A Woman in the Postmodern Family: The Case of Poles
Abstract
A contemporary family is currently in a “transition time,” experiencing deep structural changes. For the traditionalists these changes are a sign of serious crisis, if not a decline, of family. The ongoing changes in the family as a microstructure are however a consequence of transformations in macrostructures that are related to emergence of postmodern society with all its features and processes. “Traditional” family in fact is only an idealized form of a patriarchic family, characteristic of Western, modern societies. But a family as a whole is not being destroyed but transformed.
Simultaneously with the family changing, the woman’s position is being changed. The article presents the troubles with partner relationships within the family, based on quantitative researches on a representative nationwide sample and qualitative researches on Polish families.
References
Adamski Franciszek: Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2002.
Antosz Patrycja: Równe traktowanie standardem dobrego rządzenia. Raport z badań. Kraków: CEAPP UJ 2012.
Beck Ulrich, Beck-Gernsheim Elisabeth: Individualization. London: Sage Publications 2001.
Bierca Marta: Urlopy „tacierzyńskie” w Polsce – silny trend czy chwilowa moda? Rozważania w kontekście przemian ról w rodzinie. „Studia Socjologiczne” 2014 nr 4 (215) s. 41-58.
Braun-Gałkowska Maria: Psychologiczna analiza systemów rodzinnych osób zadowolonych i niezadowolonych z małżeństwa. Lublin: TN KUL 1992.
Braun-Gałkowska Maria: Poznawanie systemu rodzinnego. Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.
Butler Judith: Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości. Przeł. Karolina Krasuska. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2008.
Bystroń Jan Stanisław: Słowiańskie obrzędy rodzinne. Obrzędy związane z narodzeniem dziecka. Kraków: Akademia Umiejętności 1916.
Carrington Christopher: No Place Like Home. Relationships and Family Life among Lesbians and Gay Men. Chicago: University of Chicago Press 2002.
CBOS: Potrzeby prokreacyjne oraz preferowany i realizowany model rodziny. Raport z badań 2006a.
CBOS: Kobiety i mężczyźni o podziale obowiązków domowych. Raport z badań 2006b.
CBOS: Potrzeby prokreacyjne oraz preferowany i realizowany model rodziny. Raport z badań 2012.
CBOS: Rodzina – jej współczesne znaczenie i rozumienie. Raport z badań 2013.
Dolto Françoise, Sévérin Gérard: The Jesus of psychoanalysis: A Freudian interpretation of the Gospel. Garden City, NY: Doubleday 1979.
Dyczewski Leon: Problemy rodziny nuklearnej i rodziny szerokiej we współczesnym społeczeństwie. „Roczniki Filozoficzne” 20:1972 z. 2 s. 159-184.
Dyczewski Leon: Rodzina polska i kierunki jej przemian. Warszawa: Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych 1981.
Dyczewski Leon: Rodzina, społeczeństwo, państwo. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1994.
Fuszara Małgorzata: Nowi mężczyźni? Zmieniające się modele męskości we współczesnej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Trio 2008.
Giddens Anthony: Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach. Przeł. Alina Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2007.
Giza-Poleszczuk Anna: Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2005.
Goode William Josiah: World Revolution and Family Patterns. Glencoe, IL: Free Press 1963.
Hryciuk Renata, Korolczuk Elżbieta (red.): Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2012.
Kauffman Jean-Claude: La trame conjugale, analyse de couple par son linge. Paris: Nathan 2000.
Kocik Lucjan: Wzory małżeństwa i rodziny. Od tradycyjnej jednorodności do współczesnych skrajności. Kraków: Krakowska Szkoła Wyższa im. A.F. Modrzewskiego 2002.
Kocik Lucjan: Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM 2006.
Kotlarska-Michalska Anna: Główne kierunki przemian w kobiecych rolach małżeńskich i macierzyńskich. W: Anna Kwak, Mariola Bieńko (red.). Wielość spojrzeń na małżeństwo i rodzinę. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2012 s. 87-115.
Kwak Anna: Rodzina w dobie przemian: małżeństwo i kohabitacja. Warszawa: „Żak” 2005.
