The Right of a Mentally Ill Person to Defend Himself in Petty Offence Proceedings and an Attempt to Introduce the Presumption of Guilt Principle

Keywords: petty offence proceedings, disabled person

Abstract

As Article 42(2) of the Polish Constitution provides: “Anyone against whom criminal proceedings have been brought shall have the right to defence at all stages of such proceedings. He may, in particular, choose counsel or avail himself – in accordance with principles specified by statute – of counsel appointed by the court.” This provision should be also applied to a legal situation of the accused in the petty offence proceedings. The purpose of this article is to point out the lack of an actual guarantee for persons with dysfunctions, indicated in Article 21 § 1 of the Petty Offences Procedure Code (KPW), to exercise their right to defence. This right is not fully exercised, although KPW Article 4 directly provides that “the accused shall have the right to defence, including the right to a counsel, of which s/he should be instructed.”

According to Article 42(3) of the Polish Constitution, “Everyone shall be presumed innocent of a charge until his guilt is determined by the final judgment of a court.” According to the amendments mentioned above, this rule will be violated.

References

Bień-Węgłowska Iwona: Status obwinionego sensu largo w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Lublin: Wydawnictwo KUL 2012.

Bieńkowska Beata: Zasady procesu karnego, [w:] Wykład prawa karnego procesowego. red. Piotr Kruszyński, Białystok: Uniwersytet w Białymstoku 2004, s. 28-110.

Bojarski Marek, Radecki Wojciech: Kodeks wykroczeń. Komentarz. Warszawa, C.H. Beck 2006.

Bojarski Tadeusz: Polskie prawo wykroczeń. Zarys wykładu. Warszawa: LexisNexis 2009.

Bojarski Tadeusz: Komentarz do art. 17, [w:] Tadeusz Bojarski, Aneta Michalska-Warias, Joanna Piórkowska-Flieger, Maciej Szwarczyk, Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa: Wolters Kluwer 2015, s. 84-90.

Chmaj Marek: Opinia prawna w przedmiocie: analizy zgodności z Konstytucją RP zmiany zasad zaskarżania mandatów karnych, zawartych w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (druk nr 866). 14.01.2021 r., https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/opinieBAS.xsp?nr=866 [dostęp: 16.04.2021].

Gardocka Teresa: Opinia w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (druk sejmowy 866). 18.01.2021 r., https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/opinieBAS.xsp?nr=866 [dostęp: 16.04.2021].

Grajewski Jan: Komentarz do art. 2, [w:] Jan Grajewski, Lech K. Paprzycki, Sławomir Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, Warszawa: Wolters Kluwer 2010.

Gronowska Bożena: Prawo oskarżonego do obrony, [w:] Bożena Gronowska, Tadeusz Jasudowicz, Michał Balcerzak, Maciej Lubiszewski, Rafał Mizerski, Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń: TNOiK 2010, s. 284-285.

Kmiecik Romuald: Naczelne zasady procesowe w postępowaniu karnym, [w:] Romuald Kmiecik, Edward Skrętowicz, Proces karny. Część ogólna, Kraków–Lublin: Kantor Wydawniczy Zakamycze 1996, s. 59-115.

Kotowski Wojciech, Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa: Wolters Kluwer 2007.

Kruszyński Piotr: Opinia prawna. Zgodność projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (druk sejmowy 866), w części dotyczącej proponowanej zmiany postępowania mandatowego, z Konstytucją RP. 2.02.2021 r., https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/opinieBAS.xsp?nr=866 [dostęp: 16.04.2021].

Łukasiewicz Jan: Prawne uwarunkowania skuteczności działań administracji państwowej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 1990.

Matczak Marcin: Opinia prawna dotycząca poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (druk 866) w zakresie zgodności z Konstytucją art. 98 § 8 nowelizowanej ustawy. 3.02.2021 r., https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/opinieBAS.xsp?nr=866 [dostęp: 16.04.2021].

Mezglewski Artur: Mankamenty postępowania w sprawach o wykroczenia ograniczające realizację prawa do obrony, „Studia Prawnicze KUL” 2007, nr 2-3 (30-31), s. 61-68.

Paprzycki Lech K., Błachnio-Parzych Anna, Paprzycki Rafał: Opiniowanie psychiatryczne i psychologiczne w procesie karnym. Orzecznictwo i piśmiennictwo, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych 2002.

Pikulski Stanisław: Ekspertyza psychiatryczna w procesie karnym, Warszawa: Prywatna Wyższa Szkoła Businessu i Administracji 2002.

Przybysz Jerzy: Kompendium psychiatrii sądowej. Opiniowanie w procesie karnym. Podręcznik dla lekarzy i prawników, Toruń: Fundacja TUMULT 2011.

Russel Gerald: Psychiatria i politycy: zespół pychy. „The Psychiatrist” 2011, 35: 140-145, https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/010/209/original/56-62.pdf?1472647767 [dostęp: 23.01.2021].

Sienkiewicz Tomasz: Prawo człowieka niepełnosprawnego do obrony w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, [w:] Problemy z sądową ochroną praw człowieka, red. Ryszard Sztychmiler, Justyna Krzywkowska, t. II, Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski 2012, s. 343-360.

Sienkiewicz Tomasz: Racjonalność decyzji administracyjnej, [w:] Servire veritati. Księga jubileuszowa z okazji siedemdziesiątych urodzin Profesora Kazimierza A. Kłosińskiego, red. Paweł Marzec, Lublin: Wydawnictwo KUL 2011, s. 531-546.

Sienkiewicz Tomasz: Status człowieka niepełnosprawnego w prawie administracyjnym, Warszawa: Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna 2006.

Sienkiewicz Tomasz: Status człowieka niepełnosprawnego w prawie publicznym, Warszawa: Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna 2007.

Sienkiewicz Tomasz: Zasada prawdy materialnej w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Studium jednego przypadku, „Studia Prawnicze KUL” 2011, nr 3-4 (47-48), s. 185-213.

Skowron Andrzej: Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, Komentarz, Warszawa: Wolters Kluwer 2010.

Sowiński Piotr Krzysztof: Uprawnienia składające się na prawo oskarżonego do obrony. Uwagi na tle czynności oskarżonego oraz organów procesowych, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2012.

Sztychmiler Ryszard: Podmioty obowiązku ustalenia prawdy w procesie o nieważność małżeństwa, [w:] Współpraca sądów ze stronami procesowymi i adwokatami, red. Ryszard Sztychmiler, Justyna Krzywkowska, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego 2011, s. 81-96.

Świecki Dariusz: Metodyka pracy sędziego w sprawach o wykroczenia, Warszawa: Wolters Kluwer 2007.

Waltoś Stanisław: Proces karny. Zarys systemu, Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN 1998.

Wielec Marcin: Arogancja sądów a realizacja praw procesowych przez strony postępowania sądowego, [w:] Problemy z sądową ochroną praw człowieka, t. II, red. Ryszard Sztychmiler, Justyna Krzywkowska, Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski 2012, s. 79-97.

Zdyb Marian: Istota decyzji, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 1993.

Zoll Andrzej: Równość w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Osoby z niepełnosprawnością w polityce Organizacji Narodów Zjednoczonych, red. Marek Piasecki, Marek Stępniak, Lublin: Norbertinum, Fundacja Fuga Mundi 2002, s. 11-12.

Published
2021-07-21
Section
Articles: Law