Czy treść pozwu rozpoczynającego kanoniczny proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa może naruszać dobra osobiste z kodeksu cywilnego?
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest określenie relacji pozwu do dóbr osobistych oraz odpowiedzenie na pytanie, czy treść pozwu rozpoczynającego kanoniczny proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa może naruszać dobra osobiste z Kodeksu cywilnego. Dobra osobiste są to chronione przez prawo wartości, które przysługują każdej osobie. Regulacje prawne z nimi związane możemy znaleźć w k.c. Zawierają one katalog otwarty dóbr osobistych i są one chronione w przypadku bezprawnego naruszenia. Małżeństwo cieszy się przychylnością prawa, jeżeli jednak małżonek z jakiegoś powodu uznał, że zawarte przez niego małżeństwo jest nieważne, ma prawo do wyjaśnienia swojej sytuacji i rozpoczęcia procesu o stwierdzenie nieważności. Może się zdarzyć, że strona pozwana nie będzie zgadzać się z treścią tego pozwu i opisem jej osoby tam przedstawionym, może ona uznać, że treść pozwu narusza jej dobre imię lub jedną z wartości chronionych przez dobra osobiste i wytoczy powództwo do sądu państwowego o naruszenie jej dóbr osobistych. Artykuł zawiera ocenę, czy można wytoczyć takie powództwo i jego zasadność w oparciu o prawo kanoniczne, prawo polskie i wyroki polskich sądów.
Bibliografia
Borecki, Paweł. 2012. „Autonomia kościołów i innych związków wyznaniowych we współczesnym prawie polskim.” Studia z Prawa Wyznaniowego 15:85-109.
Brzemia-Bonarek, Aleksandra, i Jan Dohnalik. 2021. „Wykorzystanie akt sprawy małżeńskiej w kanonicznym postępowaniu karnym.” Annales Canonici 17:7-32.
Bzdyrak, Grzegorz. 2017. „Prawne gwarancje autonomii i niezależności Kościoła Katolickiego w Polsce w zakresie władzy jurysdykcyjnej w sprawach małżeńskich.” Przegląd Sejmowy 4 (141):19-38.
Cisek, Andrzej. 2009. Ochrona dóbr osobistych osób sprawujących funkcje publiczne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Gordon, Ignacio. 1984. Nowy proces o nieważność małżeństwa. Tłum. Jan Walicki. Częstochowa: Regina Poloniae.
Grzeszak, Teresa. 2018. „Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane.” Przegląd Sądowy 4:7-41.
Grzybowski, Stefan. 1978. Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze.
Hałgas, Marcin. 2020. „Dobra osobiste.” W Prawo cywilne - część ogólna, red. Marcin Hałgas, i Piotr Kostański, 65-66. Warszawa: C.H. Beck.
Jaworska, Iga. 2017. „Stwierdzenie nieważności małżeństwa w prawie kanoniczny i świeckim.” Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis 6 (1):151-64.
Kawałko, Agnieszka, i Hanna Witczak. 2017. Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa: C.H. Beck.
Krukowski, Józef. 2013. Kościelne prawo publiczne, prawo konkordatowe. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Leszczyński, Grzegorz. 2019. „Skarga powodowa w procesie biskupim.” Prawo Kanoniczne 62, nr 1:105-18.
Lewandowska, Ewelina. 2016. „Proces o nieważność małżeństwa kanonicznego a ustalenie nieistnienia małżeństwa cywilnego.” Kortowski Przegląd Prawniczy 2:71-76.
Machnikowski, Piotr. 2019. „Objaśnienia do art. 23-24.” W Kodeks cywilny – komentarz, red. Edward Gniewek, i Piotr Machnikowski, 57-63. Warszawa: C.H. Beck.
Misztal-Konecka, Joanna. 2020. „Dokonywanie czynności procesowych przed sądem kościelnym jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 stycznia 2017 r., I ACA 676/16.” Studia z Prawa Wyznaniowego 23:421-40.
Nazaruk, Piotr. 2019. „Komentarz do art. 1-125.” W Kodeks Cywilny komentarz, red. Jerzy Ciszewski, i Piotr Nazaruk, 96-98. Warszawa: Wolters Kluwer.
Olejniczak, Adam, i Zbigniew Radwański. 2019. Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa: C.H. Beck.
Pieron, Bartłomiej. 2012. „Ochrona tajemnicy spowiedzi w prawie polskim.” Kieleckie Studia Teologiczne 11:321-34.
Pikus, Szymon. 2002. „Sędzia kościelny w świetle zadań i uprawnień procesowych.” Prawo Kanoniczne 43, nr 3-4:269-84.
Romańska, Marta. 2020. Dobra Osobiste i ich ochrona komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
Rozkrut, Tomasz. 2009. „Fundamentalne znacznie skargi powodowej w kanonicznym procesie małżeńskim.” Kieleckie Studia Teologiczne 8:135-46.
Skonieczny, Piotr. 2009. „Pojęcie dobrego imienia (bona fama) w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. Jana Pawła II na podstawie kan. 220.” Prawo Kanoniczne 52, nr 1-2:59-84.
Sobański, Remigiusz. 1999. „Prawo kanoniczne a krajowy porządek prawny.” Państwo i Prawo 6:3-17.
Sondej, Marek. 2017. „Oskarżenie o chorobę psychiczną nie zawsze narusza godność osobistą.” Lex/el.
Stanisz, Piotr. 2015. „Konstytucyjne zasady określające relacje państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi: autonomia i niezależność oraz współdziałanie.” W Katolickie zasady relacji państwo-kościół a prawo polskie, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, i Henryk Stawniak, 159-86. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Stefaniuk, Krzysztof. 2020. „Dobra osobiste.” W Prawo cywile. zarys części ogólnej, red. Aleksander Wolter, Jerzy Ignatowicz, i Krzysztof Stefaniuk, 220-27. Warszawa: Wolter Kluwer.
Szpunar, Adam. 1979. Ochrona dóbr osobistych. Warszawa: PWN.
Sztychmiler, Ryszard. 2003. Ochrona praw człowieka w normach kanonicznego procesu spornego. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Świto, Lucjan. 2012. „Rekwizycja cywilno kanoniczna? Pomoc sądowa pomiędzy trybunałami kościelnymi a sądownictwem powszechnym w Polsce.” Prawo Kanoniczne 2:145-66.
Walencik, Dariusz, 2013. „Prawo kanoniczne (wewnętrzne) związków wyznaniowych a prawo polskie.” Przegląd Sądowy 5:11-25.
Copyright (c) 2022 Kościół i Prawo
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
