Symbol krzyża w sferze publicznej w kontekście wybranych orzeczeń

  • Agnieszka Romanko Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji
Słowa kluczowe: krzyż; symbol religijny; Lautsi przeciwko Włochom; wolność religijna

Abstrakt

There are lively debates – both in Poland and in Europe – concerning the symbol of the cross in the public sphere. Opponents of the exposition of the cross in public places in secular state claim that such situations may suggest identification with specific religion. They maintain that the cross is just a religious symbol without any further meaning.

The main purpose of this article is to show the historical and cultural meaning of the cross in the context of the selected judgments. The Author makes an attempt to answer the question: Why do people think that cross does not have any further meaning apart from religious values?

There is analyses of selected judgments of Polish courts and the judgement of European Court of Human Rights in the case of Lautsi v. Italy. At the beginning there is presentation of the sign of the cross in Polish culture and history. In judicial decisions it was emphasised that this sign symbolizes the universal values derived from Christian tradition, which is part of Polish material and spiritual culture. Such an invincible belief is embedded in the minds of Poles since the beginning and no one is competent to deprive of this conviction. In Italian history the cross also has significant meaning. It reminds of the principles which can be respected by all people regardless of their faith.

The showing of democracy is included without the values symbolised by the cross. It is necessary to conduct a dialogue with respect for religious freedom and other people.

Bibliografia

Bała, Paweł, i Adam Wielomski. 2010. „Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu w sprawie Lautsi v. Italy (apl. Nr 30814/06).” Pro Fide, Rege et Lege 1:28-42.

Banaszak, Bogusław. 2009. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.

Baranowski, Zenon. 2013. „Fiasko szarży na krzyż.” Nasz Dziennik 12 (4551): 1.

Borecki, Paweł, i Dorota Pudzianowska. 2010. „Glosa do wyroku z 3 XI 2009 w sprawie Lautsi v. Włochy, skarga nr 30814/06.” Państwo i Prawo 4:124-129.

Brambilla, Franco. 2000. „Krzyż.” W Encyklopedia Chrześcijaństwa, red. Henryk Witczyk, 389-392. Kielce: Wydawnictwo Jedność.

Brzozowski, Wojciech. 2011. „Glosa do wyroku ETPC z dnia 18 marca 2011 r., 30814/06.” Państwo i Prawo 11:121-126.

Evans, Carolyn. 2001. Freedom of religion under the European Convention on Human Rights. Oxford: Oxford University Press.

Falski, Jacek. 2006. „Państwo laickie wobec problemu prezentowania symboli religijnych.” Państwo i Prawo 6:73-84.

Falski, Jacek. 2008. „Europejskie kryteria wolności sumienia i wyznania a islam.” Państwo i Prawo 9:57-68.

Garlicki, Leszek. 2009. „Religia a szkoła publiczna (na tle aktualnego orzecznictwa strasburskiego).” W Pro bono Reipublicae. Księga jubileuszowa profesora Michała Pietrzaka, red. Paweł Borecki, Andrzej Czohara, i Tadeusz Zieliński, 244-254. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze Lexis-Nexis.

Jasudowicz, Tadeusz. 2001. Wolność religii. Wybór materiałów. Dokumenty. Orzecznictwo. Toruń: Dom Organizatora TNOiK.

Jeziorowski, Tadeusz. 2001. „Krzyż.” W Britannica, edycja polska, t. 20, 49. Poznań: "Kurpisz".

Kamiński, Ireneusz. 2010. „Nakaz obecności krzyża we włoskiej szkole – glosa do wyroku ETPCz z 3.11.2009 r. w sprawie Lautsi v. Włochom.” Europejski Przegląd Sądowy 3:40-47.

Klauza, Karol. 2004. „Krzyż Chrystusa.” W Encyklopedia Katolicka, t. 10, 16-19. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Kobielus, Stanisław. 2002. „Krzyż.” W Religia. Encyklopedia PWN, t. 6, 120-124. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kowalski, Michał. 2010. „Kolejny strasburski kamień milowy? – komentarz do wyroku ETPCz w sprawie Lautsi v. Włochom.” Europejski Przegląd Sądowy 3:48-51.

Kowalski, Michał. 2011. „Powrót czarnoksiężnika – uwagi na tle Wielkiej Izby ETPCz z 18.03.2011 r. w sprawie Lautsi przeciwko Włochom.” Forum Prawnicze 4-5 (6-7): 19-29.

Krukowski, Józef. 2000. Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Krukowski, Józef. 2004. Wstęp do nauki o państwie i prawie. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Łączkowski, Wojciech. 2006. „Dylematy etyczne i światopoglądowe jako przedmiot kontroli konstytucyjnej.” W Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. Marek Zubik, 396-397. Warszawa: Wolters Kluwers business.

Łopatka, Adam. 2002. Jednostka, jej prawa człowieka. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego.

Maciaszek, Anna. 2006. „Ochrona prawa do wolności religii w wypowiedziach Jana Pawła II.” W Zagadnienia prawa karnego na tle nauczania Jana Pawła II, red. Alicja Grześkowiak, 209-234. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Misztal, Henryk, i Piotr Stanisz. 2010. „Wolność wyznania a symbole religijne w życiu publicznym państwa świeckiego.” Annales Canonici 6:37-55.

Misztal, Henryk. 1996. Polskie prawo wyznaniowe. Zagadnienia wstępne. Rys historyczny. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Nicora, Attilio. 2003. „Religia i wolność religijna w Unii Europejskiej z punktu widzenia Stolicy Apostolskiej.” W Kultura i Prawo. Materiały III Międzynarodowej Konferencji na temat Religia i Wolność religijna w Unii Europejskiej, Warszawa, 2-4 września 2002, red. Józef Krukowski, i Otto Theisen, 31-41. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Pietrzak, Michał. 2000. „Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 października 1998 r. (sygn. akt I ACa 612/98).” Przegląd Sejmowy 3 (38): 108-113.

Rahner, Hugo. 1986. Kościół i państwo we wczesnym chrześcijaństwie. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.

Sendecki, Piotr. 2003. „Refleksje nad prawami człowieka w praktyce ich stosowania.” Biuletyn Biura Informacji Rady Europy 3:73-82.

Sitarz, Mirosław. 2008. Kompetencje organów kolegialnych w Kościele partykularnym w sprawowaniu władzy wykonawczej według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Sobczyk, Paweł. 2005. Kościół a wspólnoty polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Santiago.

Warchałowski, Krzysztof. 2004. Prawo do wolności myśli, sumienia i religii w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Wisłocki, Marcin. 2002. „Krucyfiks.” W Religia. Encyklopedia PWN, t. 6, 112-113. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wiśniewski, Adam. 2011. „Glosa do wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 3 listopada 2009 r. oraz z 18 marca 2011 r. w sprawie Lautsi przeciwko Włochom (skarga nr 30814/06).” Przegląd Sejmowy 5 (106): 170-184.

Wiśniewski, Leszek. 2000. „Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 października 1998 r. (sygn. akt I ACa 612/98).” Przegląd Sejmowy 3 (38): 105-108.

Wyrozumska, Anna, red. 2010. System ochrony prawnej w Unii Europejskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy EuroPrawo.

Opublikowane
2020-02-27
Dział
Artykuły