Wymagania prawne dotyczące pobożnych rozporządzeń woli według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku

Paweł Kaleta

doi:10.18290/rnp.2018.28.3-13

Paweł Kaleta Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji

DOI: https://doi.org/10.18290/rnp.2018.28.3-13

Słowa kluczowe: pobożne rozporządzenia woli; akty inter vivos; akty mortis causa; powiernictwo na cele pobożne

Abstrakt

Autor analizuje przepisy prawne dotyczące pobożnych rozporządzeń woli zawartych w KPK/83. Problem badawczy, który wnosi to: jakie są wymagania prawne w celu zgodnego z prawem przyjęcia pobożnych rozporządzeń woli. Wskazuje, że każdy może dokonać dobrowolnego rozporządzenia majątkowego na cele pobożne (kan. 1299 § 1), jeśli ma zdolność do czynności prawnych, z zachowaniem jednak kan. 668 § 5. Ustawodawca rozróżnia trzy sposoby rozporządzania majątkowego na cele pobożne: inter vivos (np. umową darowizny); 2) mortis causa (np. testamentem, zapisem testamentowym, legatem); oraz 3) poprzez powiernictwo na cele pobożne (kan. 1302). W przyjmowaniu pobożnych rozporządzeń woli należy przestrzegać nie tylko prawa kanonicznego, ale również prawa państwowego z zachowaniem uprawnień nadzorczych ordynariusza wyrażonych w kan. 1301 §§ 1 i 3; kan. 1302 §§ 1 i 2 i kan. 1304.

Bibliografia

Bączkowicz Franciszek, Baron Józef, Stawinoga Władysław: Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, t. II, Opole: Wydawnictwo Diecezjalne św. Krzyża 1958.

Bouscaren Timothy L., Ellis Adam Ch., Korth Francis N.: Canon Law. A Text and Commentary, Milwaukee: Bruce Publishing Co 1963.

Chiappetta Luigi: Il Codice di Dirito Canonico, t. II, Bologna: EDB 2011.

Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego, red. P. Majer, edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, Kraków: Wolters Kluwer Polska 2011.

De Paolis Velasio: De bonis Ecclesiae temporalibus. Adnotationes in Codicem. Liber V, Rome: Gregorian University 1986.

De Paolis Velasio: I beni temporali della Chiesa, nuova edizione aggiornata e integrata a cura di A. Perlasca, Bologna: EDB 2016.

De Paolis Velasio: Il Codice del Vaticano II. I Beni temporali della Chiesa, Bologna: Edizioni Dehoniane 2001.

Domaszk Arkadiusz: Dobra doczesne Kościoła, Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2016.

Falchi Francesco: Le pie volontà, [w:] AA.VV, I Beni temporali della Chiesa, Città del Vaticano: LEV 1999, s. 163-223.

Gałkowski Tomasz: Pobożny zapis i pobożna fundacja, Prawo Kanoniczne 52 (2009), nr 3-4, s. 317-335.

Grabowski Ignacy: Prawo kanoniczne według nowego Kodeksu, Lwów: Towarzystwo Biblioteka Religijna 1927.

Jezioro Julian: Darowizna, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniwek, P. Machnikowski, wyd. 8, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck 2017, s. 1634.

Kaleta Paweł: Kościelne prawo majątkowe, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2014.

Kaleta Paweł: Prawne aspekty zarządzania dobrami doczesnymi Kościoła, Lublin: Wydawnictwo KUL 2017.

Kennedy Robert: The Temporal Goods of the Church, [w:] New Commentary on the Code of Canon Law, red. J.B. Beal, J.A. Coriden, T.J. Green, Mahwah–New York: Paulist Press 2000, s. 1449-1525.

Kuźmicka-Sulikowska Joanna: Pojęcie testamentu, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniwek, P. Machnikowski, wyd. 8, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck 2017, s. 1803.

López Alarcón Marian: Dobra doczesne Kościoła, [w:] Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego, red. P. Majer, edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, Kraków: Wolters Kluwer Polska 2011, s. 929-982.

Morrisey Francis G.: The Temporal Goods of the Church, [w:] The Canon Law. Letter & Spirit. A Practical Guide to the Code of Canon Law, red. G. Sheehy, F.G. Morrisey, R. Brown [i in.], Collegeville, Minn.: Liturgical Press 1995, s. 707-747.

Pawluk Tadeusz: Prawo kanonicznego według Kodeksu Jana Pawła II, t. IV: Dobra doczesne Kościoła. Sankcje w Kościele. Procesy, Olsztyn: Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne 2009.

Pinto Pio V.: Commento al Codice di Diritto Canonico, Citta del Vaticano: LEV 2001.

Renken John A.: Pious Wills and Pious Foundations, Philipine Canonical Forum 10 (2008), s. 69-110.

Sondel Janusz: Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków: Universitas 1997.

Vázquez García-Peñuela José María: Pious Dispositions in General and Pious Foundations, [w:] Exegetical Commentary on the Code of Canon Law, red. Á. Marzoa, J. Miras, R. Rodriguez-Ocaña, t. IV/1, Montreal-Chicago: Wilson & Lafleur 2004, s. 150-193.

Vromant George: De bonis Ecclesiae temporalibus, wyd. 3, Brussels: Éditions de Scheut 1953.

Walencik Dariusz: Fundacje zakładane przez osoby prawne Kościoła Katolickiego w Polsce a fundacje pobożne, Studia z Prawa Wyznaniowego t. 16 (2013), s. 65-91.

Warmuz Agata: Pobożne zapisy jako sposób pozyskiwania dóbr doczesnych w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r i partykularnym prawie polskim, Kościół i Prawo 1 (14) 2012, s. 153-166.

Wójcik Walenty: Dobra doczesne Kościoła, [w:] Walenty Wójcik, Józef Krukowski, Florian Lempa, Komentarz do Kodeksu z 1983 r., t. IV: Księga V. Dobra doczesne kościoła. Księga VI. Sankcje w Kościele, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1987, s. 11-112.