Uzyskanie restytucji od sprawcy przestępstwa a kompensacja państwa dla ofiar przestępstw

Joanna Nowińska

Joanna Nowińska Katolicki Uniwersytet Lubelski

Słowa kluczowe: wiktymologia; ofiary przestępstw; odszkodowanie; restytucja; kompensacja

Abstrakt

Since the beginning of the 1970s one may have observed more and more interest in the protection of victims in the criminal law, both in Poland and in the world. Obviously, this is somehow related to the development of criminal victimology. This discipline is focused not only of the problems of victimisation, acquiring new means of prevention in this respect, but is also concentrated of the implementation of the right of victims to restitution and compensation.

It is very important now to focus on the situation of the aggrieved party, especially that most often neither victims nor their families stand much chance for a right compensation from offenders or the state.

Despite numerous ways to adjudge damages or repairing in the material and trial criminal law, the judges in Poland fairly rarely use. The problem of compensation, although it is not foreign to the Polish law and in various forms it has always been present there, nevertheless its significance is treated fairly slightly, whereas it should be the basic form of reaction to crime. This follows, partly, from a dislike to deal at the same time with the offender's criminal liability and civil liability.

Bibliografia

Bieńkowska E., Kulesza C.: Europejskie standardy kształtowania sytuacji ofiar przestępstw, Białystok 1997.

Bieńkowska E.: Wiktymologia. Zarys wykładu, Warszawa 2000.

Bieńkowska E.: Traktowanie ofiar przestępstw, „Jurysta”, 1997, nr5, s. 12-14.

Cieślak M., Murzynowski A.: Wynagrodzenie szkody osobie pokrzywdzonej przestępstwem, „Studia Prawnicze”, 1974/2/80.

Daszkiewicz W.: Naprawienie szkody w prawie karnym, Warszawa 1972.

Daszkiewicz W.: Proces adhezyjny na tle prawa polskiego, Warszawa 1961.

Filar M.: Pokrzywdzony (ofiara przestępstwa) w polskim prawie karnym materialnym, [w:] Materiały konferencji „Kompensacyjna funkcja Prawa Karnego”, UJ 17-18V 2002.

Łukaszewicz A.: Państwo może tylko wesprzeć, „Rzeczpospolita” z 22XI 2001.

Łukaszewicz M., Ostapa A.: Nawiązka i karnoprawny obowiązek naprawienia szkody a roszczenia cywilnoprawne, „Prokuratura i Prawo”, 2002/2/81.

Łukaszewicz M., Ostapa A.: Nawiązka i karnoprawny obowiązek naprawienia szkody a roszczenia cywilnoprawne, „Prokuratura i Prawo”, 2002/2/74.

Łukaszewicz M., Ostapa A.: Nawiązka w kodeksie karnym − niektóre zagadnienia, „Prokuratura i Prawo” 2001, nr7-8(76).

Marek A., Komentarz do kodeksu karnego. Część ogólna, Warszawa 1999.

Marszał K.: Proces karny, Katowice 1997.

Murzynowski A., Nałożenie obowiązku naprawienia skutków przestępstwa jako element nowej polityki karania, PiP 1970/5/711.

Ministerstwo Sprawiedliwości, Polska Karta Praw Ofiary, Warszawa 1999.

Stańdo-Kawecka B.: Kompensacja szkody w postępowaniu z nieletnimi w ujęciu prawnoporównawczym, [w:] Materiały z Konferencji „Kompensacja szkody w prawie karnym”, UJ 17-18V 2002.

Szewczyk M.: Kilka uwag dotyczących odszkodowania jako środka karnego w projekcie kodeksu karnego, „Palestra”, 1995/1-2/75.

Szwarc A. (red.): Porozumiewanie się i uzgadnianie rozstrzygnięć przez uczestników postępowania karnego (materiały pokonferencyjne), Warszawa–Poznań 1993.

Śmietanka J., Krauze Z.: Instytucja nawiązki w przyszłym prawie karnym, NP 1969/3/402.

Zalewski W.: Naprawienie szkody w polskim prawie karnym a postulaty restorative justice, [w:] Materiały z konferencji „Kompensacyjna funkcja prawa karnego”, UJ 17-18V2002.