Prowno-społeczne aspekty zabójstw dzieci narodzonych i aborcji na Śląsku w latach 1742-1914

Jerzy Myszor

Jerzy Myszor Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Teologiczny

Słowa kluczowe: penalizacja aborcji; dzieciobójstwo; akuszerki i lekarze; historia prawa karnego w Prusach

Abstrakt

Artykuł ma charakter przeglądowy. W pierwszej części Autor prezentuje przegląd poglądów na temat przerywania ciąży od czasów starożytnych aż do nowożytnych, kładąc szczególny akcent na rozwój terminologii i ukryte w niej znaczenia. Dowodzi, że szczegółowa penalizacja czynu, jakim było przerywanie ciąży – utożsamiane do czasów nowożytnych z zabójstwem – uzależnione było od chronologii ciąży. Dokonuje również rozróżnienia między aborcją (przerwaniem ciąży) a zabójstwem dziecka już narodzonego. Obydwa czyny w prawie pruskim były obwarowane wysokimi karami, z karą śmierci włącznie. W drugiej części artykułu omawia praktyczne aspekty ochrony życia nienarodzonych i zjawisko przerywania ciąży oraz zabójstwa dzieci narodzonych dokonywane przez matki, położne i znachorów.

Bibliografia

Amberg Silke: Hebammenordungen in deutschen Städten um 1500. Wissenschftliche Arbeit im Fach Geschichte für das Lehramt an Gymnasien, Freiburg 2003.

Bruck A.W.: 18 Jahre Saeuglings – und Kinderfürsorge in Oberschlesien, Der Oberschlesier 1929, Heft 9, s. 618-620.

Jońca Maciej: Parricidium w prawie rzymskim, Lublin 2008.

Kappler Friedrich: Handbuch der Literatur des Criminalrechts und dessen philophischer und medizinischer Hülfswissenschaften: für Rechtsgelehrte, Psychologen und Gerichtliche Aerzte [Verlag] Schreile's Buchhandlung 1838, [oryginał w:] New York Public Library.

Kruse Britta-Juliane: Verborgene Heilkünste: Geschichte der Frauenmedizin im Spätmittelalter, Berlin 1996.

Longosz Stanisław: Ojcowie Kościoła a przerywanie ciąży, Vox Patrum 8-9 (1985), s. 231-273.

Louis Carlen: Die Abtreibung in der Rechtsgeschichte, [w:] Kirchliches und Wirkliches im Recht. Aufsätze und Besprechungen zur Rechtsgeschichte, Kirchenrecht und Staatskirchenrecht. Hildesheim 1988.

Łukaszewicz Dariusz: „Zło niechrześcijańskie i nieludzkie”. Historia dzieciobójstwa i inne studia z dziejów codzienności, Poznań 2014.

Nipperdey Thomas: Deutsche Geschichte 1800-1866. Bürgewelt und starker Staat, München 1994.

Reinhard Wolfgang: Życie po europejsku. Od czasów najdawniejszych do współ-czesności, Warszawa 2009.

Seidler Eduard: Das 19. Jahrhundert. Zur Vorgeschichte des Paragraphen 218, [w:] Geschichte der Abtreibung. Von der Antike bis zum Gegenwart, Hrsg. von R. Jütte, München 1993, s. 120-139.

Starowieyski Marek: Aborcja w oczach wczesnochrześcijańskich pisarzy, Studia Paradyskie 3 (1993), s. 107-138.

Tour-Kurth Christina: Kindesaussetzung und Moral in der Antike. Jüdische und christliche Kritik am Nichtaufziehen und Töten neugeborener Kinder, Götingen 2010.

Usborne Cornelie: Culture of Abortion, New York 2007.

Wagner Damian: Ueber Abtreibung der Leibesfrucht. Einem […] ausgearbeitete und der medizinisch Facultät der Universität zu Giessen zur Erlangung der Doctorwürde vorgelegte Abhandlung von […], Giessen 1852, [oryginał w:] Bayerische Staatsbibliothek.

Wierzbowski Błażej F.: Treść władzy ojcowskiej w rzymskim prawie poklaszcznym. Władza nad osobami dzieci, Toruń 1977.

Wojciechowski Michał: Starożytne głosy przeciw aborcji, Więź 12 (2003), s. 84-90.

Zubik Marek: Problem aborcji w dokumentach i orzecznictwie sądowym, Warszawa 1997, http://www.hfhrpol.waw.pl/pliki/MarekZubikProblemAborcjiWDokumentachIOrzecznictwieSadowym.pdf [dostęp: 20.11.2014].