Rola dialogu społecznego w rozwiązywaniu konfliktów społecznych

Słowa kluczowe: dialog społeczny, konflikt społeczny, Konstytucja RP, pokój społeczny, samowładztwo

Abstrakt

Wpisana do preambuły Konstytucji RP zasada dialogu społecznego legła u podstaw stosunków w państwie. Analiza wpływu dialogu społecznego na relacje międzyludzkie skłania do refleksji na temat roli, jaką odgrywa on w rozwiązywaniu konfliktów społecznych. Artykuł przedstawia wyniki badań przeprowadzonych celem znalezienia odpowiedzi na pytanie o znaczenie dialogu społecznego w rozstrzyganiu sporów i rozładowywaniu napięć społecznych. W związku z tym zaprezentowane zostały formy, jakie przybiera dialog, próbując osiągnąć swój cel, jakim jest dążenie do zachowania pokoju społecznego.

Prezentując wyniki badań, należy zasygnalizować niepokojące zjawisko, jakim jest spłycanie roli instytucji dialogu społecznego. Marginalizacja dialogu społecznego, będącego jednym z gwarantów demokratycznego państwa prawnego, toruje drogę samowładztwu. Uznając kluczową rolę dialogu społecznego, jaką odgrywa w rozwiązywaniu konfliktów, zasadny wydaje się apel o jak najczęstsze uciekanie się do tych form rozstrzygania sporów, które są charakterystyczne dla dialogu społecznego. W artykule zachęca się do czynnego udziału w dialogu, a także przypomina o obowiązku do jego prowadzenia przez władze państwowe.

Bibliografia

Anacik Agata, Krupnik Seweryn, Otręba Aleksandra [i in.]: Diagnoza stanu rozwoju sektorowego dialogu społecznego w skali ogólnopolskiej – badania ilościowe, Kraków: Wyższa Szkoła Europejska 2007.

Cisek-Lachowicz Marta, Kichewko Karolina: Dialog obywatelski w praktyce, „Studia z Polityki Publicznej” 5 (2018), nr 2 (18), s. 59-72.

Długosz Dagmir, Wygnański Jan: Obywatele współdecydują. Przewodnik po partycypacji społecznej, Warszawa: Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych 2005.

Drabik Lidia: Dialog, [w:] Słownik języka polskiego, red. J. Bralczyk, https://sjp.pwn.pl/sjp/;2555065 [dostęp: 14.02.2021].

Drabik Lidia: Konflikt, [w:] Słownik języka polskiego, red. J. Bralczyk, https://sjp.pwn.pl/sjp/konflikt;2564275.html [dostęp: 14.02.2021].

Drabik Lidia: Społeczeństwo, [w:] Słownik języka polskiego, red. J. Bralczyk, https://sjp.pwn.pl/slowniki/spo%C5%82ecze%C5%84stwo.html [dostęp: 14 lutego 2021 r.].

Drabik Lidia: Społeczny, [w:] Słownik języka polskiego, red. J. Bralczyk, https://sjp.pwn.pl/sjp/spoleczny;2523113.html, [dostęp: 14.02.2021].

Frieske Kazimierz, Machol-Zajda Lucyna: Instytucjonalne ramy dialogu społecznego w Polsce: szanse i ograniczenia, [w:] Dialog społeczny w Polsce. Zasady, procedury i instytucje w odniesieniu do podstawowych kwestii społecznych, red. K. Frieske, L. Machol-Zajda, B. Urbaniak, Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych 1999.

Gardawski Juliusz: Dialog społeczny w Polsce. Teoria, historia, praktyka, Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej/Katedra Socjologii Ekonomicznej SGH 2009.

Garlicki Leszek: Komentarz do art. 20, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. III, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2003.

Garlicki Leszek: Wstęp, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Leszek Garlicki, t. V, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2007.

Gąciarz Barbara, Pańków Włodzimierz: Dialog społeczny po polsku – fikcja czy szansa?, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych 2001.

Gładoch Monika: O kryzysie dialogu społecznego, „Rzeczypospolita” 3.01.2019, https://www.rp.pl/Opinie/301039846-O-kryzysie-dialogu-spolecznego.html?cid [dostęp: 20.09.2020].

http://www.dialog.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/n.krasuska/n.krasuska/Informatory%202013/Informator%202013%20-%20WKDS.pdf [dostęp: 2.07.2021].

