Rola Kościoła katolickiego w ułatwianiu realizacji konstytucyjnych gwarancji praw kulturowych podczas pandemii COVID-19
Abstrakt
Zgodnie z tezą badawczą stawianą w niniejszym artykule, Kościół katolicki pełni szczególną rolę w zapewnianiu bezpośredniego dostępu do dóbr kultury narodowej. Artykuł analizuje przepisy Konstytucji RP gwarantujące prawa kulturalne w świetle innych postanowień Konstytucji, w tym zasady pomocniczości i dobra wspólnego, jak również gwarancji przyznanych związkom wyznaniowym. Ponadto w opracowaniu zanalizowano obowiązujące przepisy ustaw szczegółowych, Konkordatu i prawa kościelnego, celem weryfikacji tezy o roli Kościoła katolickiego jako depozytariusza dóbr kultury narodowej. W dobie pandemii COVID-19 i zamknięcia instytucji kultury prowadzonych przez państwo, Kościół katolicki umożliwiał bezpośredni dostęp do będących jego własnością dóbr kultury sakralnej, facilitując tym samym realizację praw kulturalnych obywateli Rzeczypospolitej.
Bibliografia
Barankiewicz, Tomasz. 2010. “Współczesne metody badania prawa.” Studia Prawnicze KUL 1 (41):115-31.
Bijak, Paweł. 2019. “Zabytki sakralne w systemie prawnym Polski – uwagi de lege ferenda.” Cywilizacja i Polityka 17, no. 17:256-70.
Complak, Krystian. 2003. “Konstytucyjne postanowienia programowe czy normy o celach państwa?” In Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Doświadczenia i inspiracje, ed. Leszek Garlicki, and Andrzej Szmyt, 46-61. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Czernik, Zbigniew 2016. “Działania Kościoła Rzymskokatolickiego w Polsce w zakresie ochrony zabytków.” Ochrona Dziedzictwa Kulturowego no. 1:15-30.
Daszkiewicz, Wojciech. 2019. Byt. Człowiek. Kultura. Studium z filozofii kultury. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Dobek, Agnieszka 2008. “Zasada pomocniczości w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego.” Studia Erasmiana Wratislaviensia issue 3:155-69.
Frankiewicz, Anna. 2013. “Konstytucyjna regulacja dostępu do dóbr kultury i wolności korzystania z kultury.” Przegląd Prawa Konstytucyjnego 3:57-78.
Frankiewicz, Anna. 2018. “O należytym pojmowaniu dziedzictwa narodowego i jego aksjologicznych podstawach.” In Dookoła Wojtek…: księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, ed. Janusz Balicki, and Mariusz Jabłoński, 199-210. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Frankiewicz-Bodynek, Anna. 2019. Konstytucyjna regulacja dziedzictwa narodowego oraz dóbr kultury. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Gawin, Magdalena, Barbara Markiewicz, Agnieszka Nogal, et al. 2016. Prawa człowieka i obywatela w zglobalizowanym świecie. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Granat, Mirosław. 2010. Prawo konstytucyjne w pytaniach i odpowiedziach. Warszawa: LexisNexis.
Izdebski, Hubert. 2001. Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności. Warszawa: LexisNexis.
Jabłoński, Mariusz. 2002. “Wolność z art. 73 Konstytucji RP.” In Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, ed. Bogusław Banaszak, and Artur Preisner, 560-61. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Kosińska, Anna. 2014. Kulturalne prawa człowieka. Regulacje normatywne i ich realizacja. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Leszczyński, Mariusz. 2006a. “Muzea kościelne wg aktualnego prawodawstwa Kościoła Katolickiego.” Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne vol. 85, 103-18.
Leszczyński, Mariusz. 2006b. “Troska Papieskiej Komisji ds. Kościelnych Dóbr Kultury o zachowanie dziedzictwa kulturowego Kościoła.” Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne vol. 86, 17-35.
Leszczyński, Mariusz. 2008. “Ochrona zabytków sztuki sakralnej w świetle aktualnego prawa Kościoła Katolickiego.” Muzealnictwo n. 49:79-88.
Łączkowski, Wojciech. 2003. “Ekonomiczne i socjalne prawa człowieka a dobro wspólne.” In Godność człowieka a prawa ekonomiczne i socjalne. Księga pamiątkowa wydana w piętnastą rocznicę ustanowienia Rzecznika Praw Obywatelskich, 37-45. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Młynarska-Sobaczewska, Anna. 2013. “Prawo do kultury w katalogu praw człowieka.” Przegląd Prawa Konstytucyjnego n. 1:27-55.
Moś, Andrzej. 2017. “Działalność Papieskiej Komisji ds. Kościelnych Dóbr Kultury.” Studia Ełckie 19, no. 2:175-86.
Osiatyński, Wiktor. 2011. Prawa człowieka i ich granice. Translated by Sergiusz Kowalski. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Panciuchin, Joanna. 2021. “Kultura w czasach zarazy.” https://uni.wroc.pl/2021-kultura-w-czasach-zarazy/ [accessed: 02.08.2021].
Schollenberger, Piotr. 2011. “Jednostkowość estetyczna i media sztuki.” In Konteksty sztuki. Konteksty estetyki. Vol. 3: Medium a doświadczenie, ed. Aleksandra Drzał- Serocka, and Mateusz Skrzeczkowski, 133-46. Łódź: Oficyna Wydawnictwo.
Szpociński, Andrzej. 2011. “Antoniny Kłoskowskiej koncepcja kultury narodowej jako źródło inspiracji.” Kultura i Społeczeństwo 55, no. 2-3:73-83.
Śrutwa, Jan. 2005. “Znaczenie zabytków w realizacji misji Kościoła.” In Konferencja Krajowa „Potrzeby Konserwatorskie Obiektów Sakralnych na przykładzie makroregionu łódzkiego – stan, zagrożenia i możliwości przeciwdziałania.” Łódź, 9-10 grudnia 2005 r., ed. Jan Perkowski, and Bogusław Więcek, 63-68. Konstantynow Łódzki: Wydawnictwo Bernard Cichosz.
Tatarkiewicz, Władysław. 1988. Historia estetyki. Vol. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Naukowe.
Wiessner, Siegfried. 2013. “Culture and the Rights of Indigenous People.” In The Cultural Dimension of Human Rights, ed. Ana Filipa Vrdoljak, 117-58. Oxford: Oxford University Press.
Zeidler, Kamil. 2017a. “Pojęcie dziedzictwa narodowego w Konstytucji RP i jego ochrona prawna.” In Kamil Zeidler, Zabytki. Prawo i praktyka, 17-28. Gdańsk–Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Zeidler, Kamil. 2017b. “Prawa człowieka a normatywne podstawy ochrony dziedzictwa kultury.” In Kamil Zeidler, Zabytki. Prawo i praktyka, 106-120. Gdańsk–Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Zeidler, Kamil. 2018. Estetyka prawa. Gdańsk–Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Zieliński, Marek 2015. „Świątynia jako miejsce ekspozycji dzieł sztuki sakralnej na przykładzie kościoła podominikańskiego pw. św. Piotra i Pawła w Chełmnie.” In Funkcje muzeum współcześnie: wyzwania i interpretacja oferty muzealnej, ed. Janusz Hochleitnera, and Wiesława Połom-Jakubowicz, 75-88. Malbork: Muzeum Zamkowe.
Znaniecki, Florian. 1971. Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój. Translated by Jerzy Szacki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Copyright (c) 2021 Kościół i Prawo
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
