Can a Diocesan Bishop Influence the Decisions of his Diocesan Tribunal? Reflections on the Pope Francis’ Statement to the Roman Rota on January 29, 2021
Abstract
This paper was inspired by the Pope Francis’ statement in which he encouraged a bishop who disagreed with the decision of his own diocesan tribunal to judge the case himself. The following issues are analyzed in the paper: 1) the judicial power of the diocesan bishop, 2) the Pope Francis’ call for the bishop to personally judge, and 3) the potestas vicaria of a judicial vicar (offcialis) and his independence from the bishop in judging. The concern of a diocesan bishop for the proper administration of justice, in accordance with the law and the Magisterium of the Church, cannot consist in intervening in specific cases, but it should be expressed in a bishop’s concern for the diocesan tribunal in the broadest sense of the term, especially in the filling of judicial offices with competent persons to whom a bishop should provide with conditions for the reliable exercise of judicial ministry.
References
Bartczak Adam: Podstawowe założenia reformy kanonicznego procesu małżeńskiego w motu proprio Franciszka „Mitis Iudex Dominus Iesus”, „Łódzkie Studia Teologiczne” 25 (2016), nr 2, s. 57-70.
Berzosa Martínez Raúl: El obispo como juez según las cartas apostólicas «Mitis Iudex Dominus Iesus» y «Mitis et Misericors Iesus», „Revista Española de Derecho Canónico” 57 (2018), s. 43-79.
Biskupski Stefan: Prawo małżeńskie Kościoła Rzymskokatolickiego, t. II: Proces małżeński, Olsztyn: Kuria Biskupia Diecezji Warmińskiej 1960.
Bonnet Piero Antonio: I tribunali nella loro diversità di grado e di spezie, [w:] Il Processo matrimoniale canonico, red. Piero A. Bonnet, Carlo Gullo, Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 1994, s. 183-225.
Cabreros de Anta Marcelino: Grados y clases de tribunales, [w:] S. Alonso Morán, M. Cabreros de Anta, Comentarios al Código de Derecho Canónico con el texto legal latino y castellano, t. III, Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos 1964, s. 257-320.
del Pozzo Massimo: Chiarimenti pontifici sul «processus brevior». Riflessioni alla luce del Discorso del 25 novembre 2017, „Ius Canonicum” 58 (2018), s. 503-537.
del Pozzo Massimo: Il processo matrimoniale più breve davanti dal vescovo, Roma: EDUSC 2016.
Dzierżon Ginter: Dyspensa w kanonicznym porządku prawnym. Studium prawno-historyczne, Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2020.
García Matamoro Luis: Komentarz do kan. 1419, [w:] Código de Derecho Canónico. Edición bilingüe comentada por profesores de derecho canónico de la Universidad Pontificia de Salamanca, wyd. 6, Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos 2014, s. 837.
Góralski Wojciech: „Processus brevior coram episcopo” – czy zupełne „novum”?, „Kościół i Prawo” 8 (2019), nr 1, s. 169-186.
Góralski Wojciech: Proces małżeński skrócony przed biskupem, Płock: Płocki Instytut Wydawniczy 2017.
Góralski Wojciech: Znaczenie, rola i zadania Roty Rzymskiej w świetle przemówień papieskich wygłoszonych do tego trybunału w latach 1939-2007, „Ius Matrimoniale” 13 (2008), s. 43-78.
Grocholewski Zenon: Komentarz do kan. 1419-1420, [w:] Comentario Exegético al Código de Derecho Canónico, red. Ángel Marzoa, Jorge Miras, Rafael Rodríguez-Ocaña, t. IV, cz. 1, Pamplona: EUNSA 1996, s. 766-781.
Grocholewski Zenon: Zasady inspirujące Księgę VII „De processibus” KPK, „Ius Matrimoniale” 4 (1999), s. 153-180.
Hansen Frederik: The unity and threefold expression of the „Potestas Regiminis” of the diocesan bishop – Cann. 381 § 1 and 391, Roma: Editrice Pontificia Università Gregoriana 2014.
Jone Heribertus: Commentarium in Codicem Iuris Canonici, t. I, Paderborn: Officina Libraria F. Schöningh 1950.
