), z. 1, s. 31-33.
Radwański Zbigniew: Prawo cywilne i proces cywilny, [w:] Historia państwa i prawa Polski 1918-1939, red. F. Ryszka, cz. II, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1968, s. 169-177.
Rappaport Emil S.: Zagadnie kodyfikacji prawa karnego w Polsce, Kwartalnik Prawa Cywilnego i Karnego R. III (1920), z. 1-4, s. 95-115.
Ratajczak Aleksander: Przestępstwa przeciwko rodzinie, opiece i młodzieży, [w:] System prawa karnego. O przestępstwach w szczególności, red. I. Andrejew, L. Kubicki, J. Waszczyński, t. IV, cz. 2, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1989, s. 256-568.
Słownik łacińsko-polski terminów teologiczno-moralnych, red. S. Olejnik, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1968.
Słownik małżeństwa i rodziny, red. E. Ozorowski, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej, Łomianki: Fundacja „Pomoc Rodzinie” 1999.
Świątkowski Henryk: Problem legalnej bigamii w Polsce przedwrześniowej, Nowe Prawo R. 15 (1959), z. 10, s. 1150-1158.
Świątkowski Henryk: Z praktyki sądów konsystorskich, Głos Sądownictwa R. X, 2 (1938), s. 107-114.
Tagancev Nikolaj: Kodeks karny (22 marca 1903 r.), tłum. L. Konic, t. IV, Warszawa: F. Hoesick 1922.
Tylbor Stanisław: Dzisiejsze prawo małżeńskie w b. Królestwie Kongresowym, Głos Sądownictwa R. XI, 7-8 (1939), s. 581-599.
Wielka Encyklopedia Prawa, red. E. Smoktunowicz, Białystok–Warszawa: „Prawo i Praktyka Gospodarcza” 2000.
Wrzyszcz Andrzej: Przestępstwo bigamii w kodeksach karnych obowiązujących na ziemiach polskich w dobie zaborów, [w:] Bigamia. Lubelskie Seminarium Karnistyczne, red. M. Mozgawa, Lublin: Oficyna Wydawnicza Verba 2010, s. 56-72.
Copyright (c) 2017 Roczniki Nauk Prawnych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
