Rzeczowe zabezpieczenie wierzytelności morskich w międzywojennej Polsce

Słowa kluczowe: hipoteka morska; przywilej na statku; bodmeria; zastaw na statku; wierzytelność morska; pożyczka morska

Abstrakt

Koszty budowy, zakupu, remontu czy też eksploatacji statku, w szczególności związane z opłatami portowymi, paliwem, wynagrodzeniem dla załogi oraz jej utrzymaniem w trakcie rejsu były bardzo wysokie, dlatego też właściciele statku celem sfinansowania planowanych działań zaciągali kredyty i pożyczki pod zastaw statku lub ładunku. Niewątpliwie rozwój transportu morskiego na przełomie XIX i XX w. przyczynił się do międzynarodowej unifikacji prawa morskiego w zakresie przywilejów na statku i hipoteki morskiej. Potrzeba ujednolicenia przepisów wynikała bowiem z konieczności realnego zapewnienia wierzycielom zaspokojenia ich roszczeń, bowiem różnorodność przepisów poszczególnych państw, szczególnie ilość przywilejów morskich, która powstała pod rządem różnych systemów prawnych, oraz hierarchia ich stosowania ograniczały znaczenie instytucji hipoteki morskiej. Treść przepisów międzynarodowych stała się podstawą do kształtowania polskich przepisów dotyczących rzeczowych zabezpieczeń wierzytelności morskich w okresie PRL. Dodać wypada, iż prawo morskie okresu międzywojennego w dostępnej literaturze przedmiotu jest jedynie sygnalizowane, zatem niniejsze opracowanie ubogaca publikacje dotyczące wierzytelności morskich.

Bibliografia

Adamczak Wojciech, Godecki Zbigniew, Przywileje na statku i hipoteka morska, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1988.

Adamczak Wojciech: Pojęcie i charakter prawny przywilejów na statku, Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji. Prawo 5 (1977), s. 49-61.

Adamczak Wojciech: Zarys historii przywilejów na statku, Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji. Prawo 2 (1974), s. 7-15.

Blicharz Grzegorz: Pożyczka morska w zachodniej tradycji prawnej, Studia Iuridica Miscellanea 58 (2014), s. 9-29.

Dworas-Kulik Judyta: „Hipoteka morska w Polsce w okresie międzywojennym.” W Badania i Rozwój Młodych Naukowców w Polsce. Nauki humanistyczne i społeczne. Część I, red. J. Nyćkowiak, J. Leśny, Poznań: Młodzi Naukowcy 2018, s. 122-127.

Dworas-Kulik Judyta: „Przywilej morski w okresie międzywojennym na tle porównawczym.” Міжнародні відносини: теоретико-практичні аспекти 2 (2018), s. 183-193.

Jastrzębski Robert: Prawo Prywatne międzydzielnicowe. Zarys problematyki, Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa 8 (2015), nr 3, s. 277-298.

Koziński Mirosław H.: Ewolucja przepisów o hipotece morskiej w prawie polskim, Rejent 107 (2000), nr 3, s. 30-57.

Leksykon prawa morskiego. 100 podstawowych pojęć, red. D. Pyć, I. Zużewicz-Wiewiórowska, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck 2013.

Łopuski Jan: Encyklopedia podręczna prawa morskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1982.

Matysik Stanisław: Podręcznik prawa morskiego, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1967.

Niemiecki kodeks cywilny wraz z ustawą wprowadzą. Cz. 2, przetł. K. Gerschel, H. Damm, Bydgoszcz: nakładem własnym 1922.

Niemiecki kodeks handlowy z dnia 10. Maja 1897, z uwzględnieniem ustaw uzupełniających, oprac. T. Zborowski, Poznań: Księgarnia M. Niemierkiewicza 1912.

Polskie przepisy morskie, oprac. Z. Toczyski, Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1933.

Sowiński Władysław: Hipoteka morska z punktu widzenia kodyfikacyjnego, Gazeta Sądowa Warszawska LXV (1938), nr 5, s. 67-69.

Sowiński Władysław: Konwencje Brukselskie z 1924 r. i 1926 r. dotyczące prawa morskiego, Warszawa: s.n. 1938.

Sowiński Władysław: Prawo handlowe morskie w zarysie, Lwów: Książnica Atlas 1935.

Winiarski Bohdan: Hipoteka rzeczna w Polsce, Notarjat i Hipoteka 18 (1933), nr 62, s. 12-14.

Zbiór ustaw ziem zachodnich, t. XVIII: Handlowe i prywatne prawo morskie obowiązujące w Polsce oraz przepisy o polskich statkach handlowych, Poznań: Krajowy Instytut Wydawniczy 1925.

Zoll Fryderyk: Prawo prywatne międzynarodowe i międzydzielnicowe, Odbitka z „Encyklopedji Podręcznej Prawa Prywatnego”, z. 15 i 16, Warszawa 1936, s. 4-53.

Opublikowane
2019-10-28
Dział
Artykuły: Prawo