Kantor Robert: Posługa sądownicza biskupa w starożytności chrześcijańskiej, „Annales Canonici” 6 (2010), s. 201-211.
Krakowski Kamil: „Processus brevior coram Episcopo” – Czy każdy biskup jest kompetentny do wydania wyroku stwierdzającego nieważność małżeństwa w procesie skróconym?, „Rocznik Teologii Katolickiej” 17 (2018), s. 171-185.
Krukowski Józef: Komentarz do kan. 1420, [w:] Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. V: Księga VII. Procesy, red. Józef Krukowski, Poznań: Pallottinum 2007, s. 34-36.
Krukowski Józef, Sobański Remigiusz: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. I: Księga I. Normy ogólne, red. Józef Krukowski, Poznań: Pallottinum 2003.
Llobell Joaquín: Sulla valenza giuridica dei Discorsi del Romano Pontefice al Tribunale Apostolico della Rota Romana, „Ius Ecclesiae” 17 (2005), s. 547-564.
Lüdicke Klaus: „Dignitas Connubii”. Die Eheprozessordnung der katholischen Kirche. Text mit Übersetzungshilfe und Kommentar, Essen: Ludgerus-Verlag 2005.
Lüdicke Klaus, Jenkins Ronny: Dignitas connubii. Norms and Commentary, Alexandria: Canon Law Society of America 2006.
Lüdicke Klaus: Komentarz do kan. 1419, [w:] Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici (unter besonderer Berücksichtung der Rechtslage in Deutschland, Österreich und der Schweiz), red. Klaus Lüdicke, t. VI, Essen: Ludgerus-Verlag 1988.
Majer Piotr: Proces małżeński skrócony przed biskupem, [w:] Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego motu proprio „Mitis Iudex Dominus Iesus” papieża Franciszka, red. Piotr Skonieczny, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 2015, s. 163-217.
Malecha Paweł: Odpowiedzialność biskupa diecezjalnego w procesie sądowym małżeńskim po ogłoszeniu motu proprio „Mitis Iudex” papieża Franciszka, „Ius Matrimoniale” 27 (2016), nr 3, s. 5-33.
Michiels Gommarus: De potestate ordinaria et delegata. Commentarius tituli V libri II Codicis Juris Canonici. Canones 196-210, Parisiis–Tornaci–Romae–Neo Eboraci: Desclée & Soc. 1964.
Mingardi Massimo: Il ruolo del vescovo diocesano, [w:] La riforma dei processi matrimoniali di Papa Francesco. Una guida per tutti, Milano: Ancora 2016, s. 91-105.
Montini Gian Paolo: «Solum Deum prae oculis habentes». Significato di una formula, [w:] «Veritas non auctoritas facit legem». Studi di diritto matrimoniale in onore di Piero Antonio Bonnet, red. Giuseppe Dalla Torre, Carlo Gullo, Geraldina Boni, Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 2012, s. 363-374.
Navarrete Urbano: Derecho matrimonial canónico. Evolución a la luz del Concilio Vaticano II, Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos 2007.
Navarrete Urbano: Introduzione, [w:] Le allocuzioni dei sommi pontefici alla Rota romana (1939-2003), red. Grzegorz Erlebach, Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 2004, s. 7-15.
Norme procedurali canoniche commentate, red. Massimo del Pozzo, Joaquín Llobell, Jesús Miñambres, Roma: Coletti a San Pietro 2013.
Nuñez Gerardo: El proceso «brevior»: exigencias y estructura, „Ius Canonicum” 56 (2016), nr 111, s. 135-155.
Orzeszyna Krzysztof: Urząd wikariusza biskupiego w prawie powszechnym Kościoła łacińskiego, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2002.
Pagé Roch: Questions Regarding the Motu Proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, „The Jurist” 75 (2015), s. 607-617.
Papale Claudio: I processi. Commento ai canoni 1400-1670 CIC, Roma: Urbaniana University Press 2017.
Pikus Szymon: Niezawisłość sędziego kościelnego, Lublin–Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 2009.