Kwak Anna, Bieńko Mariola (red.): Wielość spojrzeń na małżeństwo i rodzinę. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2012.
Lachowska Bogusława: Praca i rodzina – konflikt czy synergia? Konflikt i facylitacja między rolami rodzinnymi i zawodowymi – uwarunkowania i znaczenie dla jakości życia kobiet i mężczyzn. Lublin: Wydawnictwo KUL 2012.
Marody Mirosława: Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2014.
Mizielińska Joanna, Abramowicz Marta, Stasińska Agata: Rodziny z wyboru w Polsce. Życie rodzinne osób nieheteroseksualnych. Raport z badań 2014. http://rodzinyzwyboru.pl/wp-content/uploads/2014/10/Raport_Rodziny-z-wyboru-w-Polsce.-%C5%BBycie-rodzinne-os%C3%B3b-nieheteroseksualnych.pdf.
Narodowy Spis Powszechny. GUS 2011.
Ostrouch-Kamińska Joanna: Rodzina partnerska jako relacja współzależnych podmiotów. Studium socjopedagogiczne narracji rodziców przeciążonych rolami. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2011.
Parsons Talcott: The American Family. Its Relations to Personality and to the Social Structure. W: Talcott Parsons, Robert Freed Bales (red.). Family, Socialization and Interaction Process. Glencoe, IL: Free Press 1955.
Parsons Talcott: System społeczny. Przeł. Michał Kaczmarczyk. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos” 2009.
Pawlikowska Katarzyna, Maison Dominika: Polki. Spełnione profesjonalistki, rodzinne panie domu czy obywatelki świata?. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2014.
Pentor: Stres wśród Polek. Raport z badań 2003.
Rudnik Dominika: Znaczenie pracy zawodowej kobiet-matek z perspektywy członków rodziny. W: Krystyna Slany (red.). Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno- genderowej. Kraków: Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego 2013 s. 213-233.
Slany Krystyna: Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos” 2002.
Slany Krystyna (red.): Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno-genderowej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2013.
Sokolińska Joanna: Kobiecy stres. Rozmowa z Aleksandrem Perskim. „Wysokie Obcasy.pl” (4.04.2003).
Stanisz Agata: Rodzina made in Poland. Antropologia pokrewieństwa i życia rodzinnego. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje 2013.
Szlendak Tomasz: Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2011.
Szulich-Kałuża Justyna: Projekty tożsamościowe rodziny upowszechniane w polskich tygodnikach opiniotwórczych. Lublin: Wydawnictwo KUL 2013.
Titkow Anna, Duch-Krzystoszek Danuta, Budrowska Bogusława: Nieodpłatna praca kobiet. Mity, realia, perspektywy. Warszawa: IFiS PAN 2004.
Titkow Anna: Tożsamość polskich kobiet. Ciągłość, zmiana, konteksty. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2007.
TNS Polska: Polacy o roli kobiet i mężczyzn w rodzinie w 1994 i 2014 roku, Raport z badań 2014.
Tobiasz-Adamczyk Beata: Wyzwania dla rodzin związane z opieką nad chorym lub starszym bliskim. W: Krystyna Slany (red.). Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno-genderowej. Kraków: Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego 2013 s. 191-211.
Tyszka Zbigniew: Socjologia Rodziny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1974.
Tyszka Zbigniew: Rodzina w świecie współczesnym – jej znaczenie dla jednostki i społeczeństwa. W: Tadeusz Pilch, Irena Lepalczyk (red.). Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie Warszawa: Wydawnictwo „Żak” 1995.
Tyszka Zbigniew: Rodzina we współczesnym świecie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 2003.
Willan-Horla Lidia: Strategie funkcjonowania współczesnych Polek w życiu rodzinnym. W: Krystyna Slany (red.). Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno- genderowej. Kraków: Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego 2013 s. 173-190.
Zima Monika: Prawo osób homoseksualnych do życia rodzinnego – prawo do wychowywania własnych dzieci. W: Raport „Tęczowe rodziny w Polsce. Prawo a rodziny lesbijskie i gejowskie”. Warszawa: KPH 2010 s. 33-56.
