Wpis faktu zawarcia małżeństwa kanonicznego do rejestru małżeństw akt stanu cywilnego

  • Anna Monika Baranowska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Prawa Kanonicznego
Słowa kluczowe: małżeństwo konkordatowe; konkordat; skutki cywilne; wpis do rejestru małżeństw; akta stanu cywilnego

Abstrakt

Małżeństwo, czyli związek kobiety i mężczyzny, jest jedną z najstarszych form tworzenia więzi międzyludzkich. I jako, że małżonkowie są jednocześnie obywatelami państwa i członkami społeczności religijnej, i jedno nie wyklucza w swej istocie drugiego, obecnie mamy do czynienia z możliwością zawierania przez narzeczonych małżeństwa konkordatowego. Jest ono wyrazem dostrzegania przez Kościół dualizmu systemu prawa małżeńskiego oraz efektem dążeń, aby małżeństwo mogło być zawierane zarówno na forum kościelnym, jak i państwowym, jednym aktem.

W praktyce równa się to zawieraniu małżeństwa w formie kanonicznej, przy jednoczesnym wywieraniu przez tą czynność skutków cywilnych uregulowanych prawem państwowym. Aby tak się jednak stało zarówno sami przyszli małżonkowie, jak i duchowny oraz Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego są zobowiązani do dokonaniu szeregu czynności, które składają się na całą procedurę. Ostatnim elementem tej procedury quasi administracyjnej jest wis ważnie zawartego małżeństwa do rejestru małżeństwa akt stanu cywilnego. Od tego momentu zawarty związek małżeński wywiera skutki cywilne na forum państwowym, obok skutków kanonicznych.

Oczywiście poszczególne państwa, będące sygnatariuszami umów konkordatowych ze Stolicą Apostolską, w swoich przepisach państwowych mają możliwość doprecyzowania postanowień konkordatowych i uszczegółowienia czynności wymaganych do wywarcia skutków cywilnych na forum państwowym przez zawarte małżeństwo kanoniczne. Czynią to w sposób zróżnicowany, jednak ogólna zasada pozostaje ta sama.

Bibliografia

Adamczewski W.: Małżeństwo we współczesnych umowach Stolicy Apostolskiej z państwami, Warszawa 1999.

Adamczewski W.: Uznanie skutków cywilnych małżeństwa kanonicznego w najnowszych umowach konkordatowych, [w:] Ius Matrimoniale. Ze studiów nad kościelnym prawem małżeńskim, red. W. Góralski, t. I, Warszawa 1996, s. 169-193.

Adamczewski W.: Uznanie skutków cywilnych małżeństwa kanonicznego w konkordatach posoborowych, [w:] Prawo rodzinne w Polsce i Europie, red. P. Kasprzyk, Lublin 2005, s. 39-54.

Andrzejewski M.:, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2011.

Calvigioni R.: Zawarcie małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej i uznanie dziecka we włoskim prawie rodzinnym, [w:] Prawo rodzinne w Polsce i Europie, red. P. Kasprzyk, Lublin 2005, s. 361-368.

Glinkowski B.: Małżeństwo konkordatowe, Poznań 2002.

Góralski W.: Czynności i rola duchownego przy zawieraniu małżeństwa konkordatowego, [w:] Prawo rodzinne w Polsce i Europie, red. P. Kasprzyk, Lublin 2005, s. 105-133.

Góralski W.: Kanoniczne prawo małżeńskie, Warszawa 2000.

Góralski W.: Zawarcie małżeństwa konkordatowego w Polsce, Warszawa 1998.

Ignatowicz J., Nazar M.: Prawo rodzinne, Warszawa 2010.

Jantos P.: Rola duchownego przy zawieraniu małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej, [w:] Zawieranie małżeństwa w różnych systemach prawnych, religiach i kulturach, red. R. Sztychmiler, Olsztyn 2009, s. 71-74.

Krukowski J., Warchałowski K.: Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 2000.

Krukowski J.: Polskie prawo wyznaniowe, wyd. IV, Warszawa 2008.

Krukowski J.: Konkordat Polski: znaczenie i realizacja, Lublin 1999.

Krukowski J.: Konkordaty współczesne. Doktryna. Teksty (1964-1994), Warszawa 1995.

Krukowski J.: Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, wyd. II, Lublin 2000.

Krukowski J.: Normy konkordatowe w relacji do innych norm prawnych – wprowadzenie do problematyki uznania skutków cywilnych małżeństwa kanonicznego, [w:] Prawo rodzinne w Polsce i Europie, red. P. Kasprzyk, Lublin 2005, s. 27-38.

Krukowski J.: Warunki zawarcia małżeństwa kanonicznego ze skutkami cywilnymi w konkordatach współczesnych – studium prawno-porównawcze, [w:] Domine, ego servus Tuus. Księga pamiątkowa z okazji 50-lecia kapłaństwa ks. oficjała dr. Stefana Kośnika, Warszawa 2009, s. 344-354.

Kuglarz P., Zoll F.: Małżeństwo konkordatowe, Kraków 1994.

Leszczyński G.: Refleksje na temat małżeństwa konkordatowego ze szczególnym uwzględnieniem prawa włoskiego, [w:] Prawo rodzinne w Polsce i Europie, red. P. Kasprzyk, Lublin 2005, s. 52-65.

Ryguła P.: Skutki cywilne zawarcia małżeństwa kanonicznego w hiszpańskim systemie prawnym, [w:] Zawieranie małżeństwa w różnych systemach prawnych, religiach i kulturach, red. R. Sztychmiler, Olsztyn 2009, s. 139-157.

Smyczyński T.: Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2009.

State and Church in the European Union, red. G. Robbers, Baden-Baden 2005, tłum. polskie: J. Lopatowska-Rynkowska, M. Rynkowski, Państwo i Kościół w Unii Europejskiej, Kolonia 2007.

Trzeciak B.: Klauzule odsyłające w konkordatach z Hiszpanią i z Polską, Lublin 2007.

Tunia A.: Obowiązki duchownego w procedurze zawierania małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 9 (2005), s. 155-179.

Tunia A.: Rejestracja małżeństwa cywilnego zawartego w formie wyznaniowej, [w:] Matrimonium spes mundi. Małżeństwo i rodzina w prawie kanonicznym, polskim i międzynarodowym. Księga pamiątkowa dedykowana ks. prof. Ryszardowi Sztychmilerowi, red. T. Płoski, J. Krzywkowska, Olsztyn 2008, s. 356-370.

Włodarczyk T.: Konkordaty: zarys historii ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku, I-II, Warszawa 1986.

Zabłocki J.: Małżeństwo konkordatowe, „Studia Iuridica” 37 (1999), s. 191-206.

Zigiene I.: Zawarcie małżeństwa, pochodzenie dziecka oraz przysposobienie w republice słowackiej, [w:] Prawo rodzinne w Polsce i Europie, red. P. Kasprzyk, Lublin 2005, s. 377-380.

Opublikowane
2019-11-16
Dział
Artykuły: Prawo Kanoniczne