About Persistent Therapy and Ordinary and Extraordinary Means in the Polish Bioethical Context: On the Margin of Two Debates of the Polish Bioethics Society
Abstract
In this paper, I consider an opinion concerning of resignation from the term ‘persistent therapy’ and the need to replace it with the term ‘medical futility’. I also consider the usability of the division of medical means into ordinary and extraordinary. I present my arguments against the rejection of the term ‘persistent therapy’ as well as I try to show that the classification of medical means, which it combines the concept pairs “proportionate/ disproportionate” and “ordinary/extraordinary,” may serve as an effective aid in making decisions on abandoning persistent therapy both for the physician and for the patient. The subject-matter of my reflection is the definition of persistent therapy elaborated by the Polish Working Group for End-of-Life Ethics and its modified version. The basic context of the analyses consists of opinions of some authors taking part in debates on persistent therapy and medical futility held by the Polish Bioethics Society.
References
Aszyk, Piotr. 2006. Granice leczenia. Etyczny problem odstąpienia od interwencji medycznych. Warszawa: Rhetos.
Bartoszek, Antoni. 2000. Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki paliatywnej. Katowice: Księgarnia św. Jacka.
Bartoszek, Antoni. 2012. „Uporczywa terapia przeciwnowotworowa — aspekty etyczne”. Hematologia 3, nr 2: 136–142.
Beauchamp, Tom L., i James F. Childress, 2013. Principle of Biomedical Ethics. 7th ed. New York: Oxford University Press.
Bołoz, Wojciech. 2013a. „Utrzymanie życia za wszelką cenę czy rezygnacja z uporczywej terapii. Punkt widzenia etyka”. Medycyna Paliatywna w Praktyce 7, nr 3–4: 69–74.
Bołoz, Wojciech. 2013b. „Znaczenie godności człowieka w bioetyce”. W: Dylematy etyczne końca życia — problem uporczywej terapii, red. Władysław Sinkiewicz, Małgorzata Krajnik i Rafał Grabowski, 19–34. Bydgoszcz: Margrafsen.
Bołoz, Wojciech, i Małgorzata Krajnik. 2008. „Definicja uporczywej terapii. Konsensus Polskiej Grupy Roboczej ds. Problemów Etycznych Końca Życia”. Medycyna Paliatywna w Praktyce 2, nr 3: 77–77.
Brzeziński, Tadeusz. 2011. Etyka Lekarska. Wyd. 2. Warszawa: PZWL.
Budziński, Roman. 2016. Uporczywa terapia we współczesnej medycynie: II Gdańska debata lekarska. Pelplin: Bernardinum.
Callahan, Daniel. 2009. „Zabicie a przyzwolenie na śmierć”. W: Wokół śmierci i umierania. Antologia bioetyki, red. Włodzimierz Galewicz, t. 1, 173–180. Kraków: Universitas.
Chańska, Weronika. 2013. „Rezygnacja z leczenia podtrzymującego życie”. W: Bioetyka, red. Joanna Różyńska i Weronika Chańska, 251–265. Warszawa: Wolters Kluwer.
Chudy, Wojciech. 2005. „Personalistyczne określenie wychowania”. W: Filozofia i edukacja, red. Piotr Jaroszyński, Paweł Tarasiewicz i Imelda Chłodna, 87–95. Lublin: Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej”.
Chyrowicz, Barbara. 2015. Bioetyka. Anatomia sporu. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Ferdynus, Marcin. 2012. „Kilka uwag w dyskusji na temat rezygnacji z uporczywej terapii”. Studia Paradyskie 22: 51–67.
Ferdynus, Marcin. 2017. Przedłużanie życia jako problem moralny. Tarnów: Biblos.
Ferdynus, Marcin. 2018. “Rezygnacja z uporczywej terapii. Problem odmowy podłączenia do respiratora w przypadku pacjentów chorych na stwardnienie zanikowe boczne. Perspektywa Evangelium vitae”. Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II 122, nr 2: 409–422. DOI: 10.12887/31-2018-2-122-23.
