Funkcje podatków w doktrynie prawnofinansowej oraz ich znaczenie dla praktyki stanowienia prawa podatkowego
Słowa kluczowe:
zadania podatków; nauka prawa finansowego; tworzenie prawa
Abstrakt
Przedmiotem niniejszego artykułu jest charakterystyka funkcji, jakie w doktrynie prawnofinansowej realizują podatki oraz wskazanie ich znaczenia dla praktyki stanowienia prawa podatkowego. W pierwszej kolejności zwrócono uwagę na trudności dotyczące zdefiniowania pojęcia funkcji podatków oraz na brak ich jednolitego katalogu w doktrynie prawa finansowego. Następnie przedstawiona została fiskalna funkcja podatków, a w dalszej kolejności dokonano omówienia pozafiskalnych celów realizowanych przez te daniny publiczne, w głównej mierze scharakteryzowana została ich funkcja redystrybucyjna oraz stymulacyjna.
W niniejszym opracowaniu wskazano, że pomimo, iż podstawową funkcją podatków jest funkcja fiskalna, to nie wszystkie podatki realizują ją w takim samym stopniu. W szczególności pierwszoplanowego znaczenia fiskalnego nie powinny odgrywać podatki obciążające dochody osobiste obywateli, gdyż z uwagi na ich konstrukcję prawną są daninami publicznymi predestynowanymi do realizacji zadań o charakterze rozdzielczym i społecznym (socjalnym). Konstatacja ta stanowi, jak się wydaje, istotną wskazówkę dla praktyki stanowienia prawa podatkowego.
Bibliografia
Bolland Stefan: Wstęp do nauki finansów, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1986.
Borodo Andrzej: Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń: TNOiK 2003.
Brzeziński Bogumił: Wstęp do nauki prawa podatkowego, Toruń: TNOiK 2001.
Chojna–Duch Elżbieta: Podstawy finansów publicznych i prawa finansowego, Warszawa: LexisNexis 2010.
Czerwińska Elżbieta: Niektóre sporne problemy w dyskusji o finansach, [w:] Istota i funkcje finansów socjalistycznych. Zagadnienia dyskusyjne, red. B. Blass, Z. Fedorowicz, M. Orłowski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1965, s. 60-68.
Dolata Stanisław: Podstawy wiedzy o podatkach i polskim systemie podatkowym, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 1999.
Dziemianowicz Ryta, Przygodzka Renata: Funkcje podatków i ocena ich sprawności w rolnictwie, [w:] Kierunki reformy polskiego systemu podatkowego, red. A. Pomorska, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2003, s. 433-454.
Etel Leonard: System podatkowy (zarys wykładu), Siedlce: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Siedlcach 2002.
Fedorowicz Zdzisław: Finanse w gospodarce socjalistycznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1974.
Gajl Natalia: Teorie podatkowe w świecie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1992.
Gaudemet Paul M., Molinier Joël: Finanse publiczne, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2000.
Głuchowski Jan: Funkcje podatków w gospodarce rynkowej, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 5 (1995), s. 1-5.
Głuchowski Jan: Polskie prawo podatkowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1993.
Gomułowicz Andrzej: Funkcje systemu podatkowego [w:] Andrzej Gomułowicz, Dominik Mączyński, Podatki i prawo podatkowe, Warszawa: Wolters Kluwer 2016, s. 348-359.
Gomułowicz Andrzej: Mentalność i moralność podatkowa, Glosa 3 (1995), s. 1-3.
Harasimowicz Jerzy: Finanse i prawo finansowe, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1988.
Jaśkiewiczowa Jadwiga: Prawo finansowe, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1988.
Komar Andrzej, Łączkowski Wojciech: Finanse i prawo finansowe, Warszawa: PWN 1976.
Krajewska Anna: Podatki w Unii Europejskiej, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2012.
Kurowski Leon, Weralski Marian: Prawo finansowe, Warszawa: PWN 1970.
Kurowski Leon: Wstęp do nauki prawa finansowego, Warszawa: PWN 1976.
Kuzińska Hanna: Rola podatków pośrednich w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania 2002.
Lauré Maurice: Traité de politique fiscale, Paris: Presses Universitaires de France 1956.
Majchrzycka–Guzowska Alina: Finanse i prawo finansowe, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN 1995.
