Zasada poszanowania niezależności i autonomii państwa i Kościoła katolickiego oraz współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. Geneza i znaczenie art. 1 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Polską 1993-1998

Abstrakt

Przedmiot rozważań dotyczy genezy i interpretacji podstawowej zasady relacji między Państwem a Kościołem katolickim, proklamowanej w art. 1 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską w latach 1993-1998 i potwierdzonej w art. 25 ust. 3 Konstytucji RP z 1997 r. Całość rozważań obejmuje dwie części. W pierwszej części ukazana jest geneza zasady poszanowania niezależności i autonomii Państwa i Kościoła katolickiego, każdego w swojej dziedzinie, oraz ich współdziałania dla dobra wspólnego. Autor stwierdził, że chrześcijaństwo wniosło do kultury ogólnoludzkiej oryginalny paradygmat dualizmu religijno-politycznego – przeciwstawny do panującego w świecie antycznym monizmu religijno-politycznego – i przedstawił kształtowanie się znaczenia tej zasady w epoce konstantyńskiej (od cesarza Konstantyna Wielkiego do Soboru Watykańskiego II). Druga część obejmuje: interpretację proklamowanej w art. 1 Konkordatu podstawowej zasady relacji między Państwem polskim i Kościołem katolickim w Polsce, jej uszczegółowienie w kolejnych artykułach Konkordatu w formie wzajemnych zobowiązań i uprawnień Państwa i Kościoła katolickiego oraz jej recepcję w art. 25 ust. 3 Konstytucji RP z 1998 r. w odniesieniu do wszystkich Kościołów i innych związków wyznaniowych, mających uregulowaną sytuację prawną. W zakończeniu autor stwierdza, że na podstawie przywołanych regulacji Polska jest państwem świeckim, opartym na zasadzie separacji przyjaznej i skoordynowanej.