Stosowanie kontroli operacyjnej w toku postępowania karnego

  • Małgorzata Tomkiewicz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Teologii
Słowa kluczowe: podsłuch procesowy; podsłuch pozaprocesowy; inwigilacja; postępowanie przygotowawcze; proces karny

Abstrakt

Niejawną ingerencję władzy publicznej w konstytucyjnie chronioną wolność i tajemnicę komunikowania się dopuszczają przepisy dotyczące kontroli procesowej i operacyjnej. Każda z tych kontroli ma własną specyfikę: kontrolę operacyjną regulują przepisy pozakodeksowe zawarte w ustawach regulujących prace poszczególnych służb specjalnych natomiast kontrola procesowa zawarta jest w Kodeksie postępowania karnego.

Kontrolę operacyjną stosuje się (co do zasady) przed, a kontrolę procesową po, wszczęciu postępowania karnego. Czy jednak moment wszczęcia postępowania karnego jest cezurą, która – według obowiązujących przepisów – rzeczywiście winna determinować charakter kontroli? Czy dopuszczalne jest zarządzenie kontroli operacyjnej pomimo wszczęcia postępowania, czy też w takim układzie sytuacyjnym kontrola operacyjna staje się sprzeczna z ustawą? Jakie są wzajemne relacje pomiędzy tymi dwiema formami kontroli i czy wszystko w tej materii jest jasne i żadnych wątpliwości nie budzi?

Artykuł ten poprzez analizę przepisów dotyczących kontroli operacyjnej i procesowej zawiera próbę odpowiedzi na powyższe pytania.

Bibliografia

Bafia Jerzy: Zmiana kwalifikacji prawnej czynu w procesie karnym, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze 1964.

Błoński Michał: Zakres przedmiotowy i podmiotowy podsłuchu procesowego, Palestra 2012, nr 7-8, s. 82-90.

Boratyńska Katarzyna: Czynności operacyjno-rozpoznawcze i ich relacje do procesu karnego, Warszawa: Lex a Wolters Kluwer business 2012.

Chrabkowski Marek: Zgodność z prawem instalacji urządzeń podsłuchowych w mieszkaniu, Palestra 2013, nr 3-4, s. 109-118.

Cieślak Marian: Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe 1984.

Dudka Katarzyna: Kontrola i utrwalanie rozmów telefonicznych w projekcie kodeksu postępowania karnego z 1991 r., Przegląd Sądowy 1994, nr 7-8, s. 127-143.

Dudka Katarzyna: Podsłuch komputerowy w polskim procesie karnym-wybrane zagadnienia praktyczne, Prokuratura i Prawo 1999, nr 1, s. 69-79.

Eichstaed Krzysztof: Zarządzenie przez sąd kontroli operacyjnej w ujęciu procesowym, Prokuratura i Prawo 2003, nr 9, s. 28-48.

Gruza Ewa, Rasz Aleksandra: Procesowo-kryminalistyczne aspekty podsłuchu, Studia Iuridica 2006, nr 46, s. 109-122.

Grzegorczyk Tomasz: Kodeks postępowania karnego. Tom I. Artykuły 1-467, Lex 2014, komentarz do art. 237, teza 20.

Hala Stanisław: Dowód z kontroli i rejestracji rozmów telefonicznych – aspekty praktyczne i teoretyczne, Problemy Praworządności 1989, nr 1, s. 37-49.

Hoc Stanisław: Refleksje na marginesie art. 10 Ustawy o Urzędzie Ochrony Państwa, Wojskowy Przegląd Prawniczy 1992, nr 3, s. 31-39.

Kaczorkiewicz Dorota: Czynności operacyjno-rozpoznawcze w postępowaniu karnym, [w:] Funkcje procesu: księga jubileuszowa profesora Janusza Tylmana, red. T. Grzegorczyk, Warszawa: Wolters Kluwer 2011, s. 209-220.

Kardas Piotr: Res iudicata a konstrukcja czynu ciągłego, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2007, nr 2, s. 53-99.

Klejnowska Monika: Podsłuch operacyjny i prowokacja policyjna, Prokuratura i Prawo 2004, nr 3, s. 94-110.

Kosmaty Piotr: Podsłuch procesowy-zamierająca instytucja walki z przestępczością, Prokurator 2009, nr 2, s. 9-21.

Kowalski Marian: Czynności w niezbędnym zakresie w postępowaniu karnym, Prokuratura i Prawo 2003, nr 1, s. 33-48.

Kurzępa Bolesław: Kontrola i utrwalanie rozmów telefonicznych według kodeksu postępowania karnego, Prokuratura i Prawo 1999, nr 3, s. 77-92.

Majewski Jarosław: „Ten sam czyn” jako jedna z przesłanek kumulatywnej kwalifikacji, [w:] Zbieg przepisów oraz zbieg przestępstw w polskim prawie karnym, red. J. Majewski, Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa 2006, s. 39-65.

Marszał Kazimierz: Podsłuch w polskim procesie karnym de lege lata i de lege ferenda, [w:] Problemy nauk penalnych: prace ofiarowane Pani Profesor Oktawii Górniok, red. L. Tyszkiewicz, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 1996, s. 345-355.

Osiecki Waldemar: Kontrola rozmów telefonicznych w ustawodawstwie polskim, Nowe Prawo 1987, nr 9, s. 12-23.

Pilch Agnieszka: Kryteria tożsamości czynu, Prokuratura i Prawo 2010, nr 12, s. 48-70.

Rogalski Maciej: Powaga rzeczy osądzonej w procesie karnym, Kraków: Zakamycze 2005.

Stefański Ryszard: Komentarz do art. 237, [w:] Kodeks Postępowania karnego – komentarz, red. Z. Gostyński, Dom Warszawa: Wydawniczy ABC 1998.

Szumiło-Kulczycka Dobrosława: Czynności operacyjno-rozpoznawcze i ich relacje do procesu karnego, Warszawa: LexisNexis 2012.

Taracha Adam: Czynności operacyjno-rozpoznawcze. Aspekty kryminalistyczne i prawnodowodowe, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2006.

Tomaszewski Przemysław: Uwagi do artykułu Refleksje na marginesie art. 10 Ustawy o Urzędzie Ochrony Państwa, Wojskowy Przegląd Prawniczy 1992, nr 3, s. 39-45.

Tomkiewicz Małgorzata: Kontrola procesowa i operacyjna a ochrona praw podmiotowych osoby inwigilowanej w Polsce, Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja 2015, t. 25, s. 7-26.

Tomkiewicz Małgorzata: Podsłuchy operacyjne w orzecznictwie sądowym, Prokuratura i Prawo 2015, nr 4, s. 153-171.

Opublikowane
2019-11-16
Dział
Artykuły: Prawo