New space (nowa era działalności w Kosmosie) – problemy prawne i gospodarcze oraz kwestie bezpieczeństwa
Abstrakt
New Space (nowa era działalności w Kosmosie) oznacza ewolucyjny proces od ery komercjalizacji i prywatyzacji, którą charakteryzowały kontrakty rządowe (gdzie rząd działał jako najemca i nabywca sprzętu) do ery komercyjnej, gdzie rząd i firmy prywatne nabywają usługi z sektora prywatnego. Stała komercjalizacja wymaga dostosowania istniejącego prawodawstwa do aktualnych potrzeb i wyzwań. Istnieje ponadto potrzeba wspólnego zrozumienia zasad swobody dostępu do przestrzeni kosmicznej oraz potrzeba jej globalnego rozwoju.
Obowiązki nałożone w art. VI układu kosmicznego (OST) z 1967 r., dotyczące autoryzacji i stałego nadzoru, są w gestii państw. Kwestia związana z jurysdykcją staje się dotkliwa dla podmiotów prywatnych, kiedy ta wolność zostaje transponowana na poziom narodowy i prywatny. Koncepcja odpowiedzialności za działalność niezgodną z zasadami prawa międzynarodowego, w tym działalność podmiotów prywatnych, i odpowiedzialność państwa za szkody wyrządzone przez obiekty kosmiczne, w tym przez prywatnych operatorów, staje się najbardziej fundamentalną kwestią międzynarodowego prawa kosmicznego z perspektywy prywatyzacji działalności kosmicznej.
Państwa są więc zmuszane do podjęcia wewnętrznych działań, do monitorowania i kontroli działalności prywatnej przedsiębiorców. Współdziałanie międzynarodowej i krajowej legislacji jest konieczne w obliczu prywatyzacji działalności kosmicznej. Państwa kontrolują prywatne przedsiębiorstwa, mają mechanizmy legislacyjne potrzebne do ustalenia reżimu licencjonowania i monitoringu oraz system sankcji.
Wyzwania gospodarcze i te związane z bezpieczeństwem, przedstawione w pracach nad działalnością kosmiczną w „nowej erze działalności w kosmosie” i z nimi związane ograniczenia i problemy pokazują, jak ważna jest pokojowa współpraca między państwami.
Bibliografia
Allison Audrey L.: Accomodating New Commercial Space Applications in the global regulatory framework: a brief look ahead of the Itu’S 2015 World Radiocommunication Conference, 3rd Manfred Lachs International Conference on New Space commercialization and the law, 16-17 March 2015, ICAO.
Banaszkiewicz Marek: Space projects – conference 28-29 May 2015, Warsaw, seminar by European Centre for Parliamentary Research and Documentation, Economic and Budgetary Affairs – some crucial issues for Parliaments in Europe: fiscal policy towards boosting accountability, social security and technological progress.
Böckstiegel Karl-Heinz: Introductory remarks, [w:] Research and Invention in outer space. Liability and Intellectual Property Rights, red. Sa’id Mosteshar, Dodrecht: Martinus. Nijhoff Publishers 1995, s. 1-6.
Bostwick Philip D.: Liability of aerospace manufacturers: MacPherson v. Buick Sputters into the space age, „Journal of Space Law” (JSL) 22 (1994), nr 1 i 2, s. 75-96.
Buzdugan Maria: Satellite financing through hosted payloads: benefits and challenges, „Air and Space Law” 36 (2011), nr 2, s. 136-160.
Cazenave Anny: Monitoring Sea Level Change from Space, „Space Research Today”, nr 205, sierpień 2019.
Claeys Carine: Safety, Security and sustainability of Outer Space activities, presentation at the Luxemburg symposium on New Space 2019, 13-14 November 2019.
Dempsey Paul Steven: National legislation governing commercial space activities, Aerospace symposium ICAO March 2015.
