Gwarancja sprawiedliwości oraz reforma procesu małżeńskiego widziana przez pryzmat konieczności jego przyśpieszenia i ułatwienia wiernym kontaktu z trybunałem; przygotowanie pracowników i odpowiedzialność biskupa

Abstrakt

Artykuł dotyczy zagadnienia odnoszącego się do konieczności uczynienia bardziej sprawnym, bardziej dostępnym i możliwie zupełnie bezpłatnym procesem prowadzącym do deklaracji nieważności małżeństwa, a także przygotowania pracowników wymiaru sprawiedliwości i o odpowiedzialności biskupa diecezjalnego.

Na wstępie zostały przedstawione propozycje Relatio Synodi (nn. 48 i 49) odnośnie do wspomnianej problematyki. Są one skonfrontowane z nowościami wprowadzonymi do procesu kanonicznego dla spraw o orzeczenie nieważności małżeństwa, wprowadzonymi przez papieża Franciszka w podpisanych 15 sierpnia i opublikowanych 8 września 2015 r. motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus i Mitis et misericors Iesus. W opracowaniu przeanalizowana została recepcja w przywołanych dokumentach reformy papieża Franciszka propozycji zawartych w dokumencie końcowym Relatio Synodi Nadzwyczajnego Zgromadzenia Synodu Biskupów z października 2014 r.

Z przeprowadzonej analizy wynika, że została podtrzymana jako zasadnicza zasada, która zakłada stwierdzenie prawdy obiektywnej dotyczącej ważności węzła. Z tej szczególnej racji miłosierdzie nie może nigdy nie pomijać prawdy. Kolejno są wskazywane różne możliwości (często niewykorzystane), które oferowały przepisy dotychczas obowiązujące, które czyniły procedury dotyczące badania nieważności małżeństwa bardziej dostępniejszymi i sprawnymi, oraz omawiana jest kwestia dotycząca kosztów sądowych i bezpłatnej pomocy. Ta sama problematyka jest następnie analizowana i przedstawiana w świetle nowych przepisów. Z kolei autor zatrzymuje się na zagadnieniu przygotowania pracowników, duchownych i świeckich ze wskazaniem na zadania i odpowiedzialność biskupa diecezjalnego. Na zakończenie autor próbuje dostarczyć odpowiedź na pytanie, w jaki sposób nowe przepisy gwarantują przestrzeganie sprawiedliwości w procesach małżeńskich.