Geneza niepozywistycznych koncepcji prawa – zarys problematyki

Wiktor Kołodziejczak

doi:10.18290/kip22111-6

Wiktor Kołodziejczak https://orcid.org/0000-0001-8924-958X

DOI: https://doi.org/10.18290/kip22111-6

Słowa kluczowe: niemiecka filozofia powojenna, Gustaw Radbruch, niepozytywizm prawniczy, Ronald Dworkin

Abstrakt

Artykuł dotyczy przekrojowego zarysu rozwoju nurtu niepozytywistycznego w filozofii prawa, zaczynając od niemieckiej powojennej filozofii społecznej. W artykule o tej tematyce nie mogło zabraknąć obszerniejszego opracowania dotyczącego filozofii Gustawa Radbrucha i jego słynnej formuły, która sprowadza się do postulatu o koniecznym oparciu prawa stanowionego o prawo naturalne. Kolejna część artykułu dotyczy kilku autorów, których można uznać za prekursorów bądź kontynuatorów myśli niepozytywistycznej, wliczając w to Ronalda Dworkina z jego teorią zasad prawnych. W zakończeniu ujęta została ogólna refleksja na temat debat naukowych, które często bazują na niezrozumieniu stanowiska oponentów.

Bibliografia

Alexy, Robert. 2006. O pojęciu i naturze prawa. Warszawa: Fundacja „Ius et Lex”.

Cieslewicz, Nicholas. 2007. „Dyskurs prawniczy.” W Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa, red. Jerzy Zajadło, 57-61. Warszawa: C.H. Beck.

Grabowski, Andrzej. 2009. Prawnicze pojęcie obowiązywania prawa stanowionego. Krytyka niepozytywistycznej koncepcji prawa. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Kość, Antoni. 2005. Podstawy filozofii prawa. Lublin: „petit”.

Morawski, Lech. 2000. Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN.

Motyka, Krzysztof. 2001. „Wstęp.” W John Finnis, Prawo naturalne i uprawnienia naturalne, I-XVIII. Warszawa: „ABC”.

Nawrot, Oktawian. 2013. „John B. Rawls.” W Filozofia prawa w pytaniach i odpowiedziach, red. Jerzy Zajadło, i Kamil Zeidler, 125-28. Warszawa: LexisNexis.

Opałek, Kazimierz. 1997. Studia z teorii i filozofii prawa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Paul, Brunon. 2005. „Główne idee dworkinowskiej filozofii prawa.” Kwartalnik Filozoficzny t. 33, 89-114.

Piechowiak, Marek. 2008. „Arthur Kaufmann – hermeneutyka prawnicza.” W Przyszłość dziedzictwa. Robert Alexy, Ralf Dreier, Jürgen Habermas, Otfried Höffe, Arthur Kaufmann, Niklas Luhmann, Ota Weinberger: portrety filozofów prawa. Współczesna filozofia prawa, red. Jerzy Zajadło, 135-67. Gdańsk: Arche.

Potrzeszcz, Jadwiga. 2007. Idea prawa w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Potrzeszcz, Jadwiga. 2013. Bezpieczeństwo prawne z perspektywy filozofii prawa. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Przybylski-Lewandowski, Filip. 2007. „Hermeneutyka prawnicza.” W Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa, red. J. Zajadło, 111-16. Warszawa: C.H. Beck.

Stelmach, Jerzy, Bartosz Brożek, i Wojciech Załuski. 2007. Dziesięć wykładów o ekonomii prawa. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Tokarczyk, Roman. 2004. „Wstęp.” W Lon Fuller, Moralność prawa, I-XXIV. Warszawa: „ABC”.

Viehweg, Theodor. 1974. Topik und Jurisprudenz. München: C.H. Beck Verlag.

Waśkiewicz, Hanna. 1962. „«Drugie odrodzenie» prawa naturalnego.” Roczniki Filozoficzne 2:115-51.

Zajadło, Jerzy. 2000. „Formuła Radbrucha a paradygmat niepozytywistycznej teorii prawa.” Gdańskie Studia Prawnicze t. 7, 683-97.

Zajadło, Jerzy. 2008. „Jürgen Habermas – demokratyczny pozytywizm” W Przyszłość dziedzictwa. Robert Alexy, Ralf Dreier, Jürgen Habermas, Otfried Höffe, Arthur Kaufmann, Niklas Luhmann, Ota Weinberger: portrety filozofów prawa. Współczesna filozofia prawa, red. Jerzy Zajadło, 85-105. Gdańsk: Arche.

Zirk-Sadowski, Marek. 1998. Prawo a uczestniczenie w kulturze. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Zirk-Sadowski, Marek. 2000. Wprowadzenie do filozofii prawa. Kraków: Zakamycze.