Ukraińskie ustawodawstwo aborcyjne a prawo naturalne

Olena Byś; Stanisław Kawa

doi:10.18290/kip21101-2

Olena Byś Sąd Biskupi Diecezji Kamieniecko-Podolskiej, Ukraina https://orcid.org/0000-0003-4845-7846
Stanisław Kawa Instytut Teologiczny im. św. Józefa Bilczewskiego we Lwowie, Ukraina https://orcid.org/0000-0002-7622-9376

DOI: https://doi.org/10.18290/kip21101-2

Słowa kluczowe: aborcja, prawo naturalne, Ukraina

Abstrakt

W niniejszym artykule przedstawiono tło historyczne legalizacji aborcji na Ukrainie. Punktem wyjścia jest myśl starożytnych lekarzy, filozofów i prawników, gdyż ta przenikała na tereny historyczne dzisiejszej Ukrainy głównie przez chrystianizację. Przede wszystkim były to wpływy kultury bizantyjskiej, a poniekąd i rzymskiej. Współczesna Ukraina odwołuje się w swej historii do czasów Rusi Kijowskiej. Z tego powodu w artykule przybliżono stosunek do aborcji w zwyczajach i prawach tego państwa. Po upadku Rusi Kijowskiej przedstawiono regulacje od XVI w. w Rosji. Następnie naszkicowano sytuację prawną w odniesieniu do aborcji w ZSRR. W tym temacie Ukraina również zaczerpnęła ze spuścizny rosyjskiej i sowieckiej. Kolejno przeanalizowano obowiązujące regulacje prawne na Ukrainie, a także dokonano oceny obowiązującego stanu prawnego według norm wynikających z prawa naturalnego.

Bibliografia

Banaszak, Marian. 1987. Historia Kościoła katolickiego. T. 2: Średniowiecze. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.

Bezgin, Vladymyr B. 2012. Pravovyye obychai i pravosudiye russkikh krest’yan vtoroy poloviny XIX – nachala XX veka. Tambov: FGBOU VPO «Tambovskii gosudarstvyennyi tyekhnichyeskii univyersityet».

Bielas, Lucjan. 1991. „Dziecko przed urodzeniem w starożytnym świecie pogańskim.” Ruch Biblijny i Liturgiczny 44, nr 1-3:37-41.

Bilodid, Ivan K., red. 1976. Slovnyk ukrayins’koyi movy. T. 7. Kyyiv: Naukova dumka.

Cherevko, Kirilo O. 2013. „Norma pro kryminal’nu vidpovidal’nist’ za nezakonne provedennya abortu: istoryko-pravovyy̆ analiz.” Visnyk Kryminolohichnoïasotsiatsiï Ukraïny 5:71-76.

Chodorowski, Łukasz. 2018. „Poglądy myślicieli greckich na temat statusu embrionu ludzkiego.” W Życie codzienne w starożytności i średniowieczu – doniesienia naukowe, red. Paulina Szymczyk, i Monika Maciąg, 35-54. Lublin: Wydawnictwo Naukowe TYGIEL.

Danilova, Yevheniya. 2020. „Kil’kist’ abortiv v Ukrayini u 2019 rotsi zrosla na 60%.” https://greenpost.ua/news/kilkist-abortiv-v-ukrayini-u-2019-rotsi-zrosla-na-60-i9193#:~:text=552%20переривання%20вагітності%2C%20з%20них,збільшилися%20приблизно%20на%2060%25%20відсотків! [dostęp: 16.12.2020].

Davidyan, Ovanes V., i Kira V. Davidyan. 2010. „Istoricheskiye aspekty iskusstvennogo preryvaniya beremennosti (obzor literatury).” Molodoy uchenyy 23, nr 12:151-54.

Davies, Norman. 2003. White Eagle, Red Star: The Polish-Soviet War 1919-20 and the Miracle on the Vistula. London: Pumlico.

Dziadzio, Andrzej. 2011. Powszechna historia prawa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gula, Janusz. 1991. „Hipokrates a przerywanie ciąży.” W W imieniu dziecka poczętego, red. Jerzy W. Gałkowski, i Janusz Gula, 193-210. Rzym–Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

Hrinchenko, Borys D., red. 1907-1909. Slovnyk ukrayins’koyi movy. T. 4. Kyyiv: Naukova dumka.

Klyuchevsky, Vasilij O. 2020. „Kurs russkoy istorii. Lektsiya 15.” http://russiahistory.ru/vo-klyuchevskij-kurs-russkoj-istorii-lektsiya-15/ [dostęp: 16.12.2020].

Kopylova, Ksyenia I. 2020. „Stanovleniye norm ob ugolovnoy otvetstvennosti za ubiystvo mater’yu novorozhdennogo rebenka.” Molodoy uchenyy 294, nr 4:389-92.

Krawiec, Mariusz. 2020. „Biskupi apelują o ochronę życia nienarodzonych na Ukrainie.” https://www.vaticannews.va/pl/kosciol/news/2020-11/biskupi-apepluja-o-ochrone-zycia-nienarodzonych-na-ukrainie.html [dostęp: 20.11.2020].

Kubala, Ludwik. 1910. Wojna moskiewska R. 1654-1655. Warszawa: Gebethner i Wolff.

Lapko, Heorhij K. 2004. „Istoryko-pravovyy analiz kryminal’noyi vidpovidal’nosti za nezakonne provedennya abortu.” W Naukovyy̆ visnyk Chernivets’koho universytetu, Zbirnyk naukovykh prats’, Vypusk 212, Pravoznavstvo, red. P.S. Patsurkіvsikii, A.A. Kozlovsikii, R.O. Gavrilyuk i in., 24-124. Chernivtsi: Ruta.