Pinto Pio Vito: Los Procesos en el Código de Derecho Canónico. Comentario sistemático al libro VII después de la reforma del papa Francisco con el M.p. Mitis Iudex Dominus Iesus, Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos 2021.
Rabino Gianluca: «Ipse Episcopus iudex»: ritorno alla tradizione canonica?, Stato, Chiese e pluralismo confessionale. Rivista telematica, https://www.statoechiese.it/%20contributi/ipse-episcopus-iudex-ritorno-alla-tradizione-canonica [dostęp: 15.03.2021].
Roberti Franciscus: De processibus, t. I, In Civitate Vaticana: Libraria Pontificii Instituti Utriusque Iuris 1956.
Rodríguez Chacón Rafael: Las «allocutiones» del Papa al Tribunal de la Rota Romana y su valor jurídico, [w:] Cuestiones actuales de Derecho Canónico y Derecho Eclesiástico del Estado: actas de las XXXIV Jornadas de Actualidad Canónica, organizadas por la Asociación Española de Canonistas en Madrid, 23-25 de Abril de 2014, red. Jordi Bosch, Madrid: Dykinson 2015, s. 23-69.
Rodríguez-Ocaña Rafael: Retos que presenta la conversión de la justicia en la Iglesia a la luz del m.p. «Mitis Iudex Dominus Iesus», Stato, Chiese e pluralismo confessionale. Rivista telematica, https://www.statoechiese.it/contributi/retos-que-presenta-la-conversion-de-la-justicia-en-la-iglesia-a-la-luz-del/chiesa-cattolica [dostęp: 15.03.2021].
Rozkrut Tomasz: Jan Paweł II do Roty Rzymskiej (1979-2003), Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos 2003.
Salegui Urdaneta Javier: La potestad judicial en la diócesis, „Cuadernos Doctorales” 23 (2009), s. 53-94.
Serres López de Guereñu Roberto: El motu proprio «Mitis Iudex Dominus Iesus». Un servicio de misericordia y de verdad, „Ius Communionis” 4 (2016), s. 71-102.
Sztychmiler Ryszard: Komentarz do art. 38 instrukcji „Dignitas connubii”, [w:] Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. Tomasz Rozkrut, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 2007, s. 78-81.
Tkaczyk Łukasz Piotr: El proceso más breve en la nueva normativa del M.P. «Mitis Iudex Dominus Iesus». Su especialidad y pautas de desarrollo, Pamplona: EUNSA 2019.
Torquebiau Pierre, Naz Raoul, de Clercq Charles: Traité de droit canonique, t. IV, Paris: Librairie Letouzey et Ané 1954.
Viana Antonio: El gobierno de la diócesis según derecho en el directorio «Apostolorum successores», „Ius Canonicum” 92 (2006), s. 639-659.
Viana Antonio: Naturaleza canónica de la potestad vicaria de gobierno, „Ius Canonicum” 28 (1988), s. 99-130.
Viana Antonio: Oficio capital, [w:] Diccionario General de Derecho Canónico, red. Jorge de Otaduy, Antonio Viana, Joaquín Sedano, t. V, Cizur Menor (Navarra): Thomson Reuters Aranzadi 2012, s. 684-686.
Wąsik Wojciech: Urząd i zadania wikariusza sądowego, „Kieleckie Studia Teologiczne” 8 (2009), s. 191-214.
Wernz Franciscus Xaverius: Ius decretalium, t. V: De iudiciis ecclesiasticis, Prati: Ex Officina Libraria Giachetti 1914.
Witsch Norbert: Reservation, [w:] Lexikon für Kirchen- und Staatskirchenrecht, red. Axel von Campenhausen, Ilona Riedel-Spangenberger, Reinhold Sebott, t. III, Paderborn: Schöningh 2004, s. 439-440.
Wrenn Lawrence: Komentarz do kan. 1420, [w:] New Commentary on the Code of Canon Law, red. John P. Beal, James A. Coriden, Thomas J. Green, New York–Mahwah: Paulist Press 2000, s. 1624.
Żurowski Marian: Problem władzy i powierzania urzędów w Kościele katolickim, Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy 1984.
Copyright (c) 2021 Roczniki Nauk Prawnych
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
