Obowiązek wzajemnej pomocy małżonków z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
Abstrakt
W artykule podjęto zagadnienie jednego z obowiązków, zawartego w art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jakim jest wzajemna pomoc małżonków. Celem artykułu jest analiza powstania, charakterystyka oraz wskazanie treści obowiązku wzajemnej pomocy między małżonkami. Przedmiotowy obowiązek powstaje wraz z chwilą zawarcia przez mężczyznę i kobietę związku małżeńskiego. Wynika on ze stosunku rodzinnoprawnego, jakim jest zawarcie małżeństwa; posiada złożoną konstrukcję prawną, jest więc obowiązkiem występującym po stronie jednego małżonka, a prawem po stronie współmałżonka; jest on normą o charakterze bezwzględnie obowiązującym, a jako prawo podmiotowe, wzajemna pomoc jest prawem względnym, posiadającym skuteczność inter partes; zasadniczo ustaje wraz z ustaniem i unieważnieniem małżeństwa, a może istnieć w określonych okolicznościach po orzeczeniu separacji; może być on powiązany z innymi prawami i obowiązkami małżonków.
Obowiązek wzajemnej pomocy obejmuje wszystkie czynności faktyczne małżonka wspierające współmałżonka w wykonywaniu przez niego praw i obowiązków wynikających z małżeństwa. Są one bardzo różnorodne i mogą mieć charakter majątkowy i niemajątkowy. Jednocześnie należy stwierdzić, iż nie istnieje katalog czynności, które stanowiłyby treść obowiązku wzajemnej pomocy, ze względu na różnorodność stosunków, jakie panują między małżonkami.
Bibliografia
Andrzejewski Marek, Dolecki Henryk, Haberko Justyna, Lutkiewicz-Rucińska Anita, Olejniczak Adam, Sokołowski Tomasz, Sylwestrzak Anna, Zielonacki Andrzej: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2013, LEX.
Dyoniak Andrzej: Praca świadczona przez małżonka w zakładzie współmałżonka albo przy wykonywaniu przez niego zawodu, „Studia Prawnicze” 1992, nr 3-4, s. 55-65.
Goettel Mieczysław: Koncepcja podstawowych praw i obowiązków małżonków w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, [w:] Tadeusz Płoski i Justyna Krzywkowska (red.), Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym, polski i międzynarodowym. Księga pamiątkowa dedykowana ks. prof. Ryszardowi Sztychmilerowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2008, s. 343-355.
Grzybowski Stefan, Czachórski Witold (red.): System prawa cywilnego, t. I: Część ogólna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1985.
Halberda Jan: Separacja – wybrane zagadnienia materialnoprawne (przesłanki, skutki), „Rejent” 2001, nr 11, s. 85-114.
Jędrejek Grzegorz: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Małżeństwo. Komentarz do art. 1-61(6), Wolters Kluwer, Warszawa 2013, LEX nr 8753.
Ignatowicz Jerzy, Mirosław Nazar: Prawo rodzinne, wyd. II, LexisNexis, Warszawa 2006.
Kliś Maciej: Źródła obowiązku gwaranta w polskim prawie karnym, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 1999, z. 2, s. 169-196.
Kotłowski Dariusz Erwin: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Wybór orzecznictwa, Wolters Kluwer, Warszawa 2014, LEX nr 9080.
Kucwaj Monika: Wybrane przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jako źródła obowiązku gwaranta, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2010, t. 82, s. 125-148.
Lech-Chełmińska Magdalena, Przybyła Violetta: Praktyczny komentarz z orzecznictwem. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa 2006.
Piątowski Józef. S. (red.): System prawa rodzinnego i opiekuńczego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1985.
Pietrzykowski Krzysztof (red.): Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, C.H. Beck, Warszawa 2006.
Pikus Szymon: Równość mężczyzny i kobiety w małżeńskim prawie osobowym, [w:] Tadeusz Rakoczy (red.), Małżeństwo jako zawarty związek mężczyzny i kobiety, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015, s. 93-102.
Radwański Zbigniew: Prawo cywilne – część ogólna, C.H. Beck, Warszawa 2002.
Skąpski Michał: Świadczenie pracy podporządkowanej w ramach małżeńskiego obowiązku pomocy (art. 23 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), „Państwo i Prawo” 1999, z. 12(646), s. 56-68.
Smyczyński Tadeusz: Prawa i obowiązki małżonków, „Studia Prawa Prywatnego” 2007, z. 2(5), s. 1-21.
Smyczyński Tadeusz: Prawo rodzinne i opiekuńcze, C.H. Beck, Warszawa 1999.
Smyczyński Tadeusz: Prawo rodzinne i stosunki rodzinnoprawne, „Studia Prawa Prywatnego” 2007, z. 1(4), s. 15-39.
Telusiewicz Piotr: Zasada wspólnoty małżeńskiej w polskim prawie rodzinnym, Drukarnia Diecezjalna w Sandomierzu, Stalowa Wola 2008.
Sylwestrzak Anna: Skutki prawne separacji, Wolters Kluwer business, Warszawa 2007.
Urbańska-Łukaszewicz Anna: Zakres uprawnienia małżonka do mieszkania będącego własnością współmałżonka, „Studia Prawnicze” 2013, nr 4, s. 95-128.
Wolter Aleksander, Ignatowicz Jerzy, Stefaniuk Krzysztof: Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, wyd. II, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1999.
Zieliński Andrzej: Prawo rodzinne i opiekuńcze w zarysie, wyd. II, Wolters Kluwer business, Warszawa 2011.
Copyright (c) 2015 Roczniki Nauk Prawnych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
