Kompetencje administratora diecezji w sytuacji sede vacante dotyczące organów mediacyjnych (kan. 1733 § 2)

  • Agnieszka Romanko Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji
Słowa kluczowe: Kościół partykularny; biskup diecezjalny; urząd mediatora; rada mediacyjna; sytuacje nadzwyczajne

Abstrakt

Prawodawca w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. stanowi, że konferencja biskupów bądź poszczególni biskupi mogą ustanowić urząd lub radę, których zadaniem będzie poszukiwanie i sugerowanie słusznych rozwiązań między autorem i adresatem aktu administracyjnego (kan. 1733 § 2). Chociaż prawodawca nie określa, czy takie uprawnienie przysługuje w Kościołach partykularnych zrównanych w prawie z diecezją (kan. 381 § 2), zwierzchnicy stojący na czele tych wspólnot wiernych – zarówno terytorialnych, jak i personalnych – mogą również erygować organy mediacyjne.

Należy zauważyć, że wierni mają prawo otrzymywać pomoce od swoich pasterzy z duchowych dóbr Kościoła (kan. 213). W sytuacji sede vacante, administrator diecezji ma te same obowiązki i władzę co biskup diecezjalny, z wyjątkiem tego, co jest wyłączone z natury rzeczy lub na mocy prawa (kan. 427 § 1), zgodnie z zasadą sede vacante nihil innovetur (kan. 428 § 1). A zatem, nie ma prawnych przeszkód, aby administrator diecezji posiadał uprawnienie do erygowania urzędu lub rady mediacyjnej. 

Bibliografia

Dudziak Jan, Synod diecezjalny (organizacja i zadania), w: Struktury kolegialne w Kościele partykularnym. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej przez Stowarzyszenie Kanonistów Polskich, Wydział Nauk Prawnych TN KUL i Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie. Tarnów 17-18 września 2002, red. J. Krukowski, T. Rozkrut, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej BIBLOS, Tarnów 2004, s. 33-60.

Górecki Edward, Pozycja biskupa w Kościele partykularnym, w: Kościół partykularny w Kodeksie Jana Pawła II, red. J. Krukowski, M. Sitarz, Wydawnictwo KUL, Lublin 2004, s. 77-89.

Grocholewski Zenon, Specyfika prawa Kościoła katolickiego. Referat wygłoszony z okazji otrzymania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dnia 7 maja 2004, Poznańskie Studia Teologiczne 2004, t. 17, s. 19-33.

Grocholewski Zenon, Štúdie z procesného kanonického práva, Kňazský seminár biskupa Jána Vojtaššáka, Spišská Kapitula 1995.

Jakubowski Wojciech, Solarczyk Marek, Ustrój Kościoła Rzymskokatolickiego. Wybrane zagadnienia instytucjonalne, Instytut Nauk Politycznych. Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2002.

Krukowski Józef, Biskupi, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. J. Krukowski, Pallottinum, Poznań 2005, s. 229-272.

Krukowski Józef, Prawo administracyjne w Kościele, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2011.

Krukowski Józef, Środki pojednawcze zmierzające do zapobieżenia powstaniu sporu administracyjnego, Roczniki Nauk Prawnych 21 (2011), nr 1, s. 171-179.

Krukowski Józef, Zasady organizacji i funkcjonowania kurii diecezjalnej, w: Struktura i zadania kurii diecezjalnej. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w ramach obchodów Roku Prymasa Tysiąclecia przez Stowarzyszenie Kanonistów Polskich, Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Nauk Prawnych Towarzystwa Naukowego KUL oraz Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Warszawsko-Praskiej (Warszawa-Praga 11-12.09.2001), red. J. Krukowski, K. Warchałowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2003, s. 11-26.

Labandeira Eduardo, Tratado de derecho administrativo canonico, Ediciones Universidad de Navarra, S.A., Pamplona 1988.

Leszczyński Grzegorz, Sprawiedliwość administracyjna w Kościele, w: 25-lecie promulgacji Kodeksu Prawa Kanonicznego. Obowiązywanie i stosowanie w Polsce, red. J. Krukowski, Z. Tracz, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2009, s. 185-202.

Martens Kurt, La protection juridique dans l’Église: les tribunaux administratifs, la conciliation, et du „due process”, Studia Canonica 36 (2002), s. 225-252.

Matthews Kevin, The Development and Future of the Administrative Tribunal, Studia Canonica 18 (1984), nr 1, s. 3-233.

Miras Jorge, De recursu adversus decreta administrativa, w: Comentario exegético al Código de Derecho Canónico, IV/2, red. Á. Marzoa, J. Miras, R. Rodríguez-Ocaña, Ediciones Universidad de Navarra, S.A., Pamplona 2002, s. 2117-2164.