Dempsey Paul Steven: The evolution of U.S. Space Policy, „Annals of Air and Space Law” (AASL) 33 (2008), s. 325-343.
Dirkx Marielle E.: High hopes and low estimates: new space’s rocky contractual road, „Journal of Space Law” 36 (2010), nr 1, s. 55-86.
Dunk Franz G. von der: “Public Space Law and Private Enterprise – The Fitness of International Space Law Instruments for Private Space Activities”, in Legal Framework for Privatising Space Activities, Proceedings of the Project 2001 Workshop on Legal Issues of Privatising Space Activities (1999), 12-39.
Farand André: Commercialization of International Space Station Utilization: The European partner’s Viewpoint, „Air and Space Law” (ASL) 28 (2003), nr 2, s. 83-88.
Freeland Steven: New Space, Small satellites and law: finding a balance between innovation, a changing Space Paradigm and Regulatory Control, 3rd Manfred Lachs International Conference on New Space commercialization and the law, 16-17 March 2015, Montreal, ICAO.
Freeman Anthony: SmallSat Constellations for Earth Science – it’s about timing, presentation at the COSPAR meeting, Herzilya 4-8 November 2019;
Froehlich Annette: The impact of satellite data used by High International Courts and ITLOS, 55th Colloquiuum On Space.
Gaubatz William A.: Comments on Certification Standards for New Reusable Launch Vehicles http://www.spacefuture.com/archive/comments_on_certification_standards_for_new_reusable_vehicles.shtml (dostęp: 12.08.2020).
Jakhu Ram: Introduction into the conference 3rd Manfred Lachs International Conference on New Space commercialization and the law, 16-17 March 2015, Montreal, ICAO.
John Olusoi N., Eguaroje Ezekiel, Efron Gajere: Judical Admissibility of Satellite data/evidence in Nigerian Courts, 55th Colloquium on Space Law.
Kerrest Armel: Launching spacecrafts from the sea and the Outer Space Treat: The Sea Launch Project, „Air and Space Law” 23 (1998), nr 1, s. 16-21.
Lee Ricky J.: The Australian Space Activities Act 1998: building the regulatory capacity for a launch Industry [w:] Proceedings United Nations/International Institute of Air and Space Law Workshop on Capacity Building In Space Law Space Activities 2003.
Leister Valnora, Frazier Mark C.: The role of national and international law in the regulation of space activities, Proceeding of the forty third colloquium on the law of outer space, International Institute of Space Law of the International Astronautical Federation, 2-6 X 2000, Brazil–UN (United Nations): Rio de Janeiro–New York.
Łukaszczyk Agnieszka: Space Technology to the power of hundreds, presentation at the COSPAR meeting, Herzilya 4-8 November 2019.
Marboe Irmgard, Traunmuller Karin: Small satellites and small states: new incentives for national space legislation, „Journal of Space Law” 38 (2012), nr 2, s. 289-320.
McGrath Melissa: Lessons learned in advancing academic space science programs, presentation at the COSPAR meeting, Herzilya 4-8 November 2019.
Mineiro Michael: Regulatory uncertainty for non-traditional commercial space activities 3rd Manfred Lachs International Conference on New Space commercialization and the law, 16-17 March 2015, Montreal, ICAO.
Mineiro Michael C.: Law and Regulation Governing U.S. Commercial Spaceports: Licensing, Liability, and Legal Challenges, „Journal of Air Law and Commerce” 73 (2008), nr 4, s. 759.
Monserrat Filho Jose: Why and how to define „global public interest, Proceeding of the forty third colloquium on the law of outer space, International Institute of Space Law of the International Astronautical Federation, 2-6 X 2000, Brazil–UN (United Nations): Rio de Janeiro–New York.
Nield George C.: A new way to look at things, [w:] Ram S. Jakhu, Kuan-Wei Cheng, Regulation of emerging modes of aerospace transportation, McGill, Montreal: Institute of Air and Space Law 2014, s. 19-30.
