Person and Personality. Psychological Concepts of Personality in the Light of the Classical Philosophical Anthropology

  • Andrzej Jastrzębski
Keywords: person, personality, character, temperament, self

Abstract

In the modern human sciences, there is a lot of confusion with regard to the understanding of basic terms. Each author tries to develop his own terminology and thus makes any discussion of his ideas very difficult from the very beginning. This is, for instance, the case with theories of personality.

Is it possible that the psychologists may use the tools that have for centuries been successfully used in philosophical anthropology?

If we had at least one point of reference, we could probably do so. Is the classical concept of the human person a possible point of reference for a psychologist? This paper is an attempt to answer the question.

Author Biography

Andrzej Jastrzębski

Andrzej Jastrzęski, O.M.I., Ph.D. – Executive assistant to the General Council O.M.I., Rome

References

Allport G. W.: Personality: A Psychological Interpretation, New York: Holt, Rinehart and Winston 1937.

Allport G. W.: Personality and Social Encounter, Boston: Beacon Press 1960 (paperback ed. 1964).

Bartnik Cz. S.: Personalizm, Lublin 2000.

Bertucci P. A.: The Person God Is, London–New York: George Allen & Unwin and Humanities Press 1970.

Boecjusz: O pociechach filozofii ksiąg pięcioro oraz Traktaty teologiczne, Warszawa 2003.

Carlyle Th.: Heroes and Hero-worship, London 1841.

Condillac E. B.: Traité des sensations, [w:] Œuvres philosophiques, ed. G. Le Roy, t. 1, Paris 1947-1951.

Epstein S.: A research paradigm for the study of personality and emotions, [w:] M. Page, R. A. Dienstbier (red.), Nebraska Symposium on Motivation Personality – Current Theory and Research, Lincoln and London: University of Nebraska Press 1982, s. 91-154.

Eysenck H. J.: The Structure of Human Personality, London: Methuen 1970.

Fichte J. G.: System der Sittenlehre, [w:] I. H. Fichte, Nachgelassene Werke, t. 3, Bonn 1834.

Fromm E.: Man for himself. An Inquiry into the Psychology of Ethics, London and Henley: Routledge and Kegan Paul 1949.

Fromm E.: The Anatomy of Human Destructiveness, New York: Holt, Rinehart and Winston 1973.

Gage Canadian Dictionary, Toronto 1983.

Gałdowa A. (red.): Klasyczne i współczesne koncepcje osobowości, Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego 1999.

Gogacz M.: Wokół problemu osoby, Warszawa: PAX 1974.

Hermans H., Hermans-Jansen E.: Autonarracje: Tworzenie znaczeń w psychoterapii, tłum. z ang. P. Oleś, Warszawa 2000.

Historisches Wörterbuch der Philosophie, red. J. Ritter, Basel 1989.

Jakubik A.: Zaburzenia osobowości, [w:] A. Bilikiewicz (red.), Psychiatria, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2000, s. 344-355.

Jaspers K.: Allgemeine Psychopatologie, Berlin: Springer 1913.

Jastrzębski A.: Huberta Hermansa koncepcja self. Próba analizy filozoficznej, „Studia Philosophiae Christianae” 44 (2008), I, s. 165-176.

Judycki S.: Dusza i doświadczenie wewnętrzne. Fragment analizy, „Znak” 2006, nr 2, s. 81-94.

Judycki S.: Samoświadomość i unikalność osób ludzkich, [w:] P. Gutowski, P. Gut (red.), Z dziejów filozoficznej refleksji nad człowiekiem. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jana Czerkawskiego (1939-2007), Lublin: KUL 2007, s. 409-429.

Kant I.: Kritik der praktischen Vernunft, Riga 1788.

Knudson A. C.: The Philosophy of Personalism, New York–Cincinnati–Chicago: The Abingdon Press 1927.

Kobierzycki T.: Filozofia osobowości, Warszawa 2001.

Krąpiec M. A.: Ja człowiek, Lublin: TN KUL 1986.

Krąpiec M. A.: Psychologia racjonalna, Lublin: RW KUL 1996.

Locke J.: An Essay Concerning Human Understanding, London 1690.

Łosski W.: Teologia mistyczna Kościoła Wschodniego, Warszawa 1989.

Maryniarczyk A.: Zeszyty z metafizyki (III), Lublin 1999.

Oleś P. K.: Wprowadzenie do psychologii osobowości, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR 2003.

Podsiad A.: Słownik terminów i pojęć filozoficznych, Warszawa: PAX 2001.

Reber A. S., Reber E. S.: Słownik Psychologii [The Penguin Dictionary of Psychology], Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR 2005.

Siek S.: Struktura osobowości, Warszawa 1986.

Strelau J.: Psychologia temperamentu, Warszawa 1998.

The Cambridge Dictionary of Philosophy, ed. R. Audi, 2nd Edition, Cambridge 2006.

Werkmeister W. H.: Changes in Kant’s Metaphysical Conception of Man, [w:] T. O. Buford, H. H. Oliver (ed), Personalism revisited. Its Proponents and Critics, Amsterdam–New York: Rodopi 2002, s. 315-317.

Wörterbuch der philosophischen Begriffe, hrsg. von A. Regebogen, U. Meyer, Hamburg: Felix Meiner Verlag 1998.

Wundt W.: Ethik, Stuttgart: F. Enke 1886.

Published
2020-09-02
Section
Articles