Zatrudnienie nierejestrowane jako przejaw społecznej nieodpowiedzialności przedsiębiorstw

Grzegorz Zasuwa

doi:10.18290/reiz.2018.10.2-9

Grzegorz Zasuwa Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych

DOI: https://doi.org/10.18290/reiz.2018.10.2-9

Słowa kluczowe: społeczna nieodpowiedzialność przedsiębiorstw; zatrudnienie nierejestrowane; szara strefa

Abstrakt

Celem artykułu jest podjęcie próby ukazania pracy nierejestrowanej jako praktyki społecznie nieodpowiedzialnej przedsiębiorstw. Dążąc do realizacji wymienionego celu, w pierwszej kolejności przedstawiono istotę koncepcji społecznej nieodpowiedzialności. Następnie zwrócono uwagę na negatywne konsekwencje zjawiska pracy nierejestrowanej dla pracowników oraz innych interesariuszy organizacji, w tym państwa, konsumentów oraz innych przedsiębiorstw. W dalszej kolejności dokonano identyfikacji kilku przyczyn, z powodu których przedsiębiorcy unikają legalnego zatrudnienia, nawiązując do wyników badań nad determinantami praktyk społecznie nieodpowiedzialnych. Zawarte w artykule rozważania sugerują, że zjawisko pracy nierejestrowanej w Polsce związane jest m.in. z dążeniem menedżerów (lub właścicieli) do maksymalizacji wyników, przyzwoleniem społecznym na unikanie opodatkowania, postrzeganą niską efektywnością wymiaru sprawiedliwości oraz kulturą kolektywną małych przedsiębiorstw.

Bibliografia

Armstrong, J.S. (1977). Social Irresponsibility in Management. Journal of Business Research, 5(3), 185-213.

Armstrong, J.S., Green, K.C. (2013). Effects of Corporate Social Responsibility and Irresponsibility Policies. Journal of Business Research, 66(10), 1922-1927.

Bąk-Grabowska, D. (2014). Zatrudnienie nierejestrowane – przesłanki i konsekwencje jego stosowania w obszarze ZZL. Marketing i Rynek, 5 (CD), 937-943.

Carroll, A.B. (1991). The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders. Business Horizons, 34(4), 39-48.

Cichocki, S., Tyrowicz, J. (2010). Źródła zatrudnienia nierejestrowanego w Polsce. Bank i Kredyt, 41(1), 81-98.

Cichocki, S., Tyrowicz, J. (2011). Determinanty zatrudnienia nierejestrowanego w Polsce w okresach wysokiej i niskiej koniunktury gospodarczej. Gospodarka Narodowa, 3(235).

Doliński D., Grzyb T. (2017). Posłuszni do bólu. O uległości wobec autorytetu w 50 lat po eksperymencie Milgrama. Smak Słowa, Sopot.

Falck, O., Heblich, S. (2007). Corporate Social Responsibility: Doing Well by Doing Good. Business Horizons, 50(3), 247-254.

Hofstede, G. (2011). Dimensionalizing Cultures: The Hofstede Model in Context. Online Readings in Psychology and Culture, 2 (1), 1-26, http://dx.doi.org/10.9707/2307-0919.1014

Husted, B.W., Allen, D.B. (2008). Toward a Model of Cross-Cultural Business Ethics: The Impact of Individualism and Collectivism on the Ethical Decision-Making Process. Journal of Business Ethics, 82(2), 293-305.

Jones, B., Bowd, R., Tench, R. (2009). Corporate Irresponsibility and Corporate Social Responsibility: Competing Realities. Social Responsibility Journal, 5(3), 300-310.

Kabaj, M. (2009a). Praca nierejestrowana we współczesnej literaturze ekonomicznej. Polityka Społeczna, 10, 3-10.

Kabaj, M. (2009b). Praca nierejestrowana w Polsce w świetle dotychczasowych badań GUS. Polityka Społeczna, 10, 15-19.

McMahon, T. F. (1999). From Social Irresponsibility to Social Responsiveness: The Chrysler/Kenosha Plant Closing. Journal of Business Ethics, 20(2), 101-111.

Mróz, B. (2012). Konsumenci i gospodarstwa domowe na nieformalnym rynku pracy w Polsce. Konsumpcja i Rozwój, 1(2), 24-35.

Pasternak-Malicka, M. (2015). Nieetyczne postawy podatników jako zagrożenie bezpieczeństwa finansowego państwa. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego, 4(3), 129-143.

Pater, K. (2007). Przyczyny pracy nierejestrowanej, jej skala, charakter i skutki społeczne. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.

Praca nierejestrowana w Polsce w 2014 roku (2015). Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/opracowania/praca-nierejestrowana-w-polsce-w-2014-roku,4,4.html [dostęp: 28.03.2018].

Przyczyny pracy nierejestrowanej w Polsce (2008). Red. M. Bednarski, E. Kryńska, K. Pater, M. Walewski. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Departament Rynku Pracy, Warszawa. https://www.google.pl/search?q=PRZYCZYNY+PRACY+NIEREJESTROWANEJ+W+POLSCE&oq=PRZYCZYNY+PRACY+NIEREJESTROWANEJ+W+POLSCE&aqs=chrome..69i57.189j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8 [dostęp: 20.03.2018].

Sarre, R., Doig, M., Fiedler, B. (2001). Reducing the Risk of Corporate Irresponsibility: The Trend to Corporate Social Responsibility. Accounting Forum, 25(3), 300-317.

Sitko-Lutek A. (2004). Kulturowe uwarunkowania doskonalenia menedżerów. Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Sułkowski Ł. (2002). Kulturowa zmienność organizacji. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

Szara strefa w polskiej gospodarce w 2016 roku (2016). Red. J. Fundowicz, K. Łapiński, M. Peterlik, B. Wyżnikiewicz. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa.

Tsakumis, G.T., Curatola, A.P., Porcano, T.M. (2007). The Relation Between National Cultural Dimensions and Tax Evasion. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 16(2), 131-147.

Walewski, M. (2009). Zatrudnienie nierejestrowane od strony pracowników. Polityka Społeczna, 10, 8-11.

Williams, G., Zinkin, J. (2008). The Effect of Culture on Consumers’ Willingness to Punish Irresponsible Corporate Behaviour: Applying Hofstede’s Typology to the Punishment Aspect of Corporate Social Responsibility. Business Ethics: A European Review, 17(2), 210-226.

Windsor, D. (2013). Corporate Social Responsibility and Irresponsibility: A Positive Theory Approach. Journal of Business Research, 66(10), 1937-1944.

Wolniak, R. (2007). Indywidualizm i kolektywizm w polskich przedsiębiorstwach województwa śląskiego. Współczesne Zarządzanie, 2, 163-173.

Zasuwa, G. (2017). Społeczna nieodpowiedzialność przedsiębiorstw a zagrożenie bojkotem konsumenckim. Przegląd Organizacji, 1, 22-28.

Zheng, X., El Ghoul, S., Guedhami, O., Kwok, C.C. (2013). Collectivism and Corruption in Bank Lending. Journal of International Business Studies, 44(4), 363-390.