Małecka–Ziembińska Edyta: Efektywność fiskalna podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce, Poznań: Wydawnictwo UE w Poznaniu 2012.
Małecka–Ziembińska Edyta: Podatek dochodowy jako regulator dochodów osób fizycznych w Polsce okresu transformacji ustrojowej, Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu 2006.
Musgrave Richard A., Musgrave Peggy B.: Public Finance in Theory and Practice, New York: McGraw-Hill 1984.
Nizioł Krystyna: Prawne aspekty polityki podatkowej, Warszawa: Difin 2007.
Ofiarski Zbigniew: Ewolucja funkcji pozafiskalnej podatków w Polsce po roku 1990, [w:] Kierunki reformy polskiego systemu podatkowego, red. A. Pomorska, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2003, s. 101-114.
Parusiński Lucjan: Krytyczna analiza podatków pośrednich w Polsce, Transformacja Gospodarki 56 (1995), s. 41-56.
Pietrewicz Mirosław: Polityka fiskalna, Warszawa: Poltext 1994.
Pomorska Alicja: Potrzeba wzmocnienia funkcji redystrybucyjnej podatku dochodowego od osób fizycznych, [w:] Potrzeba i kierunki reformy podatków dochodowych w Polsce, red. A. Pomorska, Lublin: Wydawnictwo KUL 2016, s. 15-20.
Rybarski Roman: Nauka skarbowości, Warszawa: Zakład Drukarski F. Wyszyński i S-ka 1935.
Sokołowski Jerzy: Zarządzanie przez podatki, Warszawa: PWN 1995.
Tegler Eugeniusz: Funkcje systemu podatkowego i ocena jego sprawności, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 54 (1992), s. 101-118.
Weralski Marian: Funkcje podatków a instrumenty podatkowe, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. III: Instytucje budżetowe, red. M. Weralski, Warszawa: Ossolineum 1985, s. 53-87.
Weralski Marian: Zagadnienia systemu podatkowego w państwach socjalistycznych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1965.
Wiciak Sławomir: Funkcja podatków w gospodarce rynkowej – analiza krytyczna, Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Szkoły Wyższej Bankowej w Poznaniu 14 (2012), s. 59-70.
Wierzbicki Janusz, Wolniak Jerzy: Finanse w socjalizmie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1979.
Włudyka Tadeusz, Smaga Marcin: Interwencja państwa w gospodarkę, [w:] Instytucje gospodarki rynkowej, red. T. Włudyka, M. Smaga, Warszawa: Wolters Kluwer 2012, s. 94-99.
Wolański Robert: System podatkowy w Polsce, Warszawa: Wolters Kluwer 2016.
Wójtowicz Wanda: Pojęcie i charakter podatku jako dochodu publicznego, [w:] Prawo podatkowe – część ogólna i szczegółowa, red. W. Wójtowicz, Bydgoszcz–Lublin: Oficyna Wydawnicza Branta 2005, s. 11-43.
Borodo Andrzej: Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń: TNOiK 2003.
Brzeziński Bogumił: Wstęp do nauki prawa podatkowego, Toruń: TNOiK 2001.
Chojna–Duch Elżbieta: Podstawy finansów publicznych i prawa finansowego, Warszawa: LexisNexis 2010.
Czerwińska Elżbieta: Niektóre sporne problemy w dyskusji o finansach, [w:] Istota i funkcje finansów socjalistycznych. Zagadnienia dyskusyjne, red. B. Blass, Z. Fedorowicz, M. Orłowski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1965, s. 60-68.
Dolata Stanisław: Podstawy wiedzy o podatkach i polskim systemie podatkowym, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 1999.
Dziemianowicz Ryta, Przygodzka Renata: Funkcje podatków i ocena ich sprawności w rolnictwie, [w:] Kierunki reformy polskiego systemu podatkowego, red. A. Pomorska, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2003, s. 433-454.
Etel Leonard: System podatkowy (zarys wykładu), Siedlce: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Siedlcach 2002.
Fedorowicz Zdzisław: Finanse w gospodarce socjalistycznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1974.
Gajl Natalia: Teorie podatkowe w świecie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1992.
Gaudemet Paul M., Molinier Joël: Finanse publiczne, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2000.
Głuchowski Jan: Funkcje podatków w gospodarce rynkowej, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 5 (1995), s. 1-5.
