Leksykalne uwarunkowania legitymizacji na podstawie prawa konstytucyjnego
Abstrakt
Analiza semantyczna terminu „legitymizacja” jest zagadnieniem szczególnie doniosłym z uwagi na to, że ustalenie rozumienia tego terminu ma fundamentalne znaczenie dla dalszych rozważań nad tak ważnymi kwestiami, jak legitymizacja władzy sądowniczej czy pozycji ustrojowej sędziego. W doktrynie prawa konstytucyjnego brakuje pogłębionych analiz semantycznych, które pozwoliłyby na precyzyjną eksplikację tego, co myślą prawnicy, gdy używają terminu „legitymizacja”. Nawet pobieżna analiza literatury z tego zakresu pozwala na wyciągnięcie wstępnego wniosku, że w znacznej części rozpatrywanych spraw brak jest refleksji nad znaczeniem samego pojęcia „legitymizacja”. W niniejszym opracowaniu autor dokonał analizy definicji tego pojęcia, które pojawiają się w słownikach języka polskiego, a następnie skonfrontował ustalone znaczenia z rozumieniem „legitymizacji” w języku prawnym i prawniczym. We wnioskach autor wskazuje na dwa podstawowe sposoby rozumienia pojęcia „legitymizacja” i zaproponował ich rozróżnienie poprzez przypisanie jednemu z tych znaczeń terminu „legitymizacja”, a drugiemu „legitymacja”.
Bibliografia
Baker Rodney, Legitymating identities. The self-presentation of rules and subjects, Cambridge: Cambridge University Press 2001.
Bałaban Andrzej, Prawna pozycja władzy sądowniczej w III RP (ze szczególnym uwzględnieniem sądownictwa powszechnego) [w:] 25 lat transformacji ustrojowej w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej, red. E. Gdulewicz, W. Orłowski, S. Patyra, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2015, s. 211-222.
Beetham David, Legitymizacja władzy, [w:] Elity, demokracja, wybory, wybór i opracowanie, red. J. Szczupaczyński, Warszawa: Agencja Scholar 1993, s. 7-23.
Bień-Kacała Agnieszka, Konstytucyjne podstawy prawa do sądu (zasada ustawowej regulacji władzy sądowniczej), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, 2016, nr 3, s. 15-29.
Biernat Tadeusz, Legitymizacja władzy politycznej: elementy teorii, Toruń: A. Marszałek 2003.
Chmaj Marek, Żmigrodzki Marek, Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 1996.
Doroszewski Witold. (red.), Słownik języka polskiego, t. II, Warszawa, https://doroszewski.pwn.pl/haslo/legitymizm/ [dostęp: 30.08.2022 r.].
Dubisz Stanisław (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. II, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2003.
Dubisz Stanisław (red.), Wielki słownik języka polskiego PWN, t. II, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2018.
Fallon Richard H., Legitimacy and the Costitution, „Harvard Law Review” 118(2005), nr 6, s 1787-1853.
Gizbert-Studnicki Tomasz, Język prawny z perspektywy socjolingwistycznej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1986, nr 26, s. 130-135.
Gizbert-Studnicki Tomasz, Wieloznaczność leksykalna w interpretacji prawniczej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 1978.
Jaskiernia Jerzy, Problem legitymizacji władzy sądowej w ustroju politycznym Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Trzecia władza. Sądy i trybunały w Polsce, red. A Szmyta, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2008, s. 35-52.
Kaczmarczyk Michał, Legitymizacja roli sędziowskiej, „Studia socjologiczne” 2020, nr 4, s. 5-35.
Mączyński Andrzej, Podkowik Jan, art. 189, art. 191, [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa: C.H. Beck 2016, s. 1142-1157, 1171-1246.
Młynarska-Sobaczewska Anna, Autorytet państwa. Legitymizacyjne znaczenia prawa w państwie transformacji ustrojowej, Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora” 2010.
Safjan Marek, Bosek Leszek, Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, Warszawa: C.H. Beck 2016.
Sokół Wojciech, Legitymizacja systemów politycznych, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 1997.
Sokół Wojciech, Legitymizacja polityczna, [w:] Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2002, s. 219-242.
Weber Max, Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, tłum. D. Lachowska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2002.
Winczorek Piotr, Legitymizacja władzy politycznej, „Państwo i Prawo” 1985, nr 11-12, s. 65-74.
Wróblewski Bronisław, Język prawny i prawniczy, Kraków: Polska Akademia Umiejętności 1948.
Zgółkowa Halina (red.), Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. XIX, Poznań: „Kurpisz” 1998.
Zieliński Maciej, Języki prawne i prawnicze, [w:] Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych. Uniwersytet Jagielloński 1999, s. 50-74.
Żmigrodzki Piotr (red.), Wielki słownik języka polskiego PAN, https://wsjp.pl/haslo/do_druku/58298/legitymizacja [dostęp: 30.08.2022 r.].
Copyright (c) 2022 Roczniki Nauk Prawnych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.