Samodzielność wydatkowania środków publicznych a samorządowy program polityki zdrowotnej

Słowa kluczowe: zdrowia, samorząd terytorialny, samodzielność finansowa, samodzielność wydatkowa, programy polityki zdrowotnej, nadzór nad samorządem terytorialnym

Abstrakt

W obrębie samodzielności finansowej jednostki samorządu terytorialnego (j.s.t.) ponosząc wydatki na zadania własne, korzystają z konstytucyjnej samodzielności wydatkowania. Nie jest ona nieograniczona i podlega nadzorowi regionalnych izb obrachunkowych. Nadzór ten sprawowany jest na podstawie kryterium legalności, a jakakolwiek ingerencja władcza w decyzję j.s.t. nastąpić może dopiero ex post. W szczególności nie jest dopuszczalna ingerencja w decyzje finansowe samorządu w sferze wydatkowania na etapie podejmowania tych decyzji.

Wykonując zadania własne z zakresu ochrony zdrowia, j.s.t. opracowują, wdrażają i realizują samorządowe programy polityki zdrowotnej (s.p.p.z.). W procedurze opracowywania projektu s.p.p.z. podlega on opiniowaniu przez Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (nadzorowanego przez ministra właściwego do spraw zdrowia). Jednym ze stosowanych podczas tego opiniowania kryteriów jest kryterium skutków finansowych dla jednostek samorządu terytorialnego. Negatywna opinia uniemożliwia realizację samorządowego programu polityki zdrowotnej. Ponieważ opinia taka dokonywana jest ex ante, jej oparcie na kryterium skutków finansowych dla j.s.t. powoduje systemową niespójność z samodzielnością wydatkowania j.s.t., nadzorowaną jedynie ex post przez regionalną izbę obrachunkową.

Dostrzegając ogólną zasadność uczestnictwa Prezesa AOTMiT w procedurze oceny samorządowych programów polityki zdrowotnej, w artykule sfomułowano wnioski de lege ferenda zmierzające do zniwelowania obserwowanej niekoherencji.

Bibliografia

Białynicki-Birula Paweł: Zmiany w systemie finansowania ochrony zdrowia w Polsce. Perspektywa międzynarodowa, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 2006.

Borodo Andrzej: Procedury w zakresie wydatków budżetowych jednostek samorządu terytorialnego – wybrane aspekty prawne, [w:] Księga jubileuszowa ku czci Profesor Krystyny Sawickiej, red. Wiesława Miemiec, Wrocław: Oficyna Wydawnicza UNIMEX 2017, s. 343-352.

Bromber Piotr [i in.]: System ochrony zdrowia w Polsce, Warszawa: CeDeWu 2015.

Chadała Piotr: Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio H, Oeconomia 2002, nr 36, s. 227-245.

Facon Janusz: Programy polityki zdrowotnej samorządu terytorialnego na tle znamion art. 12a ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, „Finanse Komunalne” 2020, nr 3, s. 30-41.

Glinecka Jolanta: Zasady polskiego prawa dochodów samorządu terytorialnego, Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta 2001.

Glumińska-Pawlic Jadwiga: Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Studium prawnofinansowe, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2003.

https://sjp.pwn.pl/szukaj/skutek.html [dostęp: 20.01.2021]

Jaśkiewiczowa Jadwiga, Jaśkiewicz Zbigniew: Zarys nauki finansów publicznych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1968.

Jewczak Maciej: Koszyk świadczeń gwarantowanych, [w:] Finansowanie ochrony zdrowia. Wybrane zagadnienia, red. Jadwiga Suchecka, Warszawa: ABC a Wolters Kluwer business 2015, s. 242-276.

Kisała Magdalena: Skuteczność jako determinanta działań jednostek samorządu terytorialnego, „Studia Prawnicze KUL” 2019, nr 2, s. 179-199.

Kornberger-Sokołowska Elżbieta: Zasada proporcjonalności a ochrona samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego, [w:] Prawo finansowe samorządu terytorialnego. Prawo finansowe wobec wyzwań XXI wieku, red. Jolanta Gliniecka [i in.], Gdańsk–Nynäshamn–Sztokholm: CeDeWu 2013, s. 35-40.

Kopańska Agnieszka [i in.]: Autonomia fiskalna i jej wpływ na działania samorządów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR 2018.

Kotulski Mariusz: Samorząd terytorialny w dwudziestoleciu międzywojennym, „Acta Universitatis Wratislaviensis”. Prawo 2019, nr 327, s. 129-153.

Kucia-Guściora Beata: Wybrane instrumenty oddziaływania ministra właściwego do spraw finansów publicznych na gospodarkę finansową jednostek samorządu terytorialnego, [w:] Księga jubileuszowa ku czci Profesor Krystyny Sawickiej, red. Wiesława Miemiec, Wrocław: Oficyna Wydawnicza UNIMEX 2017, s. 123-137.

Lach Daniel E.: Kryteria „kosztowe” kwalifikowania świadczeń opieki zdrowotnej jako gwarantowanych a prawo do ochrony zdrowia, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 79(2017), nr 2, s. 73-85.

Lenio Paweł: Publicznoprawne źródła finansowania systemu ochrony zdrowia, Warszawa: Wolters Kluwer 2018.

Mączyński Marek: Pojęcie zadania publicznego a zadania samorządu terytorialnego, „Finanse Komunalne” 2019, nr 1-2, s. 105-112.

Mierzwa Andrzej: Art. 3, [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, red. Paweł Smoleń, Warszawa: C.H. Beck 2012, s. 63-79.

Ostrowski Karol: Prawo finansowe. Zarys ogólny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1970.

Poniatowicz Marzanna: Determinanty autonomii dochodowej samorządu terytorialnego w Polsce, „Financial Sciences – Nauki o Finansach” 24 (2015), nr 1 (22), s. 11-30.

Rybarski Roman: Nauka Skarbowości, Warszawa: Wolters Kluwer 2015 (reprint).

Salachna Joanna M.: Granice samodzielności legislacyjnej jednostek samorządu terytorialnego, Gdańsk: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr 2012.

Salachna Joanna M.: Funkcja ustrojowa Regionalnych Izb Obrachunkowych, „Finanse Komunalne” 2018, nr 12, s. 7-15.

Surówka Krzysztof: Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego w Polsce, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2013.

Śwital Paweł: Prawo miejscowe jako podstawa funkcjonowania lokalnej wspólnoty samorządowej, „Samorząd Terytorialny” 2019, nr 11, s. 28-37.

Sylwestrzak Andrzej: Regionalne Izby Obrachunkowe w III Rzeczypospolitej Polskiej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2002, nr 8, s. 81-104.

Szwast Michał: Postulaty zmian w zakresie wybranych aspektów rządowej i społecznej kontroli nad działalnością uchwałodawczą jednostek samorządu terytorialnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 16 (2020), nr 1, s. 9-29.

Zawora Jolanta: Samodzielność finansowa samorządu gminnego, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2008.

Opublikowane
2021-07-30
Dział
Artykuły: Prawo