Miziński Artur Grzegorz, Polubowne rozstrzyganie sporów administracyjnych według przepisów Kościoła łacińskiego, Prawo Kanoniczne 55 (2012), nr 4, s. 3-20.

Orzeszyna Krzysztof, Kompetencje wikariusza biskupiego, w: Struktura i zadania kurii diecezjalnej. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w ramach obchodów Roku Prymasa Tysiąclecia przez Stowarzyszenie Kanonistów Polskich, Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Nauk Prawnych Towarzystwa Naukowego KUL oraz Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Warszawsko-Praskiej (Warszawa-Praga 11-12.09.2001), red. J. Krukowski, K. Warchałowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2003, s. 75-88.

Paprocki Thomas John, The Method of Proceeding in Administrative Recourse and in the Removal or Transfer of Pastors [cc. 1732-1752], w: New Commentary on the Code of Canon Law, red. J.P. Beal, J.A. Coriden, T.J. Green, Paulist Press, New York-Mahwah 2000, s. 1818-1847.

Pawluk Tadeusz, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. II: Lud Boży jego nauczanie i uświęcanie, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 2002.

Pawluk Tadeusz, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. IV: Doczesne dobra Kościoła. Sankcje w Kościele. Procesy, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 2009.

Sitarz Mirosław, Competences of Collegial Organs in a Particular Church in the Exercise of Executive Power According to the Code of Canon Law of 1983, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.

Sitarz Mirosław, Kolegium konsultorów w Kodeksie Prawa Kanonicznego 1983 i w partykularnym prawie polskim, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1999.

Sitarz Mirosław, Kompetencje organów kolegialnych w Kościele partykularnym w sprawowaniu władzy wykonawczej według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2008.

Sitarz Mirosław, Miejsce instrukcji w hierarchii aktów normatywnych, w: O „Sanctorum Mater”, red. W. Bar, L. Fiejdasz, Katedra Prawa Kanonizacyjnego, Stowarzyszenie Kanonistów Polskich, Lublin 2008, s. 27-40.

Sitarz Mirosław, Organy kolegialne w Kościele partykularnym, w: 25-lecie promulgacji Kodeksu Prawa Kanonicznego. Obowiązywanie i stosowanie w Polsce, red. J. Krukowski, Z. Tracz, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2009, s. 121-184.

Sitarz Mirosław, Procedura zarządzania Kościołem w sytuacjach nadzwyczajnych, Teka Komisji Prawniczej. Polska Akademia Nauk Oddział w Lublinie, t. III (2010), s. 182-191.

Sitarz Mirosław, Przeszkoda w działaniu i wakat stolicy biskupiej, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. J. Krukowski, Pallottinum, Poznań 2005, s. 272-294.

Sitarz Mirosław, Synod diecezjalny, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. J. Krukowski, Pallottinum, Poznań 2005, s. 333-344.

Sitarz Mirosław, Zarządzanie Kościołem partykularnym w sytuacjach nadzwyczajnych, Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich 14 (2001), nr 1, s. 45-57.

Sitarz Mirosław, Zarządzanie parafią w sytuacjach nadzwyczajnych, w: Parafia w prawie kanonicznym i w prawie polskim, red. S.L. Głódź, J. Krukowski, M. Sitarz, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2013, s. 133-154.

Sitarz Mirosław, Romanko Agnieszka, Sede impedita, w: Encyklopedia Katolicka, t. XVII, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2012, kol. 1331-1333.

Sitarz Mirosław, Romanko Agnieszka, Sede vacante, w: Encyklopedia Katolicka, t. XVII, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2012, kol. 1333-1334.

Sobański Remigiusz, Władza rządzenia, w: Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego, t. I: Księga I. Normy ogólne, red. J. Krukowski, Pallottinum, Poznań 2003, s. 212-233.

Syryjczyk Jerzy, Kompetencje wikariusza generalnego, w: Struktura i zadania kurii diecezjalnej. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w ramach obchodów Roku Prymasa Tysiąclecia przez Stowarzyszenie Kanonistów Polskich, Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Nauk Prawnych Towarzystwa Naukowego KUL oraz Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Warszawsko-Praskiej (Warszawa-Praga 11-12.09.2001), red. J. Krukowski, K. Warchałowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2003, s. 37-73.

Sztafrowski Edward, Podręcznik prawa kanonicznego, t. 1, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1985.

Sztafrowski Edward, Podręcznik prawa kanonicznego, t. 4, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1986.

Wroceński Józef, Administrator diecezjalny jako tymczasowy rządca diecezją wakującą, Prawo Kanoniczne 46 (2003), nr 1-2, s. 39-56.

Żurowski Marian, Problem władzy i powierzania urzędów w Kościele katolickim, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków 1984.

Opublikowane
2020-02-28
Dział
Artykuły