Ferdynus, Marcin. 2020. „Albert Mieczysław Krąpiec’s Theory of the Person for Professional Nursing Practice”. Nursing Philosophy 21, nr 2: e12286. DOI: https://doi.org/10.1111/nup.12286.
Galewicz, Włodzimierz. 2016. „Terapia daremna a procedura rozstrzygania konfliktów”. INCET. Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ. Bioetyka / Wprowadzenie. Dostęp 09.05.2019. http://bazy.incet.uj.edu.pl/dzialy.php?l=pl&p=30&i=3&m=19&n=1&z=0&k=57.
Katechizm Kościoła katolickiego. 1994. Poznań: Pallottinum.
Kearns, Alan, i Bert Gordijn. 2018. „Withholding and Withdrawing Life-Saving Treatment: Ordinary/Extraordinary Means, Autonomy & Futility”. Analiza i Egzystencja 42: 13–14. DOI: 10.18276/aie.2018.42-01.
Kelly, David F. 2006. Medical Care at the End of Life: A Catholic Perspective. Washington: Georgetown University Press.
Kongregacja Nauki Wiary. 1980. „Deklaracja o eutanazji Iura et bona”. Opoka.org.pl. Dostęp 10.10.2019. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/kongregacje/kdwiary/zbior/t_1_38.html.
Kopelman, Loretta M. 2001. „Pojęciowe i moralne problemy terapii daremnej i użytecznej”. W: Dylematy bioetyki, red. Anna Alichniewicz i Anna Szczęsna, 117–130. Łódź: Akademia Medyczna w Łodzi.
Krajewski, Romuald. 2009. „Czy powinno się mówić o ‘terapii uporczywej’?” Polskie Towarzystwo Bioetyczne. Dostęp 11.10.2019 http://www.ptb.org.pl/pdf/Krajewski_uporczywa_terapia_1.pdf.
Kübler, Andrzej. 2016. „Terapia daremna na oddziale intensywnej terapii”. W: INCET. Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ. Bioetyka / Wprowadzenie. Dostęp 06.05.2019. http://bazy.incet.uj.edu.pl/dzialy.php?l=pl&p=30&i=3&m=19&n=1&z=0&k=55.
Kübler, Andrzej, Jacek Siewiera, Grażyna Durek, Krzysztof Kusza, Mariusz Piechota i Zbigniew Szkulmowski. 2014. „Wytyczne postępowania wobec braku skuteczności podtrzymywania funkcji narządów (terapii daremnej) u pacjentów pozbawionych możliwości świadomego składnia oświadczeń woli na oddziałach intensywnej terapii”. Anestezjologia Intensywna Terapia 46, nr 4: 229–234.
Łuków, Paweł. 2013. „Zgoda na świadczenia zdrowotne i autonomia pacjenta”. W: Bioetyka, red. Joanna Różyńska i Weronika Chańska, 73–84. Warszawa: Wolters Kluwer.
Machinek, Marian. 2009. „Rezygnacja z terapii uporczywej oraz tzw. testament życia”. Polskie Towarzystwo Bioetyczne. Dostęp 10.10.2019. http://www.ptb.org.pl/pdf/machinek_uporczywa_terapia_1.pdf.
Malczewski, Jacek. 2012. Eutanazja. Gdy etyka zderza się z prawem. Warszawa: Wolters Kluwer.
Mazur, Grzegorz. 2013. „Czy odstąpienie od ratowania życia jest etycznie usprawiedliwione?” Medycyna Paliatywna w Praktyce 7, nr 1: 6–10.
Orłowski, Tomasz. 2009. „Zasada proporcjonalności a problem uporczywej terapii”. W: Polskie Towarzystwo Bioetyczne. Dostęp 10.10.2019. http://www.ptb.org.pl/pdf/Orlowski_upor czywa_terapia_1.pdf.
