Geneza Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej i jej działalność na ziemiach polskich

Abstrakt

Idea powołania Banku Polskiego jako banku centralnego II Rzeczypospolitej Polskiej i wprowadzenia nowej waluty pojawiła się tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Na początku 1919 r. w kołach gospodarczych sądzono, że jednym z pierwszych posunięć rządu będzie powołanie nowego banku emisyjnego i zastąpienie nim Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, która to instytucja pojawiła się na ziemiach polskich w sytuacji nadzwyczajnej – w czasie I wojny światowej, i która wbrew pierwotnym intencjom (zarówno niemieckim, jak i polskim) przetrwała 7 lat i przekształciła się po zakończeniu wojny w pierwszy bank emisyjny niepodległego państwa polskiego.

Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa utworzona przez Niemców jako instytucja emisyjna na mocy rozporządzenia z dnia 9 grudnia 1916 r. o utworzeniu „Polnische Landes Darlehnskasse” otrzymała przywilej emitowania nowego znaku pieniężnego, nowej jednostki monetarnej pod nazwą „marka polska”. Władzom niemieckim przyświecały różne cele przy tworzeniu nowej instytucji emisyjnej – przede wszystkim chodziło o ograniczenie obszaru obiegu marki niemieckiej i stworzenie instrumentu, który miał wciągnąć okupowany obszar ziem polskich do sfinansowania wojny, wbrew zapewnieniom władz okupacyjnych, że PKKP będzie instytucją wspierającą gospodarkę i bankowość kraju – planowanego do utworzenia po zakończeniu I wojny światowej Królestwa Polskiego.