Głuchowski Jan: Polskie prawo podatkowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1993.
Gomułowicz Andrzej: Funkcje systemu podatkowego [w:] Andrzej Gomułowicz, Dominik Mączyński, Podatki i prawo podatkowe, Warszawa: Wolters Kluwer 2016, s. 348-359.
Gomułowicz Andrzej: Mentalność i moralność podatkowa, Glosa 3 (1995), s. 1-3.
Harasimowicz Jerzy: Finanse i prawo finansowe, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1988.
Jaśkiewiczowa Jadwiga: Prawo finansowe, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1988.
Komar Andrzej, Łączkowski Wojciech: Finanse i prawo finansowe, Warszawa: PWN 1976.
Krajewska Anna: Podatki w Unii Europejskiej, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2012.
Kurowski Leon, Weralski Marian: Prawo finansowe, Warszawa: PWN 1970.
Kurowski Leon: Wstęp do nauki prawa finansowego, Warszawa: PWN 1976.
Kuzińska Hanna: Rola podatków pośrednich w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania 2002.
Lauré Maurice: Traité de politique fiscale, Paris: Presses Universitaires de France 1956.
Majchrzycka–Guzowska Alina: Finanse i prawo finansowe, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN 1995.
Małecka–Ziembińska Edyta: Efektywność fiskalna podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce, Poznań: Wydawnictwo UE w Poznaniu 2012.
Małecka–Ziembińska Edyta: Podatek dochodowy jako regulator dochodów osób fizycznych w Polsce okresu transformacji ustrojowej, Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu 2006.
Musgrave Richard A., Musgrave Peggy B.: Public Finance in Theory and Practice, New York: McGraw-Hill 1984.
Nizioł Krystyna: Prawne aspekty polityki podatkowej, Warszawa: Difin 2007.
Ofiarski Zbigniew: Ewolucja funkcji pozafiskalnej podatków w Polsce po roku 1990, [w:] Kierunki reformy polskiego systemu podatkowego, red. A. Pomorska, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2003, s. 101-114.
Parusiński Lucjan: Krytyczna analiza podatków pośrednich w Polsce, Transformacja Gospodarki 56 (1995), s. 41-56.
Pietrewicz Mirosław: Polityka fiskalna, Warszawa: Poltext 1994.
Pomorska Alicja: Potrzeba wzmocnienia funkcji redystrybucyjnej podatku dochodowego od osób fizycznych, [w:] Potrzeba i kierunki reformy podatków dochodowych w Polsce, red. A. Pomorska, Lublin: Wydawnictwo KUL 2016, s. 15-20.
Rybarski Roman: Nauka skarbowości, Warszawa: Zakład Drukarski F. Wyszyński i S-ka 1935.
Sokołowski Jerzy: Zarządzanie przez podatki, Warszawa: PWN 1995.
Tegler Eugeniusz: Funkcje systemu podatkowego i ocena jego sprawności, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 54 (1992), s. 101-118.
Weralski Marian: Funkcje podatków a instrumenty podatkowe, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. III: Instytucje budżetowe, red. M. Weralski, Warszawa: Ossolineum 1985, s. 53-87.
Weralski Marian: Zagadnienia systemu podatkowego w państwach socjalistycznych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1965.
Wiciak Sławomir: Funkcja podatków w gospodarce rynkowej – analiza krytyczna, Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Szkoły Wyższej Bankowej w Poznaniu 14 (2012), s. 59-70.
Wierzbicki Janusz, Wolniak Jerzy: Finanse w socjalizmie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1979.
Włudyka Tadeusz, Smaga Marcin: Interwencja państwa w gospodarkę, [w:] Instytucje gospodarki rynkowej, red. T. Włudyka, M. Smaga, Warszawa: Wolters Kluwer 2012, s. 94-99.
Wolański Robert: System podatkowy w Polsce, Warszawa: Wolters Kluwer 2016.
Wójtowicz Wanda: Pojęcie i charakter podatku jako dochodu publicznego, [w:] Prawo podatkowe – część ogólna i szczegółowa, red. W. Wójtowicz, Bydgoszcz–Lublin: Oficyna Wydawnicza Branta 2005, s. 11-43.
Opublikowane
2019-08-01
Numer
Dział
Artykuły: Prawo
Copyright (c) 2019 Roczniki Nauk Prawnych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