Maciejewski, Marek. 2015. „Doktrynalne ujęcia relacji prawo naturalne – prawo stanowione od starożytności do czasów oświecenia.” Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa 8, z. 2:107-32.

Murzina, Larisa I. 2008. „Genezis ugolovnoy otvetstvennosti za detoubiystvo.” Izvestiya Penzenskogo gosudarstvennogo pedagogicheskogo universiteta im. V. G. Belinskogo 11:101-104.

Muszala, Andrzej. 2009. Embrion ludzki w starożytnej refleksji teologicznej. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Muszała, Andrzej. 2010. „Status ludzkiego embrionu w różnych religiach i w historii.” https://www.mp.pl/etyka/poczatki_zycia/53006,status-ludzkiego-embrionu-w-roznych-religiach-i-w-historii [dostęp: 14.12.2020].

Myszor, Jerzy. 2014. „Prawno-społeczne aspekty zabójstw dzieci narodzonych i aborcji na Śląsku w latach 1742-1914.” Roczniki Nauk Prawnych 24, nr 4:109-24.

Nowak, Maria. 2006. „Pozycja prawna i obyczajowa heter w Atenach epoki klasycznej.” W Formy organizacji życia społecznego w starożytności, red. Adam Gendźwiłł, Adam Izdebski, Damian Jasiński, i in., 33-41. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Petraniuk, Juliusz. 2012. „Prawo naturalne.” W Encyklopedia Katolicka, t. 16, 312-14. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Piechowiak, Marek. 2006. „Prawo naturalne a prawa człowieka.” W Zadania współczesnej metafizyki. T. 8: Substancja. Natura. Prawo naturalne, red. Andrzej Maryniarczyk, Katarzyna Stępień, i Paweł Gondek, 394-409. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.

Piechowiak, Marek. 2013. „Tomasza z Akwinu koncepcja prawa naturalnego. Czy Akwinata jest myślicielem liberalnym?” Przegląd Tomistyczny, t. 19, 301-37.

Podgórska, Barbara, i Adam Podgórski. 2005. Wielka Księga Demonów Polskich. Leksykon i antologia demonologii ludowej. Katowice: Wydawnictwo Kos.

Pyrih, Volodimir. 2019. „MOZ oprylyudnylo informatsiyu pro kil’kist’ abortiv v Ukrayini u 2018 rotsi. V Ukrayini prodovzhuye zmenshuvatysya kil’kist’ abortiv.” https://zaxid.net/moz_oprilyudnilo_informatsiyu_pro_kilkist_abortiv_v_ukrayini_u_2018_rotsi_n1478536 [dostęp: 16.12.2020].

Ratzinger, Joseph. 2004. „Pensieri cardinali. Ratzinger e Galli Della Loggia su storia, politica e religione.” Il Foglio Quotidiano 297:1.

Rola, Marcin. 1987. „Ochrona nienarodzonych w prawie rzymskim.” Prawo Kanoniczne 30, nr 1-2:287-88.

Rozwadowski, Władysław. 1992. Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł. Poznań: Ars Boni et Aequi.

Semashko, Nikolaj A., red. 1928. Bol’shaya Meditsinskaya Entsiklopediya. Moskva: Sovyetskaya entsiklopyediya.

Sczaniecki, Michał. 2009. Powszechna historia państwa i prawa. Warszawa: Lexis Nexis.

„Shtuchne pereryvannya vahitnosti: zhyty za zakonom chy po sovisti?” 2019. https://legalhub.online/analityka/shtuchne-pereryvannya-vagitnosti-zhyty-za-zakonom-chy-po-sovisti [dostęp: 16.12.2020].

Słowikowska, Anna. 2017. „Aborcja po urodzeniu w kontekście prawa naturalnego.” Journal of Modern Science 35, nr 4:33-50.

Słowikowska, Anna. 2019. Postulaty Stefana Kardynała Wyszyńskiego w nauczaniu Soboru Watykańskiego II. Źródła inspiracji dla kościelnego prawa konstytucyjnego i publicznego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Starowieyski, Marek. 2009. „Aborcja i życie nienarodzonych w starożytności chrześcijańskiej.” Warszawskie Studia Teologiczne 22, nr 2:117-47.

Szyjewski, Andrzej. 2004. Religia Słowian. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Tikhomirov, Mihail N., i Petr. P. Yepifanov. 1961. Sobornoye ulozheniye 1649 goda. Moskva: Izdatyelistvo Moskovskogo univyersityeta.

Toczek, Ewa, tłum. 1999. Konstytucja Ukrainy. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Tolochko, Oleksij P. 2020. „Statuty tserkovni.” http://www.history.org.ua/?termin=Statuty_tserkovni [dostęp: 16.12.2020].

Wenz, Wiesław. 2016. „Ochrona życia dziecka poczętego.” Kościół i Prawo 5 (18), nr 2:127-65.

Wierzbowski, Błażej F. 1977. Treść władzy ojcowskiej w rzymskim prawie poklasycznym. Władza nad osobami dzieci. Toruń: UMK.

Wites, Tomasz. 2005. „Zróżnicowanie przestrzenne aborcji w Rosji.” W Społeczne skutki globalizacji – globalizacja a bezpieczeństwo i zdrowie publiczne, red. Izabella Łęcka, 233-42. Warszawa: Wydawnictwo UW.