Pellegrino, Edmund D. 2005. „Decision at the End of Life: The Use and Abuse of the Concept of Futility”. University Faculty for Life. Dostęp 09.10.2019. http://www.uffl.org/vol10/pellegrino10.pdf.
Rodziński, Adam. 1966. „Naturalne płaszczyzny wartościowania moralnego w świetle filozofii personalistycznej”. Roczniki Filozoficzne 14, z. 2: 27–39.
Schockenhoff, Eberhard. 2014. Etyka życia. Podstawy i nowe wyzwania. Tłum. Konrad Glombik. Opole: Wydawnictwo Świętego Krzyża.
Sgreccia, Elio. 2012. Personalist Bioethics. Foundations and Applications. Philadelphia: The National Catholic Bioethics Center.
Siewiera, Jacek, i Andrzej Kübler. 2015. Terapia daremna dla lekarzy i prawników. Wrocław: Edra Urban&Partner.
Spaemann, Robert. 2006. „O pojęciu godności człowieka”. W: Granice. O etycznym wymiarze działania. Przeł. Jarosław Merecki, 157–168. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Suchorzewska, Janina. 2013. „Ból i cierpienie”. W: Bioetyka, red. Joanna Różyńska i Weronika Chańska, 191–203. Warszawa: Wolters Kluwer.
Suchorzewska, Janina. 2016. „Wokół terapii daremnej — głos w dyskusji”. INCET. Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ. Bioetyka / Wprowadzenie. Dostęp 07.05.2019. http://bazy.incet.uj.edu.pl/dzialy.php?l=pl&p=30&i=3&m=19&n=1&z=0&k=58.
Suchorzewska, Janina, Krystyna Basińska i Marek Olejniczak. 2008. „Trudne decyzje wobec umierającego człowieka — refleksje klinicysty”. W: Przedłużanie życia jako problem moralny, red. Barbara Chyrowicz, 59–76. Lublin: TN KUL.
Szabat, Marta. 2013. Elementy filozofii opieki paliatywnej a zagadnienie śmierci. Wątki bioetyczne i filozoficzne. Warszawa: Semper.
Szczeklik, Andrzej. 2012. Nieśmiertelność. Prometejski sen medycyny. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Szeroczyńska, Małgorzata. 2013. „Odstąpienie od uporczywej terapii de lege lata i de lege ferenda”. Medycyna Paliatywna 2: 31–40.
Szewczyk, Kazimierz. 2009a. Bioetyka. Medycyna na granicach życia. T. 1. Warszawa: PWN.
Szewczyk, Kazimierz. 2009b. „Podsumowanie debaty z subiektywnym akcentem”. Towarzystwo Bioetyczne. Dostęp 10.10.2019. http://www.ptb.org.pl/pdf/Szewczyk_uporczywa_terapia_4.pdf.
Szewczyk, Kazimierz. 2009c. „Uporczywa terapia w projekcie tzw. ustawy bioetycznej — pięć krytycznych konkluzji”. Towarzystwo Bioetyczne. Dostęp 9.10.2019. http://www.ptb.org.pl/pdf/Szewczyk_uporczywa_terapia_1.pdf.
Szewczyk, Kazimierz. 2016. „O medycznej daremności proceduralnej i o powodach, dla których należy ją włączyć w polskie regulacje bioetyczne i system prawny”. INCET. Interdyscyplinarne Centrum Etyki UJ. Bioetyka / Wprowadzenie. Dostęp 2.05.2019. http://www.incet.uj.edu.pl/dzialy.php?l=pl&p=30&i=3&m=19&n=1&z=0&k=53.
Szostek, Andrzej. 1976. „Pozycja osoby w strukturze moralności”. Roczniki Filozoficzne 24, z. 2: 41–62.
Younger, Stuart J. 2004. „Medical futility”. W: Encyclopedia of Bioethics, red. Stephen Garrard Post, t. 3. 3th ed. New York: Mcmillan Reference: 1718–1721.
Copyright (c) 2021 Roczniki Filozoficzne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