Informacja z działalności Wojewódzkich Rad Dialogu Społecznego w 2020 r., s. 8, http://www.dialog.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/n.krasuska/WRDS%202020/Informacja%20z%20dzia%C5%82alno%C5%9Bci%20Wojew%C3%B3dzkich%20Rad%20Dialogu%20Spo%C5%82ecznego%20w%202020%20r.pdf [dostęp: 2.07.2021].

International Labour Organization, ILO (2018). Social Dialogue, What is Social Dialogue?, http://www.ilo.org/ifpdial/areas-of-work/social-dialogue/lang--en/index.htm [dostęp: 1.07.2021].

Internetowa Encyklopedia PWN (hasła w serwisie encyklopedia.pwn.pl pochodzą z bazy encyklopedycznej Wydawnictwa Naukowego PWN, stanowiącej podstawę wydań wszystkich encyklopedii papierowych i multimedialnych), hasło: Dialog, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/dialog;3892432.html [dostęp: 14.02.2021].

Izdebski Hubert: Doktryny polityczno-prawne. Fundamenty współczesnych państw, Warszawa: Wolters Kluwer 2017.

Izdebski Hubert: Fundamenty współczesnych państw, Warszawa: LexisNexis 2007.

Jakubiak-Mirończuk Aneta: Negocjacje dla prawników. Prawo cywilne, Warszawa: Wolters Kluwer Polska 2010.

Jan Paweł II: Nauczanie społeczne, t. III, Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych 1984.

Kozielecki Józef: Konflikty, teoria gier i psychologia, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1970.

Kurczewski Jacek: Spór i sądy, Warszawa: IPSiR Uniwersytetu Warszawskiego 1982.

Kurzyńska Karolina: Podstawowe pojęcia. Dialog społeczny, czym jest, hasło: Dialog społeczny, formy dialogu, http://www.dialog.gov.pl/czym-jest-dialog-spoleczny/podstawowe-pojecia/ [dostęp: 20.01. oraz 20.02.2021].

Majchrowski Jan, Winczorek Piotr: Ustrój konstytucyjny Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa: Hortpress Sp. z o.o. 1998.

Męcina Jacek: Komentarz do ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego, [w:] Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, 2016, LEX.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Departament Dialogu i Partnerstwa Społecznego, Wojewódzkie Komisje Dialogu Społecznego działalność w 2013 r., Warszawa 2014, s. 55.

Misztal Wojciech: Dialog, to znaczy co?, „Dialog. Pismo Dialogu Społecznego” 2017, nr 1 (52), s. 21-31.

Ogonowski Andrzej: Ewolucja instytucji dialogu społecznego w Polsce po 1989 roku. Studium ustrojowe, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe 2018.

Rossmanith Anna: Dialogiczna koncepcja prawa, Warszawa: Wolters Kluwer 2019.

Stadniczeńko Stanisław Leszek: Konstytucjonalizacja dialogu społecznego, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, t. 22, s. 317-332.

Suchanek Marek: Mediacja jako metoda rozwiązywania konfliktów społecznych, „Studia Administracyjne” 2018, nr 10, s. 129-147.

Towalski Rafał: Dialog społeczny – próba definicji, w: Dialog społeczny. Najnowsze dyskusje i koncepcje, red. R. Towalski, Warszawa: Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog” 2007.

Wronikowska Ewa, Nowik Paweł: Zbiorowe prawo pracy, Warszawa: C.H. Beck 2008.

Wyrzykowski Mirosław: Konstytucja negocjacji i kompromisu, [w:] Konstytucja, wybory, parlament. Studia ofiarowane Zdzisławowi Jaroszowi, red. L. Garlicki, Warszawa: Liber 2000.

Zaradkiewicz Kamil: Komentarz do art. 20, [w:] Konstytucja RP. Komentarz. Art.1-86, red. M. Safjan, L. Bosek, t. I, Legalis, teza 158, 160-162.

Zieliński Tadeusz: Nowy ład pracy – rzeczywistość i wizja przyszłości, [w:] Nowy ład pracy w Polsce i w Europie, red. M. Matey, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 1997.

Żuk Anna: Filozofia walki, Lublin: Wydawnictwo UMCS 1996.

Opublikowane
2021-12-14
Dział
Artykuły: Prawo