Dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego w polskim postępowaniu cywilnym i karnym. Podobieństwa i różnice
Abstrakt
Artykuł dotyczy problematyki dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego w świetle kodeksu postępowania cywilnego i kodeksu postępowania karnego. W postępowaniu cywilnym nie określono przesłanek zasięgnięcia opinii innego biegłego, podczas gdy w postępowaniu karnym wyraźnie określono, kiedy dopuszczalne jest podjęcie takiej decyzji. Mimo tego, w orzecznictwie Sądu Najwyższego zasadnie przyjęto, że sąd w postępowaniu cywilnym nie ma dowolności w powoływaniu kolejnych biegłych, a u podstaw takiej decyzji leżeć powinny racjonalne argumenty, takie jak np.: niejasność, niezupełność czy sprzeczności występujące w opiniach. Zarówno na gruncie kodeksu postępowania cywilnego, jak i na gruncie kodeksu postępowania karnego, nie ulega wątpliwości, że dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego nie jest dopuszczalne tylko i wyłącznie dlatego, że opinia nie przekonuje strony czy też jest dla niej niekorzystna. Dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego jest w takim przypadku niedopuszczalne, nie znajduje bowiem żadnej podstawy normatywnej. Zdaniem Autora, przepisy proceduralne w jednakowy sposób powinny regulować kwestię dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego, nie ma bowiem żadnego uzasadnienia, aby inne rozwiązania obowiązywały w postępowaniu cywilnym, a inne w postępowaniu karnym. Z przepisów powinno w sposób jednoznaczny wynikać, kiedy możliwe jest dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego, tj. jakie są przesłanki podjęcia takiej decyzji, jak również w jakim następuje to trybie. W tej materii rozwiązanie przyjęte w kodeksie postępowania karnego jest bardziej precyzyjne, zaś przepisy kodeksu postępowania cywilnego mają charakter zbyt ogólny.
Bibliografia
Cichorska Monika: [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe, t. I, red. T. Zembrzuski, Warszawa: Wolters Kluwer 2020, komentarz do art. 286.
Dzierżanowska Joanna, Studzińska Joanna: Kryteria oceny dowodu z opinii biegłego w orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego, „Roczniki Nauk Prawnych” 25(2015), nr 2, s. 21-47.
Dzierżanowska Joanna, Studzińska Joanna: Komentarz do niektórych przepisów kodeksu postępowania cywilnego, [w:] Joanna Dzierżanowska, Joanna Studzińska, Biegli w sądowym postępowaniu cywilnym i karnym. Praktyczne omówienie regulacji z orzecznictwem, Warszawa: Wolters Kluwer 2019, komentarz do art. 286.
Ereciński Tadeusz: [w:] Ereciński Tadeusz, Gudowski Jacek, Jędrzejewska Maria: Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, t. 1, red. T. Ereciński, Warszawa: LexisNexis 2003, komentarz do art. 286.
Flaga-Gieruszyńska Kinga: [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. Kinga Flaga- Gieruszyńska, Maciej Zieliński, Warszawa: C.H. Beck 2019, komentarz do art. 278, 280 i 286.
Gruszecka Dagmara: [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa: Wolters Kluwer 2015, komentarz do art. 201.
Grzegorczyk Tomasz: Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz, Warszawa: Lex 2008, komentarz do art. 201.
Habzda-Siwek Ewa: Diagnoza stanu psychicznego sprawcy a rozstrzygnięcia w procesie karnym, Kraków: Zakamycze 2002
Hajdukiewicz Danuta: Podstawy prawne opiniowania sądowo-psychiatrycznego w postępowaniu karnym, w sprawach o wykroczenia oraz w sprawach nieletnich, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii 2007
Hofmański Piotr, Sadzik Elżbieta, Zgryzek Kazimierz: Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do artykułów 1-296, red. P. Hofmański, Warszawa: C.H. Beck 2011, komentarz do art. 201.
Kalinowski Stefan: [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. M. Mazur, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze 1976, komentarz do art. 182.
Kegel Anna, Kegel Zdzisław: Przepisy o biegłych sądowych, tłumaczach i specjalistach. Komentarz, Warszawa: Zakamycze 2004, komentarz do art. 196.
Kłak Czesław: Powołanie innego biegłego w polskim procesie karnym. Problematyka oceny dowodu z opinii biegłego w kontekście art. 193, 196, 201 i 202 § 3 k.p.k., „Problemy współczesnej kryminalistyki” 2006, t. 10, s. 107-124.
Kurowski Michał: [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, red. D. Świecki, Warszawa: Wolters Kluwer 2013, komentarz do art. 196.
Misztal-Konecka Joanna, Konecki Janusz: Wyłączenie biegłego w postępowaniu karnym, „Prokuratura i Prawo” 2010, nr 7-8, s. 149-164.
Papke-Olszauskas Katarzyna: Wyłączenie uczestników procesu karnego, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2007.
Paprzycki Lech Krzysztof: [w:] Grajewski Jan, Paprzycki Lech Krzysztof, Steinborn Sławomir, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, red. L.K. Paprzycki, Warszawa: Wolters Kluwer 2013, komentarz do art. 196.
Stefański Ryszard Andrzej: [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, red. R.A. Stefański i S. Zabłocki, Warszawa: Wolters Kluwer 2016, komentarz do art. 196 i 201.
Tomaszewski Tadeusz: Dowód z opinii biegłego w procesie karnym, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych 2000.
Widła Tadeusz: Ocena dowodu z opinii biegłego, Katowice: Uniwersytet Śląski 1992.
Copyright (c) 2020 Roczniki Nauk Prawnych
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
