Pozarolnicze źródła utrzymania rodzin na wsi a szara strefa

Abstrakt

Od wielu lat w budżecie rodziny wiejskiej, w tym także użytkującej gospodarstwo rolne, postępuje dywersyfikacja źródeł dochodów. Wzrasta odsetek gospodarstw pozyskujących dochody ze źródeł pozarolniczych, w tym zwłaszcza z agroturystyki. Jednocześnie odnotowuje się wysoki wzrost zatrudnienia na czarno, głównie na wsi, w usługach turystycznych i gastronomicznych oraz pracach domowych (sprzątaniu). Większość pracujących w szarej strefie traktuje tę pracę jako dodatkową, ale dla wielu osób bywa to jedyne źródło zarobkowania. W ocenie GUS w szarej strefie znajdowało się 711 tys. osób w 2014 r. (udział pracujących w szarej strefie w liczbie pracujących ogółem wynosił 14,5%). Badania GUS wskazały na niewystarczające dochody oraz brak możliwości znalezienia legalnej pracy jako główne przyczyny podejmowania pracy na czarno. Zasadnicze zmiany w liczbie i odsetku pracujących w szarej strefie miały miejsce po 2004 r., co mogło wiązać się z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, a od 2008 r. do strefy Schengen.