Edukacja religijna w szkołach publicznych w Finlandii
Abstrakt
Niniejsza publikacja prezentuje model edukacji religijnej w szkołach publicznych w Finlandii. Edukacja ta ma charakter obligatoryjny, „słabo wyznaniowy” i ukierunkowana jest na wyznania chrześcijańskie. Nauczanie religii lub etyki tworzy integralną część przebiegu procesu nauczania, które włączone jest w ramowe cele szkoły. W fińskich szkołach nie zdecydowano się na wprowadzenie modelu edukacji religijnej, który łączyłby w sobie nauczanie o religiach. Przyjęcie przez fińskiego prawodawcę zasady, że każdy powinien mieć prawo uczęszczania na lekcje wyznawanej religii prowadzi do powstawania zagadnień problemowych, które zostały wskazane w niniejszym artykule. Ponadto, w publikacji wskazano relacje państwo – kościół, gdyż wywierają one bezpośredni wpływ na zasady tej edukacji oraz wskazano, że edukacja w Finlandii należy do zadań z zakresu administracji publicznej i finansowana jest ze środków publicznych.
Bibliografia
Chałupniak R., Wychowanie religijne w szkołach europejskich, [w:] Wybrane zagadnienia z katechetyki, pod red. J. Stala, Tarnów 2003.
Czuryk M., Dobro wspólne a wspieranie przez kościoły i inne związki wyznaniowe prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, [w:] Kościoły i inne związki wyznaniowe w służbie dobru wspólnemu, pod red. W. Uruszczaka, K. Krzysztofek, M. Mikuły, Kraków 2014.
Czuryk M., Ochrona prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi i filozoficznymi w systemach edukacji publicznej państw członkowskich Unii Europejskiej, Warszawa 2013.
Czuryk M., Prawa rodziców i uczniów dotyczące nauczania religii w szkole publicznej w prawie polskim, [w:] Religia i etyka w edukacji publicznej, pod red. J. Krukowskiego, P. Sobczyka, M. Ponianowskiego, Warszawa 2014.
Czuryk M., Religia jako przedmiot szkolny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Reddite ergo quae sunt Caesaris Caesari et quae sunt Dei Deo. Księdze jubileuszowej dedykowanej Księdzu Profesorowi Józefowi Krukowskiemu z okazji 50 – lecia pracy naukowej, Lublin 2014.
Doe N., Religion and public schools In the states of the European Union – a juridical overwiev, [w:] Religion In public education, pod red. G. Robbers, Trier 2011.
Drozdowski M., Prawnoustrojowe podstawy funkcjonowania, organizacja oraz zadania samorządu terytorialnego w Finlandii [w:] Współdziałanie administracji rządowej i samorządowej w Unii Europejskiej. Konferencja absolwentów XVII Promocji Andrzej Frycz Modrzewski (2007–2009), pod red. M. Kuleszy, M. Sakowicza, Warszawa 2009.
Florjanowicz-Błachut P., System relacji państwo – kościół w krajach skandynawskich (nordyckich) – między powiązaniem a rozdziałem. Regulacje konstytucyjne i subkonstytucyjne, [w:] Pro bono Reipublicae. Księga jubileuszowa Profesora Michała Pietrzaka, pod red. P. Boreckiego, A. Czohara, T. J. Zielińskiego, Warszawa 2009.
Garlicki L., Religia a szkoła publiczna (na tle aktualnego orzecznictwa strasburskiego), [w:] Pro bono Reipublicae. Księga jubileuszowa Profesora Michała Pietrzaka, pod red. P. Boreckiego, A. Czohara, T. J. Zielińskiego, Warszawa 2009.
Grocholewski Z., Prawo rodziców do religijnego i moralnego wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, [w:] Religia i etyka w edukacji publicznej, pod red. J. Krukowskiego, P. Sobczyka, M. Ponianowskiego, Warszawa 2014.
Heikkilä M., Knuutila J., Scheinin M., State and Church in Finland, [w:] State and Church in the European Union, pod red. G. Robbers, Baden-Baden 2005.
Kotiranta M., Religious education In Finland, [w:] Religion In public education, pod red. G. Robbers, Trier 2011.
Krukowski J., Kościelne prawo publiczne. Prawo konkordatowe, Lublin 2013.
Krukowski J., Religia w edukacji publicznej w państwach Unii Europejskiej. Panorama systemów, [w:] Religia i etyka w edukacji publicznej, pod red. J. Krukowskiego, P. Sobczyka, M. Ponianowskiego, Warszawa 2014.
Mizerski R., Doktryna „margin of appeciation” („marge d’appréciation”) – między konieczną elastycznością a niebezpiecznym relatywizmem europejskiego systemu ochrony praw człowieka, [w:] Człowiek a tożsamość w procesie integracji Europy, pod red. B. Sitka, G. Dammacco, J. J. Szczerbowskiego, A. Kowalskiej, Olsztyn 2004.
Orzeszyna K., Podstawy relacji między państwem a kościołami w konstytucjach państw członkowskich i traktatach Unii Europejskiej, Lublin 2007.
Ryynänen A., Samorząd w Finlandii a Europejska Karta Samorządu Lokalnego [w:], Statuty jednostek samorządu terytorialnego. Regulacje europejskie i amerykańskie. Local government charters. European and American regulations, pod red. W. Kisiel, Kraków 2005.
Serzhanova V., Kościoły w Finlandii, ”Studia z Prawa Wyznaniowego” 2007, t. 10.
Stanisz P., Symbole religijne w szkole publicznej, [w:] Religia i etyka w edukacji publicznej, pod red. J. Krukowskiego, P.Sobczyka, M. Ponianowskiego, Warszawa 2014.
Tyrawa D., Samorząd terytorialny w Republice Finlandii, [w:] Samorząd terytorialny w państwach Unii Europejskiej, pod red. M. Czuryk, M. Karpiuka, J. Kostrubca, Warszawa 2015.
Warchałowski K., Prawo do wolności myśli, sumienia i religii w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Lublin 2004.
Copyright (c) 2015 Kościół i Prawo
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