Nyman-Metcalf Katrin: Activities in space- appropriation or use? Göteborg: Uppsala Universitet, Acta Universitatis Upsaliensis 1999.
Othman Mazlan, Matas Atilla: 3rd Manfred Lachs International Conference on New Space commercialization and the law, 16-17 March 2015, Montreal, ICAO.
Palkovitz Neta, Zwaan Tanya M.: Orbiting under the radar: nano- satellites, international obligations and national space law, 55th Colloquium On Space Law.
Palkovitz Neta: Small satellites and developments in space law; International Air and Space Law Conference, Gdańsk, Poland 15 November 2013
Pelton John N., Jakhu Ram S.: Small satellites and their regulation, New York: Springer 2014.
Pelton John N.: Regulatory issues for new global aerospace systems, [w:] Ram S. Jakhu, Kuan-Wei Cheng, Regulation of emerging modes of aerospace transportation, McGill, Montreal: Institute of Air and Space Law 2014, s. 77-100.
Rapp Lucien, Santos Victor Dos, Martin Adriana: Entering a New Space era; what might be expected from Satellite Miniaturisation? 3rd Manfred Lachs International Conference on New Space commercialization and the law, 16-17 March 2015, ICAO, Montreal.
Robinson George S.: Space jurisdiction and the need for a trans global cybernation: the underlying biological dictates of Humankind dispersal, migration and settlement in near and deep space, „Annals of Air and Space Law” 39 (2014), s. 325.
Sagar David: Privatization of the intergovernmental satellite organizations, [w:] Le droit de l’espace et la privatisation des activites spatiales, red. Armel Kerrest, Paris: Journée d’étude 2003, s. 43-61.
Salin Peter A.: Orbites, fréquences et asteroїdes a l’heure de la commercialization des activités spatiales (vers une appropriation graduelle du patrimoine de l’espace?), „Annals of Air and Space Law” (AASL) 26 (2001), s. 179-195.
Skaar Rolf: Commercialization of space and its evolution, will new ways to share risks and benefits open up a much largare space market, European Space Policy Institute. Report nr 4, maj 2004.
Statham Shannon: RainCube: Radar weather Observations from a Sustainable, Small Satellite Platform, presentation at the COSPAR meeting, Herzilya 4-8 November 2019.
Steiger von Rudolf: Small satellites for Space Science (4S), a COSPAR Scientific Roadmap, presentation at Israel, Herzilija COSPAR meeting 4-8 November 2019, „Small satellites for Sustainable Science and Development”.
Stotler Charles W.: International and U.S. national laws affecting commercial space tourism: how ITAR tips the balance struck between international law and the CSLAA (Commercial Space Launch Amendment Act), „Journal of Space Law” 33 (2007), nr 1, s. 245-298.
Trepczynski Susan: Benefits of granting immunity to private companies involved in commercial space ventures, „Annals of Air and Space Law” 31 (2006), s. 381-403.
Uwe Schrögl Karl: Regulations for future space traffic control and management, [w:] J. Pelton and R.S. Jakhu, Introduction to space safety regulations and standards, Nidjihof: Elsevier 2010, s. 303-309.
Vissepó Varlin J.: Legal aspects of reusable launch vehicles, „Journal of Space Law” 31 (2005), nr 1, s. 165-217.
Wassenbergh Henry: Access of private entities to airspace and outer space, „Annals of Air and Space Law” 24 (1999), s. 311-331.
Wassenbergh Henry: The art of regulating international air and space transportation, an exercise in regulatory approaches to analyzing air and space transportation, „Annals of Air and Space Law” (AASL) 23 (1998), s. 201-229.
Willmore Gabriel, Villmore P.: COSPAR Capacity building and small satellites, presentation at the COSPAR meeting, Herzilya 4-8 November 2019.
Copyright (c) 2020 Roczniki Nauk Prawnych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.